Amaliy ish №1 Ochiq kon ishlarini me’yorlashtirish
Download 252.47 Kb. Pdf ko'rish
|
1-AMALIY ISh (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Burg’ilash ishlari.
- Temir yo’l transporti yordamida kon massasini yuklashda ekskovator mashinistining laximlar me’yorini aniqlash.
|
AMALIY ISh №1
Texnik me’yorlashning asosiy tarkibini joriy etish va laxmlrni me’yorlashtirish va urnatish, aniqlanayotgan
ta’sirlar natijasida va mexnat ish unumdorligining keyinga o’sishi uchun hamma imkoniyatlarni qo’llash va rastional qo’llaniladigan mehnat usullarini o’zlashtirish ishlab chiqarish tashkilotlari va eng yuqori zamonaviy texnikalarni xisobga olgan xolda amalga oshiriladi. Texnik me’yorlashtirishni quyidagi turlarga ajratish qabul qilingan: texnik me’yor (yoki vaqt me’yori) va uskunalarga yoki ish jarayoniga xizmat qilish me’yorlari.
unumdorligi, mashinalarning maksimal ish unumdorligini (texnik quvvati) aniqlash maqsadida, uskuna, aniq berilgan vaqt bo’yicha me’yorlashtiriladi.
Texnik me’yorlash jihozlarni majmuaviy o’rganish natijasida joriy etiladi va ishlab chiqarish sharoitlariga qarab ba’zi hollarda ulardan foydalaniladi. Texnik me’yorlash rejalashtirish maqsadlarida ham qo’llaniladi. Lahimlarni me’yorlash texnik me’yorlashdan farqli o’laroq, jihozlarning maksimal ish unumdorligidan farq qilishi bilan ajralib turadi, smenalardagi ishchi brigadada mehnatning ish unumdorligi bo’yicha ko’rsatiladi. Lahimlarni me’yorlash ishlatilayotgan jihoz bilan Ishlab chiqarishni aniq sharoitidagi barcha ishlaydigan uskunalardan foydalanish mumkin bo’lgan darajasi xisobga olgan xolda laximlar normalari aniklanadi.
Texnik
- tashkiliy tadbirlarni joriy qilishni xisobga olgan xolda, shu bilan birga loyixalashtirishni o’zlashtirish, takomillashgan texnik normalarini yo’lga qo’yish bo’yicha ishlab chiqarishdagi ilg’or ishchilarni ishlarini vaqtning aniqlangan biron bir qismida xarajatlar talab qilinadi, laximlar normalari kattaliklari texnik normalardan bir muncha past qilib belgilangan.
Me’yorlashtirish amaliyotda vaqt me’yorlari sifatida tez tez qo’llaniladi. Vaqt me’yorlari – mehnat ish unumdorligi bo’yicha ishchilarga turli turdagi topshiriqlar xisoblanadi, vaqt ichida ifodalash, kon laximlari mahsulotining bir birligi uchun joriy etiladi. Masalan, bir shpurmetr va pagonametr burg’ilashdagi vaqt me’yorlaridir.
Kon laximlari me’yorlari orasida, vaqt me’yorlari va smenalar davomiyligi aniq bog’liqlik mavjuddir, qaysiki quyidagi moslikda berilgan: meyorlari vaqt birlikdqgi bir ng mahsulotni Т i davoaiylig smenalar Н meyorlari ri lahmlahmla kon в ) ( ) (
) ( ) ( ) ( в Н meyorlari lahmlar Т i davomiylig smenalar t meyorlari Vaqt
Bu bog’liqlik ko’rsatadiki, kon laximlari me’yorlari vaqt me’yorlariga teskari proporstional xisoblanadi. Bundan ko’rinadiki, kon laximlari me’yorlari oshgan sayin vaqt me’yorlari kamayadi, yoki teskarisi vaqt me’yorlari oshgan sayin kon laximlari me’yorlari kamayadi. Lekin vaqt me’yorlari kamayishi mahsulotning bir birlikdagi foizlarda tayyorlanishi kon laximlari me’yorlari bir xil chegarada oshadi. Kon laximlari me’yorlari ko’payishi o’lchami berilgan foizga mos ravishda vaqt me’yorlari pasayadi va teskarisiga qo’yidagi formula yordamida aniqlanadi:
100
100
(1)
в в вр П П С 100
100
(2)
bu erda P v – kon laximlari me’yorlarining oshishi; S vr – vaqt me’yorlarining pasayishi, %. Masalan, vaqt me’yorlari kon laximlaridan 1PM o’tishda 10%ga kamayadi, unda
% 1 , 11 10 100 10 100
в П
Agarda kon laximlari 10% oshsa, unda % 1 , 9 10 100 10 100
вр С
Burg’ilash ishlari. Ruda konlarini qazib olish, tarkibiga qoyali jinslarni oluvchi, asosan burg’ilash ishlari xajmiga bog’liqdir. Qattiq tog’ jinslaridan iborat ruda konlarini qazib olish doimiy burg’ilash ishlari hajmi bilan bog’liq bo’ladi. Tog’ jinslari qazib olishga tayyorlashda portlatish energiyasidan foydalanish maydalangan kon massasi bo’laklarining zarur bulgan kattalik va bir xil ulcham bilan ta’minlashni talab qiladi, pog’onaning ostki yuzasini tozalashda notekisliklar qoldirmasdan puxta ishlash, ekskovator ishini qiyinlashtiruvchi va qo’shimcha vaqt talab qiladigan xarajat va ishni tugatishga ta’sir qiluvchi vosita, zaboyda talab qilinayotgan maydalangan zaxiralarni tayyorlash,ekskovatorning to’xtovsiz ishlashini ta’minlaydi. Foydali qazilmaning qattiq turdagi qazishlar sonining tahlil qiymati shuni ko’rsatadiki, kon ishlarining umumiy hajmida qazib olishga tayyorlash bo’yicha maydalanishga bo’lgan portlash energiyasi (burg’ilash va portlatish ishlarini) pul va mexnat xarajatlarini 20-35% foizini tashkil etadi. Kar’erda kon massasini ishlab chiqarish uchun portlatiladigan skvajinalar sonini ko’paytirish uchun sharoshkali xamda olvli burg’ilash uskunalaridan foydalaniladi. Sharoshkali burg’ilash stanogining ish unumdorligi asosiy parametrlariga bog’liq, o’qqa berilayotgan bosim, aylanish tezligi,burg’ilanatgan shlamlarni skvajina tubidan chiqarib tashlash quyidagi formula orqali aniqlanadi:
60 ,
(3) gde R – uskunani smenalik ish unumdorligi, m; T – smena davomiyligi, ch; l d – dolotaning turg’unligi, m burg’ilangan skvajinadagi; n d –burg’ilashda qo’llaniladigan dolota soni; T skv – bitta skvajinani burg’ilash davomiyligi, min.
mashinistining laximlar me’yorini aniqlash. Frontal yuklashda lahimlar normasini aniqlash quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi
обм с п оп д в t t Т q n H . ,
(4)
gde N v – lahimlarni me’yori, m 3 bitta/smena; n d – tarkibdagi dumpkarlar soni; q – dumpkarning foydali hajmi, tog’ jinslari kategoriyasiga bog’liqligi, m 3 /butun; T op – ekskovator mashinistining teskor harakatlanish vaqti, min; t p.s. – tarkibni yuklash vaqti; t obm -yukli tarkib bilan yuksiz tarkibning almashish vaqti , min. Tarkibni yuklash vaqti quyidagiga teng bo’ladi t p.s.
=mt st
(5) bu erda t st – stikl davomiyligi min; m – tarkibni yuklashdagi kovshlar soni; к V qn m ,
(6) Bu erda V k – kovshdagi kon massasini hajmi, m 3 stelida; V k
e
(7) bu E – ekskovatorning geometrik sig’imi; K
e – ekskavastiyalash koeffistienti. Ekskavastiyalash koeffistienti kovshning geometrik sig’imini qo’llash darajasiga qarab aniqlanadi va quyidagi bog’liqlikda xosil qilinadi k К н э ,
(8)
Bu erda η n – kovshning to’lish koeffistienti ; k – kon massasini maydalanish koeffistienti,kon massasini massivdan ajratib olish va uni maydalanish darajasi. Yuk ko’tarish qobiliyati va yuk ko’tarish qobiliyatidan kelib chiqib dumpkarning sig’imini q deb qabul qilamiz. Dumpkarlar soni ish bajarish qobiliyatiga qarab quyidagi ifodada keltirilgan
q G n д ,
(9)
Bu erda G – yuk ortilgan sostavning massasi, t; q – dumkardagi foydali massa, t; τ – dumpkardagi taraning massasi, t. Yuk ortilgan sostavning massasi quyidagi formula orqali topiladi p p k i P i F G " 0 ' 0 ) ( ,
(10) Bu erda F k – tortish kuchiga ta’sir qiluvchi kuch, kgs; F k =1000ψP; (11)
Bu erda ω 0 ’ - lakomativ harakatining solishtirma qarshiligi, kgs/t (ω 0 ’ =6 kgs/t lakomativ joyidan harakatlanganda pri troganii lokomotiva s mesta; ω 0 ’
ego dvijenii); i
p – yuqoriga ko’taruvchi (hisob kitob uchun 30 ‰ ga tenglashtirilib olinadi ); p – lakomativning tortish og’irligi, t; ω
0 ” – sostav harakatining solishtirma qarshiligi, kgs/t (ω 0 ” =5 kgs/t sostav joyidan harakatlanganda; ω 0 ” =4 kgs/t pri ego dvijenii); ψ – lakomativ kolyoslarining relsdagi tortish koeffistienti Tupikli yuklash vaqida, sostavni almashish vaqtiganisbatan oshadi, tupikda yuklangan vagonlarni joylashtirish uchun sarflanadigan vaqt. 0 )
)( ( 2 v n l l t д м p выс , (12)
Bu erda l p – tupikkacha qo’yiladigan masofa, m; l m – manyovr qilishdagi yo’lni uzunligi, m; v 0 – vagonni aylanib olishi bo’yicha sostavni harakatlanish tezligi (v 0 =8
km/ch). Misol 1. Dumpkarlarda yuk ko’tarish hajmi 105 t, tashib chiqarish hajmi PE- 150 . Frontal yuklash bo’yicha IV kategoriyadagi tog’ jinslarini EKG-8 ekskovatori mashinistining smenalik laxm o’tish me’yorini aniqlash. Ilgaklash og’irligi R=150 t, razminovkalashgacha bo’lgan masofa 1500 m, ko’tarma qiyalik 30 ‰. Echim. Kuch tyaganing nuqtasiga tegib o’tganda Q yuk ortilgan sostavning massasini quyidagicha aniqlaymiz . F k
т i P i F G p p k 860
30 4 150 ) 30 5 ( 34500
) ( " 0 ' 0
Tarkibdagi dumpkarlar sonini aniqlaymiz 6 8 , 5 8 , 43 105 860
G n д dumpkarlar.
Yuqorida keltirilgan formula bo’yicha kovsh tarkibidagi yuklanganlik sonini aniqlaymiz V k =EK e =8·0,55=4,4 m 3 stelika; ковша V qn m к 43 4 , 4 6 2 , 31
Tarkibning yuklash vaqti t st =45 s
t p.s.
=43·45=1935 s=32,2 min.
Tarkibning almashish vaqti t obm almashinishga sarflangan vaqt elementlari yig’indisi quyidagicha aniqlanadi: harakatlanishni surilish vaqti t dv , kutish t oj va
burilib olish t man
t obm =t dv +t oj +t man Bu sharoitda: t oj
man =4 min;
t dv =12 min pri l=1500 m; t obm
=12+4=16 min. Frontal yuklashni tuzishda ekskovator mashinistining lahm o’tish me’yori смену в целика м t t Т Т T nq H обм с п п р з п см в 3 . . . . . . 1475 16 2 , 32 10 30 420 2 , 31 6 O’sha sharoitda va EKG-8 ekskovatori ish unumdorligining tupikli yuklash yuklash sxemasi smenada, t.e. mashinistning lahm o’tish me’yori, quyidagicha
. 1150 5 , 13 16 2 , 32 380 2 , 31 6 3 . . смену в целика м t t t Т nq Н выс обм с п оп в
Bu erda masofa yig’ish punktigacha l r =100 m va dumpkarlarni qo’yish vaqti t vis
=13,5 min . Dumpkarlarni tupikli etkazib berish sxemasida ekskovatordan foydalanish koeffistienti 0,4-0,6; patochniy sxemada– 0,7-0,8.
Misollar bo’yicha topshiriqlarni echish uchun variantlar. N p/p R,t q, t
τ, t E,
m 3
k e
q n , m 3
stelika t st , s l, m T sm , min
T p.z.
, min
T r.p.
, min
1. 200 80
42,1 8 0,5
31,2 40
2000 480 30
15 2.
205 105 50,6 10 0,65 33,1
42 1600
720 50 20
3. 190 180 61,3 12,5 0,55
34,6 43
2500 480 30
15 4.
180 125 48,3 15 0,5 33,7
45 1800
720 50 20
5. 140 65
45,2 8 0,6
30,1 42
1500 480 30
15 6.
130 80 46,8 10 0,55 31,2
40 2000
720 50 20
7. 125 105 40,9 12,5 0,65
33,1 43
1600 480 30
15 8.
145 180 51,2 15 0,5 34,6
45 2500
720 50 20
9. 170 125 53,8 8 0,6
33,7 40
1700 480 30
15 10.
160 65 42,2 10 0,55 30,1
42 1500
720 50 20
11. 165 80
50,9 12,5 0,65
31,2 43
1800 480 30
15 12.
185 105 60,1 15 0,5 33,1
45 2100
720 50 20
13. 155 180 47,2 8 0,6
34,6 40
2300 480 30
15 14.
135 125 42,5 10 0,55 33,7
42 2500
720 50 20
15. 195 105 48,6 12,5 0,65
33,1 43
1500 480 30
15
Download 252.47 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|