Amaliy mashg‘ulot. O’zbekiston Respublikasi “Metrologiya tug‘risida”gi qonuning taxlili Reja

Nazorat savollari:

1. Normativ-huquqiy hujjat nima?

2. Standartlashtirishning asosiy maqsadlarini sanab bering.
3. O‘zDJK tomonidan qanday asosiy vazifalar hal etiladi?
4. O‘zbekiston standartlashtirishning qanday darajalari ishlaydi?SSSda
5. Standartlashtirish bu...?
6. Standartlashtirish obekti...?
7. Standart...mi?
8. Normativ-huquqiy hujjat bu ...?
Javoblar

1. 
   Normativ-huquqiy hujjatlar — vakolatli davlat organlari va mansabdor shaxslarning umummajburii koʻrsatmasi. Ularda huquq normalari (qonun, kodeks, farmon, qaror, yoʻriqnoma va boshqalar) oʻrnatiladi, oʻzgartiriladi va bekor qilinadi. Normativ-huquqiy hujjatlar Oʻzbekiston Respublikasida huquqning asosiy manbaidir. Oʻzbekiston Respublikasining 2000-yil 14-dekabrda qabul qilingan "Normativhuquqiy hujjatlar toʻgʻrisida"gi qonunining 2-moddasiga koʻra, "... umummajburiy davlat koʻrsatmalari sifatida qonun hujjatlari normalarini belgilash, oʻzgartirish yoki bekor qilishga qaratilgan rasmiy hujjat Normativ-huquqiy hujjatlar deb hisoblanadi".
   
2. 
   Standartlashtirishning asosiy maqsadlari:
   

mahsulotlar, jarayonlar, ishlar va xizmatlarning (bundan buyon matnda “mahsulot” deb yuritiladi) aholining hayoti, sog‘lig‘i va mol-mulkiga, atrof muhit uchun xavfsizligi, resurslarni tejash masalalarida iste’molchilar va davlat manfaatlarini himoya qilishdan;
mahsulotlarning o‘zaro almashinuvchanligini va bir-biriga mos kelishini ta’minlashdan;
fan va texnika taraqqiyoti darajasiga, shuningdek aholining hamda xalq xo‘jaligining ehtiyojlariga muvofiq holda mahsulot sifatini hamda raqobat qila olish imkonini oshirishdan;
barcha turdagi resurslar tejalishiga ko‘maklashishdan, ishlab chiqarishning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini yaxshilashdan;
ijtimoiy-iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy dasturlar va loyihalarni amalga oshirishdan;
tabiiy va texnogen falokatlar hamda boshqa favqulodda vaziyatlar yuzaga kelish xavf-xatarini hisobga olgan holda xalq xo‘jaligi obyektlarining xavfsizligini ta’minlashdan;
iste’molchilarni ishlab chiqarilayotgan mahsulot nomenklaturasi hamda sifati to‘g‘risida to‘liq va ishonchli axborot bilan ta’minlashdan;
mudofaa qobiliyatini va safarbarlik tayyorligini ta’minlashdan;
o‘lchovlarning yagona birlikda bo‘lishini ta’minlashdan iboratdir.
3. O'zDJK tomonidan hal etiladigan asosiy vazifalar, ushbu tashkilotning maqsadlari va xizmat ko'rsatish sohasiga qarab o'zgaradi. Ammo umumiy holda, O'zDJK quyidagi vazifalarni bajaradi:

1. O'zDJKning maqsadlarini amalga oshirish va barcha faoliyatlarini uni ustida tartibga solish;

2. O'zDJK xodimlarining yashirin xizmatlarini ta'minlash;
3. Vazirlar Mahkamasining va boshqa tashkilotlarning talablariga javob berish;
4. Davlat hujjatlarini tuzish va o'zgartirish;
5. Davlat xizmatlari uchun shaxsiy ma'lumotlarni saqlash va tashqi taraflarga ko'rsatish;
6. O'zDJKning moliyaviy ishlarini amalga oshirish.


4. O'zbekiston standartlashtirishning darajalari quyidagilardir:

1. Davlat standartlari - O'zbekiston Respublikasi davlatining qabul qilingan standartlari;

2. Xalqaro standartlar - O'zbekiston Respublikasi xalqaro anjumanlariga a'zo bo'lgan va tasdiqlangan standartlar;
3. Milliy standartlar - O'zbekiston Respublikasi o'zining maxsus standartlaridir.

Umumiy holda, O'zDJK O'zbekiston Respublikasi standartlashtirish sohasida faoliyat ko'rsatadi va standartlarni ishlab chiqarish, tasdiqlash va tarqatish bilan shug'ullanadi.

5. Standartlashtirish, mahsulot, xizmat yoki protsesslar uchun qabul qilingan o'rtacha talablarni taqdim etish, ulardan foydalanishni tavsiya qilish va o'zaro tushunchalarni birlashtirishni maqsad qilgan faoliyatdir. Standartlar, xizmat ko'rsatuvchilar, ishlab chiqaruvchilar va mijozlar o'rtasidagi muloqotlarni yaxshilash, tayyor mahsulotlar va xizmatlar sifatini oshirish va isloh qilishga yordam beradi. Standartlashtirishning asosiy maqsadi - ishlab chiqaruvchi va mijozlar o'rtasidagi tushunchalarni bir-biriga yaqinlashtirish orqali sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarish va yetkazib berishni ta'minlashdir.
6. Standartlashtirish obekti, mahsulot, xizmat, protsess yoki boshqa bir faoliyat turi bo'lishi mumkin, va qabul qilingan o'rtacha talablarga muvofiq standartlashtiriladi va sifatli mahsulot yoki xizmat ko'rsatish uchun yordam beradi.
7. Standartlashtirish, ya'ni standart qilish, belgilangan xususiyatlarga mos ravishda biror bir narsani bajarishga qaratilgan jarayon. Standartlashtirishni odatda ishlab chiqarish, xizmat ko'rsatish va boshqa sohalarda qo'llashadi.
8. Normativ-huquqiy hujjatlar, huquqiy ma'lumotlarni tartibga soluvchi hujjatlardir. Bu hujjatlar, umumiy qonunlar, qo'shma sifatdagi shartnomalar, qo'shimcha protokollar, qarorlar va boshqa huquqiy hujjatlar bo'lishi mumkin. Normativ-huquqiy hujjatlar, belgilangan sohalarda amal qilish uchun yuridik asosdir.