Grafit (G) Asosan erkin ugleroddan iborat, uning atomi to`rtta valentlik
elektronga ega. Ular yordamida u qo`shni to`rtta kristall panjaralari
atomlar bilan
bog`langan. Rasmdan ko`rinib turibdiki, uglerod qatlam bo`lib joylashgan.
Metallning ichida grafit plastinka, sharsimon bodroq va vermikulyar (plastinka bilan
shar shaklida) bo`lishi mumkin. Grafit metall bo`lmagan
fazadan iborat, uning
zichligi 7,68 g/sm
3
, qattiqligi esa NV=30-50MPa (3-5kg k/mm
2
)
va yumshoq,
puxtaligi past elektr tokini yaxshi o`tkazadi. Grafitning kristall panjaralari
geksogonal qatlamdan iborat.
Grafitning mikrostrukturasi.
a)
b) v)
a) Perlit grafit.
b) Kulrang perlitli.
v) Kulrang cho`yandan chiqarilgan grafit.
Ishni bajarish uchun zaruriy diagrammalar.
1. Fe+Fe
3
Cholat diagrammasi.
2. Fe+Fe
3
C holat diagrammasini sovish egri chiziqlari.
3. Metallar va qotishmalarda hosil bo`lgan strukturalarni atlasi.
Ishni bajarish tartibi.
1. har bir hosil bo`lgan strukturalarni nomini yozib tekshirib chiqiladi.
2. hosil bo`lgan strukturalarni nomini yozib izohlanadi.
3. Fe-Fe
3
C holat diagrammasi chiziqlaridan vujudga keladigan o`zgarishlar
jarayoni yoziladi.
Ish xaqida hisobot. hisobotda bajarilgan ishdan maqsad Fe+Fe
3
C
holat
diagrammasida sodir bo`lgan strukturalarni o`zgrishlarini ko`rsatiladi.
Nazorat savollari:
1. Po`latning tarkibida necha foiz uglerod bo`ladiq
2. Cho`yanning tarkibida necha foiz uglerod bo`ladiq
3. Ferrit deb nimaga aytiladiq
4. Austenit deb nimaga aytiladiq
5. TSementit deb nimaga aytiladiq