Amaliy matematika va informatika” kafedrasi “Tasdiqlandi” Fa’kultet ishchi kengashi raisi Terdu o’quv ishlari prorektori

Ma’lumotlarni ichki tuzilishini taqdim etish imkoniyatlari

Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi o’xshash tizilishlarini ko’rsatish imkoniyatlarini ta’minlamog’i lozimki, faqat ularning ma’lumotlar tuzilishlarini ichki tabiatiga to’g’ri kelmaydiganlarni yaratmaslik kerak bo’ladi.

Unumdorlik. Terminal operatori foydalanishiga maxsus ishlab chiqilgan ma’lumotlar bazasi ilovalari, odam-terminal suhbati uchun javob berishini qanoatlantiradigan vaqtni ta’minlab berishi zarur. Undan tashqari ma’lumotlar bazasi tizimi kelib tushgan ma’lumotlarni qayta ishlashni ta’minlashi zarur. Uncha katta bo’lmagan ma’lumotlar oqimiga mo’ljallangan tizimlarda esa o’tkazish qobiliyati ma’lumotlar bazasi tuzilishiga bir oz chek qo’yadi. Ma’lumotlar oqimi katta bo’lgan tizimlarda o’tkazish qobiliyati ma’lumot-larning fizikaviy saqlanishini tanlashiga hal qiluvchi ta’sir ko’rsatadi.
Minimal harajatlar. Ma’lumotlar bazasini tuzish va ekspulatatsiya qilishdagi harajatlarni kamaytirish maqsadida, tashkil qilishni shunday usullari tanlanadiki ular tashqi xotira talablarini minimallashtiradi.
Ishlab chiqarish jarayonini rivojlanishi bilan ma’lumotlarni saqlash qiymatini tez kamayib bormoqda, lekin dasturlashtirishga ketadigan xarajatlar kamaymaydi.
Shuning uchun amaliy dasturlarni mumkin qadar oddiy qilib tuzishga intilish kerak va ma’lumotlarning mantiqiy tuzilishini shu talablarni hisobga olgan holda ishlab chiqish kerak.
Qidiruv imkoniyatlari-Ma’lumotlar bazasidan foydalanuvchi unga ma’lumotlarning saqlanishi haqida har xil savollar bilan murojaat qilishi mumkin. Tizimlarga talablar quyidagilardan iborat bo’lib, oldindan rejalashtirilmagan shunday talablarni qayta ishlashni ta’minlaydi yoki shunday javoblarni tuzish kerak.
Foydalanuvchi termenaldan ma’lumot uchun tasodofiy talablarni kiritish mumkin.
Butunligi- agar ma’lumotlar bazasi tarkibida ko’p foydalanuvchilar ishlatadigan ma’lumotlar bo’lsa, unda ma’lumotlar elementlari va ular orasida bog’lanish mumkin qadar buzilmasligi kerak.Ma’lumotlarni saqlash, ularni yangilash, ma’lumotlarni qayta ishlash tartibi shunday bo’lishi kerakki, mobodo tizimda biror o’zgarish bo’lib qolsa, ma’lumotlarni yo’qotishsiz qaytadan tiklamog’i mumkin bo’lsin.
Bulardan tashqari ma’lumotlarni har xil o’zgarishlardan saqlash uchun ularning qiymatlarini biror aniq o’lchovlarga moc kelishligini ta’minlashda odindan ko’zda tutilgan butunligini tekshirish amalga oshiriladi.