Andijon davlat tibbiyot instituti jarroxlik va urologiya kafedrasi prostata bezi adenomasini xavfsiz

Ю.Г. Аляева, П.П. Глыбочка Российкие клинические рекомендации Урология.
 С.Х.Аль-Шукри Урология учебник. 2012г
22 
ajratuvsimitomlariga ta’siri kiladi.Bu moddalar ta’siri kam dinamik obstruksiyada 
va bemorlarda kuzatiladigan kunduzgi va kechkurungi kollaniuriya kuchlidir. Bu 
moddalarni uzok iste’mol kilganda utkir siydik tutilishi kam uchraydi.
Adrenoblonatorlarni kabul kilishni 2-4 xaftasiga simitomatik va dinamik 
uzgarishlar kuzatiladi. Agar 3 oydan sung kerakli natija kuzatilmasa, boshka davo 
usulini kullash kerak. 
Adrenoblonatorlarni uzok iste’mol kilish mumkin. aj- adrenoblonatorlarni kabul 
kilgan bemorlarni 10-18% nojuya ta’sirlardan: bexollik, bosh aylanishi, bosh 
ogrigi, ortostatik genotekziya, taxikardiya va taxiaretmiya kuzatiladi. Vazoaktiv 
emas moddalar kullanilganda natijani ta’sir foizi 3 -7 % tashkil kiladi.Tomsuzozik 
kabul kilganlarni 4 % da terrograd elmulyasiya kuzatiladi. Nojuya ta’sirlarni 
namoyon bulishi moddalarni dozasi va muddati axamiyatlidir. Davolanish muddati 
uzaygan sari nojuya ta’sirlar kamayadi. Urganilgan va keng kullaniladigan 5a- 
reduktaza ingibitori- finosterid xisoblanadi, bu modda 5mg/sut tavvsiya etiladi, 
yaxshi ta’sir kiladi va nojuya ta’sir kilmaydi, gormonal moddalarga uxshab, 6 oy 
davomida finasterid kabul kilgan bemorlarda di-gidrotestosteron mikdorini 70 – 
60% pasayishi prostata bezini xajmini 20 – 30% pasayishish kuzatilgan. 40 – 60% 
bemorlarda klinik belgilarni yaxshilanishi va siydik okshini tezligini 1,6 – 2,6 ml/s 
oshishi kuzatilgan. Bu modda ta’siri asosan prostata xajmini kichaytirishi va 
mexanik obstruksiyani kengaytirishga karatilgan.Finosterid bilan davolanganda 
kuprok siyishni yaxshilashishi uzgargan, siydikni tuplanish simtomlari uzgarishsiz 
kolgan.Infravezikal obstruksiyani kamayishi uradinamik tekshiruvlar asosida 
tasdiklangan. Finosteridni 6 – 12 oy kabul kilgandan sung terapevtik ta’siri 
kuzatiladi, davolash bir necha yil davom etadi. Tuzilishi ekitial tukimadan iborat 
va ulchami katta bezlarga yaxshi ta’sir kiladi. Uzok kabul kilinsa utkar siydik 
tutilishi kamayadi va xirurgik aralashuvni kamaytiradi.
Finasterid yaxshi uzlashtiradi. Eng kup nojuya ta’sirlaridan imnoteksiya, 
mebidoni pasayishi, eyakulyatni mikdorini kamayishi 4% bemorlarda kuzatilgan. 
Uzok davrlardan beri prostata adenomasini davolashda usimlik ekstraktlari 
kullanilgan. Bu moddalarni effekti tarkibida fitosteral va yog kislotalarini 
mavjudligi bilan aniklangan. Eng kup urganilgan bu gurux moddalari palma 
ekstrakti serenoa repens (permikson) va yovvoyi nameruk slivasi Rudelit afri- sanit 
(tadenin, trikal) kiradi. 
Serenoa repens moddalarini 320 mg/kun dozasida kabul kilinganida kunduzgi va 
kechkurungi kallanidriyani 20-50% kamayishi, siydik okimini maksimal tezligini 
10-40% kupayishi va koldik siydikni
10-50% kamayishi kuzatilgan. Bu ekstraktlarni terapevtik ta’siri platsebo 
ta’siridan balandrokdir.
Rudeit africanit ekstrakti ta’sir mexanizmi yaxshi urganilmagan, lekin u 
kullanilganda 60% - bolalarda klinik yaxshilanish: kunduzgi va kechkurungi 
siyishni soni kamayadi, siydik okishini maksimal tezligi 15% oshadi, koldik siydik 

---