Amaliy mashg‘ulot №17 Zaharli o‘simliklar bilan zaharlanish

Amaliy mashg‘ulot №17

Zaharli o‘simliklar bilan zaharlanish.

Buturdagizaharlanishlarovqatgao‘simlikzaharlarinitutuvchimevalar,barglarvaildizlarniiste’molqilganvaqtdarivojlanadi.Bunday holatlarda xavfni sezmay qolgan bolalar zararlanadi. O‘simliklartarkibidagi zaharlar alkaloidlar, glikozidlar, saponinlar, efir yog‘lari vaboshqaximiyaviybirikmalarbo‘lishimumkin.
Zaharlio‘simliklarnimevalarinivaboshqatarkibiyqismlarini(buzina,geliotrop,joster,krasavka,lyutik,sporыnya)iste’molqilganvaqtda o‘tkir gastroenterit (ko‘ngil aynash, qayd qilish, qorinda og‘riq, ichketishi) rivojlanadi. Og‘ir zaharlanishlarda xolsizlik, yurak-tomir, nafassistemalariningetishmovchiligi,tutqanoqlar,hushningyo‘qolishikuzatilib,o‘lim yuzberishi mumkin.
Zaharlio‘simliklardanzaharlanishdabirinchitibbiyyordamoshqozonni yuvish bilan boshlanadi. Undan so‘ng ichishga aktivlangan ko‘mir,zaharlarni qamrab olish uchun tanin, ichakni tozalash uchun tuzli surgi doriberiladi. Keyingi antidotli va simptomatik terapiya zaharning ximiyaviyturigava bemorlarningahvoliga qarabo‘tkaziladi.
Nikotindanzaharlanish.Tanlabpsixotropvaneyrotoksikta’sirko‘rsatadi.Zaharlanishsimptomokompleksiboshaylanishi,boshog‘rig‘i,ko‘ngilaynash,qaydqilish,ichketishi,so‘lakoqishi,sovuqterbilanqoplanishi,pulsavvaligasekinlashgan,keyintezlashgan,aritmik,qorachiqlarning torayishi, eshitish va ko‘rishning buzilishi, tutqanoqlarnio‘z ichiga oladi. Kattalarda o‘lim chaqiruvchi dozasi 40 mg., bolalarda 10 mg.(1donasigaretda 15mg.nikotinbor).
Birinchiyordam.Oshqozonni1:1000nisbatdagikaliypermanganateritmasi bilan yuviladi. Tuzli surgi dorilar va aktivlashgan ko‘mir ichishgaberiladi.Kasalxonaga yuboriladi.
Angishvonagul(belladonna)bilanzaharlanish.Buo‘simliktanlabpsixotrop ta’sir ko‘rsatadi. Belgilari: og‘izda va tomoqda quruqlik, nutq vayutishning buzilishi, yaqinni ko‘rishning buzilishi, diplopiya, yorug‘likdanqo‘rqish,yurakniurib ketishi, hansirash,bosh og‘rig‘i,teri quruq,qizil,puls tezlashgan, qorachiqlar kengaygan, yorug‘likka reaksiya bermaydi, ruhiyva harakat qo‘zgaluvchanligi, ko‘rish gallyusinatsiyalari, epilepsiyaga o‘xshashtutqanoqlar, koma.
Birinchi yordam. Og‘iz orqali zaharlanganda oshqozon yuviladi, kuchlidiurez, gemabsorbsiya, boshga va chov sohasiga muz xalta, bemorni nam choyshabbilano‘raladi.
Hind ko‘knorisi bilan zaharlanish.(gashish, marixuana, anasha). Tanlabpsixotropnarkotikta’sirko‘rsatadi.Klinikbelgilari:psixomotorqo‘zg‘alish,qorachiqlarningkengayishi,quloqlarningshang‘illashi,yorqinko‘rishgallyusinatsiyalari,umumiyholsizlik,yig‘loqilik va pulsning sekinlashishi va tana haroratining davom etishibilanuzoqchuquruyqukuzatiladi.
Birinchiyordam.Og‘izorqaliqabulqilingandaoshqozonyuviladi,aktivlashtirilganko‘mir,tezlashgandiurez,gemabsorbsiya.Keskinqo‘zg‘alishdaaminazin,galoperidolberiladi.