Amerika qo‘shma shtatlari ta’lim tizimi

Boshlang’ich ta’lim

Frantsiyada boshlang’ich ta’lim maktablariga 6 yoshdan 11 yoshgacha bo’lgan bolalar jalb qilinadilar. Boshlang’ich maktablar fuqarolarning qanday millatga, mamlakat fuqaroligiga mansub bo’lishidan qat’iy nazar, majburiy va bepuldir.
Boshlang’ich maktab bosqichiga qo’yilgan asosiy talab o’quvchilarga ifodali o’qish, yozish, hisoblash malakasini berishdan iboratdir.
Frantsiya ta’lim muassasalarida ta’lim olayotgan chet el fuqaroligiga mansub kishilarning farzandlariga ularning tabiatini, xalqi, tarixi, tili va adabiyotini o’rganish uchun fakultativ kurslar tashkil etish ham ko’zda tutilgan.
Boshlang’ich sinflarda o’qish muddati 5 yil bo’lib, shu muddat ichidagi o’qish asosan 3 bosqichga bo’linadi:
— Tayyorlov bosqichi – 1 yilga mo’ljallangan. Bunda bolalar hisoblashga, o’qish va yozishga, kuylashga, o’ylashga, tabiat manzaralarini tomosha qilishga va undan bahra olishga, jismoniy mashqlar bilai mashg’ul bo’lishga, maktabning turli sport tadbirlarida ishtirok etishga, musiqa, mehnat qilishga o’rgatiladilar.
O’quv mashg’ulotlari ertalab soat 9 dan 12 gacha, hamda soat 14 dan 16 gacha 5 soat davom etadi. Maktabda ovqatlanish pullik, lekin ovqatlar juda arzonlashtirilgan narxlardadir.
Navbatdagi bosqich – elementar kurs bo’lib, bu boqich
2 yil davom etadi. Bunda o’quvchilarning tayyorlov tsiklida predmetlar bo’yicha olgan bilimlari yanada takomillashtiriladi. Tayyorlov bosqichida bir o’qituvchi ishlasa, elementar bosqichda ikki o’qituvchi (har biri 1 yildan) ishlaydi.
Boshlang’ich maktabning 3 bosqichi – chuqurlashtirish bosqichidir. Bunda o’quvchilarning tayyorlov va elementar bosqichdagi bilimlari yanada chuqurlashtiriladi.
Hindiston ta`lim tizimi
Hindistonda maktabda 1-8 sinfgacha – boshlang’ich, 8-10-sinfgacha yuqori sinflar va 11-12-sinfgacha bitiruvchi sinflar tahsil oladilar. Yuqori sinflar o’tilgan darslar yuzasidan bir oyda bir marta imtihon topshiradilar. 10-12-sinf o’quvchilari o’quv yili oxirida davlat imtihoni topshiradilar. 1-sinfdan 8-sinfgacha urdu, ingliz va frantsuz, 9-dan
10-sinfgacha urdu va ingliz tillari, 11-, 12-sinflarda esa faqat ingliz tili o’qitiladi. Bu erda davlat tili ham ingliz tilidir. Shu sabab bu til mahalliy tillardan chuqurroq o’qitiladi.
Maktabda 35 ta sinf bo’lib, har bir sinfda 35-40 nafar o’quvchi tahsil oladi. Darslar ertalab soat 7:00 dan kech soat 16:00 gacha davom etadi. O’quvchilar maktabda har kuni shifokorlar tomonidan tibbiy ko’rikdan o’tadilar.
Maktab shaxsiy, unda o’qish pulli. Ota-onalar farzandlarining tahsil olishlari uchun oyiga 3000 rupiydan pul to’lashadi. Ahamiyatlisi, ma’muriyat kam ta’minlangan oilalar farzandlarining ham shu maktabda o’qishi uchun imkoniyat yaratib bergan. O’quvchilarning yigirma foizini kam ta’minlangan oilalarning o’g’il-qizlari tashkil etadi.
Ular maktab hisobidan o’qitiladi.
O’quvchilar maktabda 10-sinfgacha umumta’lim fanlarini o’qishadi. 11- 12sinflarda esa ma’lum bir yo’nalish asosida o’zlari xohlagan mutaxassislik bo’yicha tahsil oladilar. Maktablarda ijtimoiy, gumanitar va tabiiy yo’nalishlar asosida saboq beriladi.
Bitiruvchilarning aksariyati kollej va universitetlarda ma’lum bir soha bo’yicha o’qib, bakalavr darajasiga ega bo’ladilar. Mamlakatda kadrlarning asosiy qismini bakalavrlar tashkil etadi. Agar talaba bakalavriatda uch yil o’qigan bo’lsa,