Analitik va sintetik hisob haqida tushuncha

Analitik va sintetik hisob haqida tushuncha

REJA:

1.Sintetik va analitik hisoblar.

2. Sintetik schotlar va analitik schotlar bo‘yicha oborot qaydnomalari

3.Sintetik va analitik buxgalteriya hisobini o'rtasidagi bog'liqlik

va to'g'riligini nazorat qilish

1.Sintetik va analitik hisoblar
Buxgalteriya hisobida xo’jalik operatsiyalarini turli darajada tafsilotlab aks etgiradigan schyotlar qo’llaniladi. Buxgalteriya hisobining schetlari sintetik va analitik schyotlarga bo’linadi.
Sintetik schyotlar deb, Xo’jalik mablag’lari va ularning manbalari harakatini hisobga oladigan xo’jalik operatsiyalari haqida umumlashgan ma'lumotlarni faqat pul ko’rsatkichida hisobga oladigan schyotlarga aytiladi.
Analitik schyotlar deb, Xo’jalik mablag’lari va ularning manbalari harakatini hisobga oladigan xo’jalik operatsiyalari haqida tula ma'lumot beradigan va ularni aniqlashtirib ko’rsatuvchi pul,natura va mehnat o’lchovi ko’rsatkichlarida hisobga oladigan schyotlarga aytiladi.
Sintetik hisob deb, Korxona tashkilog va muassasalarning xo’jalik mablag’lari va ularning tashkil topish manbalari hamda ularning harakati to’q’risidagi xo’jalik jarayonlarini umumlashtiruvchi ko’rsatkichlarni sintetik schyotlar yordamida hisobga olib borishiga aytiladi.
Analitik hisob deb, Korxona.tashkilot va muassasalarning xo’jalik mablag’lari va ularning tashkil topish manbalari hamda xo’jalik jarayonlarini tafsiloti bilan aniqlovchi ko’rsatkichlarda analitik schyotlar yordamida aks etgirishiga aytiladi.
Balans va schyotlar ham bir-biri bilan o’zaro boglangan-Bu boglanish shunday namoyon bo’ladiki, hisobot davri boshiga balans ma'lumotlariga muvofiq schyotlar ochiladi. Mustaqil hisob yuritilishi lozim bo’lgan mablag’ yoki uning tashkil topish manbaining har bir turi uchun alohida schyot ochiladi. Aktiv schyotlar bulsa qoldiq debet tomoniga,passiv schyotlar bo’yicha esa kredit tomoniga yoziladi.
Sintetik va analitik hisoblar o'rtasida o'zaro bog'liqlik, hisob yozuvlarining parallelligiga asoslangan. Bu munosabatlar quyidagicha ifodalanadi:
* analitik hisoblar sintetik hisoblarning tafsilotlari uchun yuritiladi;
* sintetik hisobda yozilgan operatsiya ushbu sintetik hisobda ochilgan tegishli analitik hisoblarda aks ettirilishi kerak;
* sintetik hisobda operatsiya umumiy summada, va uning analitik hisoblarida - shaxsiy summada, natijada ham xuddi shunday miqdorda qayd etiladi;
* analitik hisobdagi yozuv majburiy ravishda sintetik hisob bilan bir tomonda amalga oshiriladi, ya'ni ularning tuzilishi bir xil bo'ladi.
Shunday qilib, sintetik hisobning boshlang'ich va yakuniy qoldiqlari, shuningdek, debet va ssuda aylanmasi teng bo'lishi kerak. umumiy summalar uning rivojlanishida ochilgan analitik hisoblarining tegishli qoldiqlari va aylanmalari. Xulosa qilganda hisobot davri sintetik va analitik hisob ma'lumotlari tekshirilishi va mos kelishi kerak, bu buxgalteriya hisobining to'g'riligini ko'rsatadi.