Amaliy mashg‘ulotlarni bajarish buyicha uslubiy ko’rsatmalar. Amaliy mashg’ulot. Mavzu

Grafiklar

Stringlar

Saralash deb, berilgan obyektlar ketma-ketligini ma`lum mantiqiy tartibda qayta joylashtirish jarayoniga aytiladi.

1. 
   Bubble sort
   
2. 
   Selection sort
   
3. 
   Insertion sort
   
4. 
   Quick sort
   
5. 
   Merge sort
   

Bugungi ma`ruzamiz mavzusi saralash algoritmlarining eng sodda turi bo`lmish “Bubble sort”ga bag`ishlanadi. Bu mavzuni tushunib olish unchalik qiyin emas. Shunchaki diqqat bo`lsa bo`lgani. Demak, boshladik…
“Bubble sort” bu eng sodda, ketma-ketlikdagi har bir sonni boshqa sonlar bilan solishtirishga, asoslangan algoritm hisoblanadi. Unda solishtirish natijasida son noto`g`ri o`rinda turganligi aniqlansa, son o`rni almashtiriladi. Bu jarayon almashtirish kerak bo`lmay qolguncha davom etadi, ya`ni kerakli ketma-ketlikka kelguncha. Bu jarayonni to`liqroq tushunish uchun quyidagi rasmdan foydalanamiz:
2-masala.

3-masala.
Saralash jarayoni qanday kechadi? Saralash jarayoni taqqoslashga asoslangan jarayon hisoblanadi. Bu jarayonni his qilish uchun miyamizdagi tezlik bilan kechayotgan jarayonlarni birma-bir tahlil qilib chiqamiz(buning uchun saralanmagan sonlar ketma-ketligini olamiz):
Sonlar berilishi: 23, 54, 3, 22, 1, 45;

1. 
   Eng kattasini boshiga o`tkazamiz: 23, 3, 22, 1, 45, 54;(54 soni har bir son bilan solishtirilib eng katta ekani aniqlandi, 45 esa o`z o`rnida turipti)
   
2. 
   Shu tartibni davom ettiramiz: 3, 22, 1, 23, 45, 54;(23 undan keyinda turuvchi eng katta son)
   
3. 
   Yuqoridagi amalni yana davom ettiramiz: 3, 1, 22, 23, 45, 54;(22 esa davomchi)
   
4. 
   Oxirgi marta almashtirishimiz quyidagi natijani beradi: 1, 3, 22, 23, 45, 54;(1 eng kichigi)
   

“Bubble sort” eng ko`p vaqt talab qiluvchi saralash algoritmi hisoblanadi. Chunki unda n ta element uchun takrorlanishlar soni n*n ga teng. Bu, n kichik son bo`lsa unchalik sezilmaydi. Sababi, hozirgi zamonaviy kompyuterlar uchun bu takrorlanish soni qiyinchilik tug`dirmaydi. Ammo butun boshli ma`lumotlar bazasidagi ma`lumotlarni saralash talab etilsachi? Albatta vaqtdan yutqazamiz.
1-masala.
To’rt musofir qop-qora tun vaqtida buzuq ko’prikka duch kelishdi. Ko’prikdan ko’pi bilan ikki kishi birdaniga o’ta oladi. Undan tashqari fonarsiz ko’prikdan o’tish ilojsiz. Ularda esa faqat bir dona fonar bor va 4 musofirning tezligi ham har xil. Aytaylik musofirlarning mos ravishda ko’prikdan o’tish vaqti: 10, 5, 2, 1 daqiqa. Agar tezroq yuradigan odam sekinroq yuradigan odam bilan birga bo’lsa natijaviy tezlik sekinroq yuradigan odamning tezligi bilan bir hil bo’ladi. Savol shunday, ko’prikdan o’tishning eng qisqa vaqti qanday?

1. 
   Selection sort (Tanlab saralash)
   
2. 
   Bubble sort (Pufakchali saralash)
   
3. 
   Insertion sort (Joylashtirib saralash)
   
4. 
   Quick sort (Tezkor saralash)
   
5. 
   Merge sort (Qo’shib saralash)
   
6. 
   Radix sort
   

10-Mavzu: Izlash masalasi uchun algoritmlar va ularning murakkabligini aniqlash.
Topshriqlar:
1.Izlash masalasi blok sexemasi
2.Izlash masalalarini yechish algoritmlari


11-Mavzu: Berilganlarning elementar strukturasi.

1.

12-Mavzu: Berilganlarning abstrakt turlari.
13-Mavzu: Dasturlar murakkabligini taxlili
14-Mavzu: Elementar saralash usullari. Tezkor saralash.
15-Mavzu: Imtiyozli navbatlar va piramidasimon saralash