Amper qonuni va Parallel toklarning o’zaro ta’siri

Amper qonuni va Parallel toklarning o’zaro ta’siri

Reja :

• Reja :
•  
• Amper qonuni
• Parallel toklarning o'zaro ta'siri
• Elektromagnetizm
• Magnit maydon induksiyasi

AMPER QONUNI

•  Amper qonuni - bir-biridan muayyan masofada joylashgan o‘tkazgichlarning kichik bir qismidan oqayotgan ikki tokning o‘zaro mexanik ta’siri haqidagi qonun. Amper qonuni dan shunday xulosa chiqadi: bir tomonga oqayotgan tok-li parallel o‘tkazgichlar o‘zaro tortisha-di, qarama-qarshi tomonga oqayotgan tok-li o‘tkazgichlar o‘zaro itarishadi. Amper sharafiga shunday atalgan. Magnit may-donining tokli kichik bir o‘tkazgichga ko‘rsatadigan ta’sir kuchini ifodalovchi qonun ham Amper qonuni deb ataladi.

Magnit maydon faqatgina magnit bilan o’zaro ta’sirlashibgina qolmay, tokli o’tkazgichga ham ta’sir ko’rrsatadi. Masalan, tokli o’tkazgichni doimiy magnit maydonga kiritsak, bu o’tkazgichga

• Magnit maydon faqatgina magnit bilan o’zaro ta’sirlashibgina qolmay, tokli o’tkazgichga ham ta’sir ko’rrsatadi. Masalan, tokli o’tkazgichni doimiy magnit maydonga kiritsak, bu o’tkazgichga
•  
• (18.1)
•  
• kuch ta’sir etadi, bunda I- o’tkazgichdagi tok kuchi, V – doimiy magnit induksiyasi, - tok yo’nalishi bilan magnit induksiyasi vektori yo’nalishi orasidagi burchak. (18.1) ifoda o’tkazgich to’g’ri chiziqli va magnit maydon bir jinsli bo’lsagina to’g’ridir.

Bu qoidaga asosan, chap qo’lning kaftiga V vektor kiradigan qilib qo’ysak va uzatilgan 4 ta barmoqni tok yo’nalishi bo’yicha joylashtirsak, u holda ochilgan bosh barmoq kuchning yo’nalishini ko’rsatadi. ( Albatta, shu uchala yo’nalish bir-biriga tik bo’lishi kerak). Agar tok bilan magnit induksich vektori bir-biriga perpendikulyar bo’lsa, (18.1) ifodadan XBS da:

• Bu qoidaga asosan, chap qo’lning kaftiga V vektor kiradigan qilib qo’ysak va uzatilgan 4 ta barmoqni tok yo’nalishi bo’yicha joylashtirsak, u holda ochilgan bosh barmoq kuchning yo’nalishini ko’rsatadi. ( Albatta, shu uchala yo’nalish bir-biriga tik bo’lishi kerak). Agar tok bilan magnit induksich vektori bir-biriga perpendikulyar bo’lsa, (18.1) ifodadan XBS da: