Amaliy mashg‘ulotlar -amaliy mashg‘ulot: soat

Ma’lumotlarni mustahkamlash uchun savollar.

1.Refleks, refleks yoyi, refleks vaqti va refleks maydoni deb nimaga aytiadi?

2. Refleks yoyining beshta qismini tushuntiring?
3. Retseptorlar nima va ularning turlarini ayting?
4. Afferent va efferent nerv tolalari nima?
5. Shartli va shartsiz reflekslar deb nimaga aytiladi?


REFLEKSLAR


Darsning maqsadi: Ta‘limiy maqsadi. Refleks, refleks yoyi, refleks vaqti, refleks maydoni hamda reflekslarning fiziologik ahamiyati to‘g‘risida tushunchalarga ega bo‘lish va tajribada o‘rganish.
Tarbiyaviy maqsadi. Organizm hayotiylik davrida refleks va refleks yoyining ahamiyatli ekanligini hamda tashqi ta‘surotlardan himoyalanishda asosiy ahamiyatga ega ekanligini bilish.
Kerakli hayvonlar va jihozlar: Baqalar, stakan, qaychi, pintset, shtativ, suv, sulfat kislotasining turli xil eritmalari (0,1%, 0,3%, 0,5% va 1,0% li).

R e f l e k s d e b , organizmni ichki va tashqi muhit tasirotlariga markaziy nerv sistemasi ishtirokida javob berish reaktsiyasiga aytiladi.

Inson qo‘liga igna sanchilganida qo‘lini darrov tortib olishi, ignadan yi¬roqlashtirishi, yoki baqa oyog‘ini kislota eritmasiga botirganda, oyog‘ini tezlik bilan tortib olishi, bukishi organiz-mdagi reflektor jarayonlar bo‘lib, organizmni tashqi muhit ta‘sirotlariga hosil qilgan javob reaktsiyalaridir, ya’ni ekzogen tasirotlar¬ga javob reaktsiyasidir.
Yurak ishiga ma’lum ta‘sirotlar ta‘sir etsa javob beradi yoki endogen tasirotlarga nisbatan ref¬lektor jarayonlar ro‘yobga chiqadi. Har ikkala xildagi misollarimizda ham muayyan retseptorlarga ta’sirot berilib, markazga intiluvchi nerv orqali MNSga uzatiladi. Demak, misollar asosoda refleks larning hosil bo‘lishi uchun MNSsi faoliyati zarur.
Refleksning yoyi, vaqti va maydoni bo‘ladi.⁸
Refleks yoyi deb, tasirotning MNSga boradigan va unda qayta ishlanib, qaytadigan yo‘liga aytiladi.