Andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti

Mavzu: Diskret tasodifiy miqdorlar va ularning sonli xarakteristikalari

Reja:

Diskret tasodifiy miqdor va uning taqsimot qonuni
Diskret tasodifiy miqdorning sonli harakteristikalari
Tipik taqsimotlar
1

Tasodifiy miqdorlar haqida tushuncha

Elementar hodisalar fazosida aniqlangan har qanday sonli funksiya tasodifiy miqdor deyiladi.

Ikki xil tasodifiy miqdorlar mavjud:

1) Diskret tasodifiy miqdor;

2) Uzluksiz tasodifiy miqdor.

Taqsimot qonunini yoza olish uchun tasodifiy miqdor qabul qiladigan qiymatlari chekli yoki sanoqli bo‘lish kerak. Bunday tasodifiy miqdorlar diskret tasodifiy miqdorlar deyiladi.

Agar tasodifiy miqdorning qabul qiladigan qiymatlari sonlar o‘qidagi birorta oraliqni to‘ldirsa, bunday tasodifiy miqdorlar uzluksiz tasodifiy miqdorlar deyiladi.

Tasodifiy miqdorlarni X, Y, Z harflar bilan, uning mumkin bo‘lgan qiymatlarini

x, y, z lar bilan belgilaymiz.

Tasodifiy miqdorlarga misollar:

• 4-avgustda andijonda tug‘ilgan bolalar soni
• g‘o‘za to‘pidagi gullagan ko‘saklar soni
• bir yildagi quyoshli kunlar soni

•  

Diskret tasodifiy miqdor berilgan bo‘lishi uchun uning qabul qiladigan qiymatlari va bu qiymatlarni qabul qilish ehtimollari ko‘rsatilishi kerak. Diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonuni deb tasodifiy miqdor qabul qiladigan qiymatlar bilan ularning ehtimollari orasidagi o‘rnatilgan moslikka aytiladi.

Diskret tasodifiy miqdor berilgan bo‘lishi uchun uning qabul qiladigan qiymatlari va bu qiymatlarni qabul qilish ehtimollari ko‘rsatilishi kerak. Diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonuni deb tasodifiy miqdor qabul qiladigan qiymatlar bilan ularning ehtimollari orasidagi o‘rnatilgan moslikka aytiladi.

Taqsimot qonuning grafigi taqsimot ko‘pburchagi deyiladi.

X