Амалий машғулот №14 Маҳсулотнинг сифати: кўрсаткичлар, сифат даражаси, аттестацияси. Маҳсулотнинг сифати

Масала 1. Ишлаб чиқарилган ёнилғининг сифат даражасини аниқлаш.

Жадвал 1.

Параметр	Техник шартлар бўйича	Факт	Сифатнинг хусусий коэффициентлари	1 дан нисбий оғиш	оғирлик
Иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти, кКал	10 000	10 200	1,02	0,02	0,7
Олтнгугуртнинг таркиби,%	2,0	1,8	0,9	0,1	0,3

Маҳсулотнинг сифат даражасини аниқлаш учун қуйидаги услублар қўлланилади: дифференциал, комплекс, қўшма.
Дифференциал услуб. Маҳсулотни даражасини аниқлашда, маҳсулотни баҳолашдаги якка сифат кўрсаткичини, таянч намуна якка сифат кўрсатгичига мос келишини таққослаш орқали амалга оширилади. Бунда ҳар бир кўрсаткичлар учун нисбий сифат кўрсаткичи ҳисоблаб чиқилади:
;
=10200/10000=1,02
=1,8/2=0,9
Агар баҳоланадиган маҳсулот нисбий сифат кўрсаткичи Qi >=1 бўлса, унда сифат даражаси тенг ёки юқори бўлади; агар Qi <1 бўлса сифат даражаси паст бўлади. Бизда Qi >=1 қисм Qi <1 қисм аҳамиятлари, бу сифат даражасини комплекс баҳолаш ўтказиш кераклигини билдиради.
Ўлчанган ўртача арифметик кўрсаткичларни қўллаймиз. Бунда умумлаштирилган кўрсаткич қуйидаги формула ёрдамида ҳисоблаб чиқилади.
Q= I,
Бунда Qi – сифат кўрсатгичи катталиги;
Ji – сифат кўрсатгичининг ўлчов коэффициенти, ∑ji=1;
N – сифат кўрсатгичлари сони.
Q=1,02*0,7+0,1*0,3=0,714+0,03=0,744
Q<1 баҳоланаётган ёқилғининг сифат даражаси бошланғич ҳолатидан пастлигини билдиради.