Amerika, Yaponiya, Kanada texnologiyası

1. 
   Amerika, Yaponiya, Kanada texnologiyası.
   

1932 jılda silvinitli shıǵındıdan galitti (NaCl) ajıratıp alıw ushın, AQShda birinshi márte tábiyiy eriwsheń duzlardı flotacion usılı menen bayıtıw qollanılǵan. 1934 jılda kaliylı rudadan galitti flotaciyalaw ushın birinshi sanaat qurılmaları qollanılǵan. Búgingi kúnde dúnya boyınsha flotacion usılı menen kaliylı tóginlerdiń 50% alınadı.
AQSh. Ádetde, AQSh dıń kaliylı kárxanaları kombinaciyalanǵan sxemadan paydalanadı. Tiykarǵı usıl – bul flotacion usıl bolıp esaplanadı. Galurgiya usılı kombinaciyalanǵan sxemanı toltırıp turadı hám ol KCl ajıratıp alıwdı asıradı hám sıpatın jaqsılawǵa alıp keledi
Kaliy zavodları ulıwma sxemaǵa iye: rudanı bóleklew hám maydalaw; 1,7-3 mm shamaǵa shekem jabıq ciklde ıǵal usılda maydalaw; rudanı mexanikalıq shlamsızlantırıw hám qaldıq ılay tárizli shlamlardı reagentler menen depressiyalaw; silvindi flotaciyalaw; suwsızlantırıw; keptiriw hám koncentratdı granullew; mayda frakciya hám shlamlardı galurgiyalıq usılda qayta islew, hám de flotaciya shıǵındılarınan KCl dı siltilep ajıratıp alıw.
Zavodtan shıǵıp atırǵan tayar ónim 85% di quraydı hám ol 1-3 mm li bólekshelerden ibarat bolıp quramında 95% KCl boladı. Kishi bóleksheli KCl qaldıqları 1,5-6%, iri bóleksheler bolsa 4-4,2% di quraydı.
Reagentler sıpatında C₁₆-C₁₈ aminler isletiledi, qaraǵay mayı, kraxmal, polisaxarid – monogalaktan hám basqalar xızmet etedi.
Kanada. Kanada zavodları 4 qıylı ónim islep shıǵaradı: standart KCl dıń irililigi – 1,2+0,2 mm. li; úlken danadar, bólekshe ólshemleri – 2,4+0,6 mm. li; granullengen – 3,3+0,8 mm. li; quramında 60% K₂O ámeldegi kristall formasındaǵı KCl.
Texnologiyalıq processlerdiń izbe-izligi. Kem muǵdarda shlam hám karnallit saqlaǵan ruda +10 mm. li shamada bóleklewge beriledi. 10 mm. den úlken ruda frakciyasın qayta bóleklewge jiberiledi. 10 mm. den kishi frakciyanı ǵalvirden túsken ónimdi ıǵal klassifikaciyalawǵa uzatıladı. Ǵalvirden ótken ónim shlamdı eziwge beriledi hám jaylı ǵalvirde eki frakciyaǵa ajıratıladı: iri frakciya – reagent penen qayta islewge beriledi hám mayda frakciya 2 basqıshlı shlamsızlantırıwdan keyin reagent penen kondicionerlew processine uzatıladı. Iri hám mayda frakciyalardı flotaciyalaw birge alıp barıladı. Suwsızlantırıwdan keyingi shıǵındılar taslap jiberiledi. Koncentrat klassifikaciyalanadı, yaǵnıy iri frakciyalar tayar ónim sıpatında ajıratıp alınadı, mayda frakciya flotaciyaǵa jiberiledi. Tazalaw shıǵındıları gidrociklonlarda klassifikaciyalanadı hám aqabaları flotaciyalanadı. Kóbikli ónim galurgiyalıq qayta islew ciklına beriledi, shıǵındısı taslawdan aldın qoyıwlandırıladı hám suwsızlantırıladı. Koncentrat centrifugadan keyin suwsızlantırıladı, barabanlı qurıtqıshda qurıtıladı hám 3 klassqa ajıratıladı: iri, standart hám mayda. Mayda frakciya presslewge uzatıladı. Mayda dispers flotokoncentrat hám ciklon shańı galurgiyalıq usılda qayta islewge, eriw hám vakuum-kristallawǵa jiberiledi. Tóginlerdiń 80% ǵa jaqını iri bóleksheli hám granullengen ónim sıpatında islep shıǵarıladı.
AQSh, Kanada hám basqa mámleketlerdegi flotacion fabrikalar texnologiyalıq sxemaların analiz qılıw bul sxemalardıń ayrıqshalıǵın anıqlaw imkanıyatın beredi:
- Kanada hám AQSh da juvali hám balǵalı bóleklegishlerdi isletip rudanı 3 mm. ge shekem qurǵaq bóleklep, qolay granulometriyalıq quramdaǵı ónim alınadı;
- 0,1 mm. ólshemdegi shlam ónimlerdi ajıratıp, rudanı eziw hám shlamsızlantırıw, e.q. dı joqarı dárejede ajıratıw (85-90% ge shekem);
- AQSh hám Kanadadaǵı barlıq fabrikalarda iri bóleksheli silvinitti flotaciyalawda tayar ónim shıǵıw dárejesi joqarı (50% ge shekem);
- frakciya shańların selektiv galurgiyalıq qayta islew ónim shıǵıwın 3-4% ge asıradı;
- iri frakciyadan galitti siltilep juwıp alınǵan koncentrat hám yarım ónimlerdi klassifikaciyalaw;
- flotacion cikldan shıǵıwshı mayda dispers KCl dı eritip raslanıwshı vakuum-kristallawdı qollap qayta islew;
- kóplegen zavodlar daǵı shıǵındı hám shlamlardan KCl dı ajıratıp alıw processleriniń bar ekenligi;
- tek mayda dispers koncentratlardı presslew, bul zavodtaǵı hámme ónimniń 15-30% ın granullengen jaǵdayda islep shıǵıwǵa alıp keledi;
- kaliy tóginleriniń keń assortimenti.
AQShdaǵı rudalardı flotaciya usılı menen bayıtıw texnologiyalıq sxemalarınıń tiykarǵı xarakteristikaları

Kárxana jumısqa túsken jılı	Ruda quramı, %			К2О boyishıǵıw.,mln. t			KCl ajır-at alıw, %		Texnologiyalıq processler
	K2О	e.q.							Áste mayda-law		Shlamsız-law		Flotac. qılın. bólekshe iriligi.		Flotaciya sxeması		Shlamdı qayta islew usılı	Áste frakc. Galurgi-yalıq isl. ber.
1	2	3		4			5		6		7		8		9		10	11
AQSh
«Potesh kompanii of Amerika» 1934 «Neyshnel	18-19		0,5		1,00	90-95		Qurǵaq maydalawshıda		2 basqısh		3,0		Iri maydal. ayrıqsha floto-gravitaciya		Shıǵındı m-m suwsızlantırıw			+
Potesh Kompanii» 1956	18-19		3,0		0,27	90-92		Qurǵaq maydalawshıda		2 basqısh, gidrociklonda		1,7		Iri hám orta bóleklerge flotogravitaciya		KCl dı eritiw hám kristallaw			+
«Sausvest Potesh Korp» 1951	Maǵlıwmat joq				0,90	90-95		Qurǵaq maydalawshıda		2 basqısh++ eziw		3,0-4,0		Iri hám mayda bóleklerge. flotogravitaciya		Maǵlıwmat joq			Maǵlıwmat joq