Analitik kimyo va fizik-kimyoviy taxlil

Javob: eritma normalligi 0,067 N

10-masala. H₂SO₄ ning 1,2N li 400 ml eritmasi tarkibida necha g H₂SO₄ bor?

Yechish: I-usul: 1) Normal konsentrasiya formulasidan m ni topamiz: bundan kelib chiqadi

g

II-usul:

1) 1000 ml —— 1,2

400 —— X │ X = 0,48

2) Erigan modda massasini topish uchun chiqqan natija sulfat kislota ekvivalentiga ko’paytiriladi:

m = 0,48 · 49 = 23,52

Javob: 23,52 g H₂SO₄

Konsentrlangan va suyultirilgan eritmalar tayyorlash, aralashtirish qoidasi.

1-masala. Sulfat kislotani 5 % li eritmasini tayyorlash uchun 1005 g suvda qancha hajm sulfat angidrid eritilishi kerak?

Yechish: I-usul: 1) Dastlab diagonal usulidan foydalaniladi. Buning uchun diagonal chiziqlariga qo’yiladigan konsentrasiyalarni topib olinadi.

Suv – 0 %; SO₃ – 122,5 %

SO₃ + H₂O → H₂ SO₄

80 —— 100 %

98 —— X │ X = 122,5 %

2) 122,5 5

5

0 ₍₁₀₀₅₎ 117,5 (suv)

Aralashtiruvchi moddalarning birini massasi berilganligi uchun diagonal natijalari qo’shilmaydi (tayyorlanishi kerak bo’lgan eritma massasi berilganda diagonal natijalari qo’shiladi).

3) 5 —— 117,5

X —— 1005 │ X = 42,77 g SO₃

4) SO₃ massasidan uning hajmi topiladi.

80 —— 22,4

42,77 —— X │ X = 12 l SO₃

II-usul: 1) Angidrid massasini – X, kislotani massasini – Y deb belgilab quyidagi proporsiya tuziladi.

SO₃ + H₂O → H₂ SO₄

80 —— 98

X —— Y │ Y = 1,225X

2) X ni topish uchun quyidagi praporsiya topiladi.

100 % —— (1005+X)

5 % —— 1,225X

122,5X = 5025 + 5X

117,5X = 5025

X = 42,77 │ X = 42,77

3) 80 —— 22,4

42,77 —— X │ X = 12 l

III-usul: 1) Dastlab eritma konsentrasiyasini angidridga nisbatan ifodalab olinadi.

98 H₂SO₄ —— 5

80 g SO₃ —— X │ X = 4,082

2) 4,082 eritma tayyorlash uchun:

95,92 H₂O —— 4,082 SO₃

1005 H₂O —— X SO₃ │ X = 42,77 g

(100 – 4,082 = 95,92 H₂O)

3) Angidrid hajmi topiladi:

80 —— 22,4

42,77 —— X │ X= 12 l