Amaliy ish kompyuter arxitekturasi fanidan 1-topshiriq Kompyuterning tashkiliy qismlari, asosiy ko’rsatkichlari va xususiyatlarini o’rganish Bajardi: 050-20 guruh talabasi Xushboqov Kamoliddin Tekshirdi: Karimov. A toshkent 2023

Mikrokompyuterlar - Hajmi va bajaradigan amallar tezligi jihatidan katta kompyuterlardan kamida bir pog’ona pastdir. Shuni aytish joizki, ularning o’lchamlari tobora ixchamlashib, hatto shaxsiy kompyuterdek kichik joyni egallaydiganlari yaratilmoqda.
Kichik kompyuterlar (mini-EHM) - ishonchli, uncha qimmat bo’lmagan, foydalanishda qulay kompyuterlar, meynfreymlarga qaraganda birmuncha kam imkoniyatlarga ega. Minikompyuterlar (ulardan eng quvvatlilari supermini-kompyuterlar) quyidagi ko‘rsatkichlarga ega boladi:
• unumdorligi - 1000 MIPS gacha;
• asosiy xotira sig‘imi - 8000 Mbayt gacha;
• diskli xotira sig‘imi - 1000 Gbayt gacha;
• qo’llanadigan foydalanuvchilarning soni - 16 – 1024

Super kompyuterlar - juda katta tezlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarni yechish uchun mo’ljallangan bo’ladi. Bunday masalalar sifatida ob-havoning global prognoziga oid masalalarni, uch o’lchovli fazoda turli oqimlarning kechishini o’rganish masalalarini keltirish mumkin. Bu kompyuterlar bir sekundda 10 trilliardlab amal bajaradi.
Superkompyuterlarga tezligi sekundiga yuzlab million - o‘nlab milliard suriluvchi vergulli amallami bajaruvchi (Mflops) quvvatli ko‘p protsessorli hisoblash mashinalari kiradi. Superkompyuterning tipik modellari:
• yuqori parallellik ko‘p protsessorlik hisoblash tizimlari, tezligi 100 000 Mflops dan ko‘proq;
• sig‘imi: tezkor xotira 20 - 500 Gbayt, diskli xotira 1 - 10 Tbayt (1 Tbayt = 1024 Gbayt);
• razryadligi 64 - 256 bit.

Minikompyuterlar - Hajmi va bajaradigan amallar tezligi jihatidan katta kompyuterlardan kamida bir pog’ona pastdir. Shuni aytish joizki, ularning o’lchamlari tobora ixchamlashib, hatto shaxsiy kompyuterdek kichik joyni egallaydiganlari yaratilmoqda.


b) Kompyuterning ichki va tashqi qurilmalari haqida ma’lumot bering.

Onakarta(mat.plata)
Onakarta(mat.plata - shaxsiy kompyuterning asosiy doskasi. Unda quyidagilar mavjud:
protsessor - matematik va mantiqiy operatsiyalarning ko'p qismini bajaradigan asosiy chip;
mikroprosessor to'plami (chipset) - ichki kompyuter qurilmalarining ishlashini boshqaradigan va anakartning asosiy funktsiyalarini aniqlaydigan chiplar to'plami;
shinalar - kompyuterning ichki moslamalari o'rtasida signallar almashinadigan o'tkazgichlar to'plami;
operativ xotira (tasodifiy kirish xotirasi, RAM) kompyuter yoqilganda ma'lumotlarni vaqtincha saqlashga mo'ljallangan chiplar to'plami;
ROM (faqat o'qish uchun xotira)ma'lumotlarni uzoq vaqt saqlashga mo'ljallangan mikrochiplar, shu jumladan kompyuter o'chirilgan bo'lsa;
qo'shimcha qurilmalarni ulash uchun ulagichlar (uyalar)