Amaliy mashg’ulot №10 neutrum. Otlarning 3-turlanishi. Lug`at shakli. So`Z o`zagi

AMALIY MASHG’ULOT №10
NEUTRUM. OTLARNING 3-TURLANISHI. LUG`AT SHAKLI.
SO`Z O`ZAGI.

Otlarning 3-turlanishidagi barcha rodlar 3 ko’rinishda turlanadilar:

1. Tip Undoshlar–Bu guruhga hamma roddagi barcha otlar o’zagida undosh harf bilan tugagan.
Teng bo’g’imli –Bosh va qaratqich kelishikda bo’g’imlar soni teng bo’lsa, teng bo’g’inli bo’inlar deb ataladi
2. Tip Unlilar–Bu guruhda otlar bosh kelishikda-e, - al, - ar qo’shimchasiga ega bo’lish kerak
Misol: Animal (Nom), animalis
b) Teng bo’g’inli jenskiy rodga kiruvchi otlar
Masalan: dosis (Nom), dosis (ф) [доза]
3.Aralash tip– Bu guruhda barcha rodga tegishli bo’lgan otlar turlanadi. Bu otlar noteng bo’g’inli otlar bo’lib ular negizda 2 va undan ortiq undosh harflari mavjud
b) Bosh kelishikda –is ga tugovchi teng bo’g’inli barcha otlar
Masalan: canalis (Nom), canalis



Mashq 1
Quyidagi otlarning turlanish tipini aniqlang:
paries, parietis (m.) [wall]
os, ossis (n.) [bone]
trauma, traumatis (n.) [trauma]
diagnosis, diagnosis (f.) [diagnosis]
pars, partis (f.) [part]
ulcus, ulceris (n.) [ulcer]
pes, pedis (m.)
[foot] dens, dentis (m.)
[tooth] rete, retis (n.) [omentum]
Mujskoy roddagi otlar bosh va qaratqich kalishik birlikda quyidagi qo’shimchalarga ega:

Nominativus Singularis	Genetivus Singularis
-os	-or+is
-or	-or+is
-o	-on/in+is
-er	-er+is
-es	-t/d+is
-ex	-ic+is

flos, oris m – gul

tremor, oris m – qaltirash (tremor)
carbo, onis m – ko’mir
trochanter, eris m – ko’st
apex, icis m – uchi
pes, pedis m – tovon, oyoq ,paries, etis m – devor