Amonboyev mahammadsidik

Iste’mol tovarlari va xizmatlar 
bozori
Ishiab chiqarish vositalari 
bozori
qimmatli qog'ozlar 
bozori
Valyuta bozori
Investitsiya bozori
Ssuda kapitali bozori
savdo palatasi
- savdo uyi
- savdo firmasi
- supermarket
- reklama agentligi
- tovar biijasi
- auktsion
- yarmarka
- fond biijasi 
-auksion
- tijorat banki
- investitsion bank
- ipoteka banki
- lombard
- investitsiya kompaniyasi
- investitsiya fondi 
-XIF
- kliring palatasi 
-fond do'koni
- depozitariy
- sug‘urta kompaniyasi
- valyuta almashtirish 
shoxobchasi
- reklama agentligi
- mehnat birjasi 
-yarmarka
- biznes-maktab
- reklama agentligi
- patent idorasi
- savdo palatasi
- auditorlik kompaniyasi
- konsalting kompaniyasi
- reklama agentligi
1.3.1-rasm. Bozor infratuzilmasi tarkibiy qismlarining bozor 
turlari bo‘yicha turkumlanishi.
23

---

Mulk shakllari jihatidan:
-dav lat, korporativ va xususiy mulk shaklidagi infratuzilma;
-ijtim oiy tashkilotlar mulkiga taalluqli bo‘lgan infratuzilma 
(masalan, tijorat banklari uyushmasi, biija ittifoqlari va boshqalar);
-xorijiy mulkdorlarga tegishli bo‘lgan infratuzilma (xorijiy 
davlatlar banklari filiallari, savdo korxonalari vakolatxonalari va 
hokazo);
-aralash mulk shaklidagi infratuzilma.
Rivojlanish darajasi b o ‘yicha:
-e s k i tizimdan qolgan va hozirgi davr tijorat va biznesning 
rivojlanishi munosabati bilan tubdan o ‘zgartirishni talab qiladigan 
infratuzilma;
-y a n g i shakllantirilgan infratuzilma;
-
shakllangan va o ‘zining faoliyati doirasi bilan hozirgi 
zamon bozor talablariga javob beruvchi infratuzilma10.
Shu o ‘rinda ta ’kidlash lozimki, bozor infratuzilmasi 
bozorning o ‘z vazifalarini bajarishi, uning samarali amal qilishi 
uchun bevosita xizmat qiluvchi, shart-sharoit yaratuvchi va 
ko‘maklashuvchi muassasalardan iborat ekan, ularni tasniflashda 
asosan bozor turlari nuqtayi nazaridan yondashish to ‘g ‘ri b o ‘ladi. 
Biroq, bu o ‘rinda shuni ham nazardan qochirmaslik kerakki, bozomi 
turkumlashning o ‘zi shartli bo‘lib, aksariyat manbalarda uning 
bir-biridan farqlanuvchi tarkiblari ifoda etiladi. Shunga qaramay, 
bozorning eng asosiy turlari bo‘yicha infratuzilma unsurlarining 
turkumlanishini 3-chizma orqali yaqqol tasaw ur etish mumkin.
Chizmadan ko‘rinadiki, infratuzilma tarkibiy qismlarining 
turli bozorlarga xizmat ko‘rsatish darajasi ham farqlanadi. Agar 
reklama agentligi barcha bozorlar uchun o ‘z xizmatini taklif etsa, 
auksion, savdo palatasi, savdo firmasi va supermarket singari 
tuzilmalar ikki va undan ortiq bozor turlariga xizmat ko‘rsatadilar. 
Shu bilan birga, infratuzilma unsurlari orasida aksariy atini bozorning