Andijon davlat tibbiyot instituti farmatsevtik fanlar kafedrasi

Oshlovchi modda saqlovchi o‘simliklardan qaynatma tayyorlash
Oshlovchi modda saqlovchi o‘simliklardan (dub po‘slog‘i, toloknyanka bargi, brusnika bargi, chernika bargi, kalina po‘stlog‘i , ilontovon ildiz poyasi) hamma vaqt qaynatma tayyorlanadi. Ta‘sir etuvchi moddani to‘liq ajralib chiqishiga o‘simlikni maydalanish darajasi katta ta‘sir ko‘rsatadi. G. S. Mixaylova ko‘rsatmasi bo‘yicha dub po‘slog‘idan qaynatma tayyorlashda 0,2 ml gacha kattalikkacha maydalash oshlovchi moddalarni ko‘prok ajralishiga, undan ham maydarok qilib tayyorlanganda kam miqdor moddalar qaynatmaga o‘tishi aniqlangan. Ikki tomonlama kutikula bilan koplangan serin bilan to‘yingan kalin etli barglardan faqat qaynatma tayyorlanadi. Masalan: toloknyanka bargidan hamma vaqt qaynatma tayyorlanadi. Toloknyanka ajratmalaridagi oshlovchi moddalar miqdori:
10-jadval

Ajratma nomi	Yozilishi	Miqdori (oshlovchi modda)	Arbutin
Damlama qaynatma	10,0 : 200 10,0 : 200	1,95 3,26	9,07 13,16

Rp.: Decocti foliorum Uvae Ursi 10,0 — 180 ml D.S. bir osh qoshiqdan kuniga 2 mahal ichilsin.
SHuning uchun ham toloknyanka bargidan XDF ko‘rsatmasiga binoan damlama emas, qaynatma tayyorlanadi.
Efir moyi saqlovchi o‘simliklardan damlama tayyorlash
Ajratmaga ko‘p miqdor efir moyi ajralishini ta‘minlash uchun efir moyi saqlovchi o‘simliklardan damlama maxsus infundir idishlarda tayyorlanadi. Damlama tayyorlashda aralashtirish yoki sovutilmagan ajratmani suzish mumkin emas. O‘tkazilgan tajribalar natijasi shuni ko‘rsatadiki XDF bo‘yicha damlama tayyorlash boshqa usullarga nisbatan ancha ustunlikka ega.
Bu guruhga kiruvchi o‘simliklardan tayyorlangan damlama va qaynatmalar o‘zining yopishkokligi bilan ajralib turadi. Ular yuqori molekulali moddalar shilimshiqlar ajralib chiqishi bilan tushuntiriladi. Bu guruhga kiruvchi ajratmalar xuddi kamedlar va kraxmallardan tayyorlangan ajratmalar kabi shilimshiqlar deb ataladi²⁹.