Ma’ruza-3 Ma’ruza-3 Mavzu: Murtak xaltaning hosil bo’lishi, taraqqiyoti va qo’sh urug’lanish. Reja: - Murtak xaltaning tuzilish tiplari.
- Murtak xaltaning tuzilishi va rivojlanishidagi buzilishlari.
- Qo’sh urug’lanish hodisasi.
Polygonum tipidagi murtak xalta gulli o’simliklarning guruhlariga mansub turlarida aniqlangan. Shuning uchun bu tipidagi murtak xalta barcha gulli o’simliklariga xos, deb faraz qilingan. - Polygonum tipidagi murtak xalta gulli o’simliklarning guruhlariga mansub turlarida aniqlangan. Shuning uchun bu tipidagi murtak xalta barcha gulli o’simliklariga xos, deb faraz qilingan.
- I.D. Romanov tomonidan tuzilgan klassifikatsiya to’laroq hisoblanib uchta belgi asos qilib olingan;
- 1- murtak haltani hosil bo’lishida makrosporalar soni
- 2- makrosporaning urug’chi hujayrasidan tuxum hujayrani hosil bo’lgunicha bo’linishlar soni
- 3- qutbiylik yani yetilgan murtak xaltada yadrolarning joy lanishi
I.D.Romanov yuqoridagilarga asoslanib murtak haltaning rivojlanishi va tuzilishlarini 13 tip hamda 3 kenja tipga bo’ladi. I.D.Romanov yuqoridagilarga asoslanib murtak haltaning rivojlanishi va tuzilishlarini 13 tip hamda 3 kenja tipga bo’ladi. Klassifikatsiyaning birinchi belgisi bo’yicha: murtak haltaning hosil bo’lishidagi makrosporalar soniga ko’ra barcha tipdagi murtak xaltalar 3 katta guruhga bo’linadi. - Monosporali Polygonum va Oenathera tiplardagi murtak xalta tetrada makrosporaning bitta hujayrasidan hosil boladi.
- Bisporali Allium tipi va Podostermum kenja tiplaridagi murtak xalta diada makrosporaning bitta hujayrasidan hosil bo’ladi.
- Tetrasporali balsamia tipi.
klassifikatsiyaning 2-3 tipidagi belgilariga asosan murtak halta har bir katta guruhdagi murtak haltada yuqorida qayd etilgan tiplar va kenja tiplarga ajratilgan. Ular o’zaro bir- biridan murtak haltaning hosil bo’lishidagi bo’linishlar soni , o’z tuzilishidagi yani hujayralarning soni va joylashishi bilan farqlanadi. - klassifikatsiyaning 2-3 tipidagi belgilariga asosan murtak halta har bir katta guruhdagi murtak haltada yuqorida qayd etilgan tiplar va kenja tiplarga ajratilgan. Ular o’zaro bir- biridan murtak haltaning hosil bo’lishidagi bo’linishlar soni , o’z tuzilishidagi yani hujayralarning soni va joylashishi bilan farqlanadi.
- Mono va bisporali murtak haltalar tuzilishi va rivojlanishiga ko’ra deyarli bir xil bo’lib , tuxum hujayra va antipodlar murtak xaltaning qarama –qarshi qutblarida joylashadi.
Yopiq urug’lilarda ro’y beradigan qo’sh urug’lanish jarayoni 1898-yili S.G.Navashin tomonidan kashf etilgan. - Yopiq urug’lilarda ro’y beradigan qo’sh urug’lanish jarayoni 1898-yili S.G.Navashin tomonidan kashf etilgan.
- Birinchi marta ochiq urug’li o’simliklarda sodir bo’ladigan urug’lanish jarayoni E.Strasburger tomonidan tavfsiflangan.
- Liliyadoshlar oilasining turkum o’simliklarida murtak xaltadagi tuxum hujayrani urug’lanishdan tashqari , yana bitta urug’lanish ro’y berishida urug’chi tomonidan markaziy yadro, otalik gametofiti tomonidan ikkinchi spermiy ishtirok etishi ma’lum bo’ldi. Bu hodisa – bitta spermiy tuxum hujayraning yadrosi bilan , ikkinchi spermiy markaziy yadro bilan qo’shilishi qo’sh urug’lanish nomini oldi
Hozirgi kunga kelib S.G.Navashin kashf etgan qo’sh urug’lanish hodisasi 400 ga yaqin tur o’simliklarda o’rganilgan. - Hozirgi kunga kelib S.G.Navashin kashf etgan qo’sh urug’lanish hodisasi 400 ga yaqin tur o’simliklarda o’rganilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
