Америкалик Януарий Мак
Download 213.11 Kb. Pdf ko'rish
|
Америкаликлар Қ
АмерикаликларҚизилқумда Америкалик Януарий Мак- Гахан русларнинг Туркистонга қарши юришларига алоқаси бўлган одам.Унинг келиб чиқиши ирланд бўлган,лекинўзиОгайодатуғилган.Турлисоҳалардаишлабкўрган, охири ўзи ҳам ирланд бўлган,АҚШнинг гражданлар урушида қатнашган таниши генерал Шеридан ёрдамида «Нью- Йорк геральд»нингЛондонбўлимигаишгажойлашган.Газетатопшириғи билан Мак- Гахан француз- пруссуруши вақтидамухбирликқилган, кейиншугазетанингмахсусмухбирисифатидаПетербурггайўлолган. У тездарустилини ўрганиболиб,фойдали алоқаларўрнатган ва руслар Хивага қарши юриш қилишга тайёрланаётганидан хабар топган. Убунгақизиқиб,ўртоғиЮжинСкайлер( буПетербургдагиАмерика дипломатиясининг котиби бўлган)билан бирга,шошилинч Ўрта Осиёга йўл олган.Волга бўйлаб пароходда,Оренбурггача чанада, кейинотаравадаКазалинсккакелган. . .У фонКауфманқўшинига етиболиб,русларнингсаҳроўртасидагиюришигагувоҳбўлишнивабу ҳақида китоб ёзишни орзу қилган. Лекин Казалинск ҳарбий коменданти капитан А. Верешчагин ( рассомнинг укаси) америкаликларгаҚизилқумсаҳросиорқалирусларниизлабборишига рухсатбермаган. «Бутаъқиқ ,— дебёзганМак- Гахан,— русларнингтушунтиришича, кўплаб ажнабийларнинг Марказий Осиёда бўлганларида бахтсизликларга учрагани,кейин эса уларнингқариндошлари ва дўстлари бундарусларни айбдор қилгани билан боғлиқ.Масалан, Бухорогаборганиккиитальянамиртомониданзиндонгаташланган, кейинуларфақатрусларнингаксҳолдаБухоробилануруш бошлаш пўписаситуфайлигинақўйибюборилган,аммоуларуйларигақайтгач, бу қамоқ русларнинг ўзи томонидан уюштирилган деб гапира бошлаган». Шунгақарамай,Верешчагин Каттақўрғондатурган фон Кауфманга махсус хат юборган ва генерал- губернатор америкаликларнинг боришигарухсатберган.ЛекинМак- Гаханбуҳақидакейинбилган. Ўшапайтдаэса,уСкайлербиланбиргаликдаПеровскийқалъасига кетаётганбўлган.ЧункибуернингкомендантиполковникРодионов уларнинг рус қўшинини излаб боришларига рухсат берган эди. Қидирувмашаққатли бўлган.БуҳақидаМак- Гахан ўзинингталант биланёзилган«ОксусдагиҳарбийҳаракатларваХиванингйиқилиши» китобидаҳикояқилган. «Одамқирилган( қалъаси)бизнингчаптомонимизда,ортдақолгач, йўлимизжудаям оғирлашибкетди.Қум боргансариғоваклашибва чуқурроқ бўла бориб,20- 30 футлик ( 30, 48 см. )улкан барханларга айланиб кетди.Улар анча ғалати шаклларга эга бўлиб,шамол таъсиридадоимийравишдаўзгарибтуради.Қум майдазарралари бошимизузраучар,кўзларимизнитўлдирар,оёқларимизэса ботиб қоларди.Йўлочибюриш чидаббўлмасдаражадақийинлашибкетди: отларқорнигачақумгаботди.Уларнингюкиниенгиллаштириш учун бизяёвбўлиболдик;шундаҳамуларқумгаботаверди.Буҳолатуч верстдавом этди.Агарбахтимизгақарши,саҳробўроникўтарилиб қолганида барханлар устимизга ёпирилган,кўмиб юборган бўлар, изимизҳамқолмасэди.БужойномиОдам-Қирилган,тўғриқўйилган ном. Лекин мен шунга қарамасдан, қанчалик ишониш қийин бўлмасин,буердаунча- мунчаўсимликларўсишинисездим.Вақти- вақти билан саксовул бутаси,баъзилари яхшигина ўсган ҳолатда учрарди;лекинуларнингкўпидеярлибутунлайқумгакўмилганбўлиб, Download 213.11 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling