Andijon shahar iqtisodiyot va pedagogika universiteti iqtisodiyot fakulteti

1.Iqtisodiyot nazariyadagi xozirgi zamon ilmiy oqimlari.
Iqtisodiyot (qadimgi yunoncha) uy xonadon +boshqaruv ostidagi xudud –jamiyatning iqtisodiy faoliyati shuningdek ishlab chiqarish taqsimlash ayrboshlash va istemol qilish tizimida rivojlanadigan munosabatlar yig‘indisi xisoblanadi.
Birinchi marta ilmiy ishda iqtisod so‘zi IV asrda ishlatila boshlandi.Mil.av. Ksenofonddan uni tabiatshunoslik deb ataydi. Aristotel iqtisoni xrematistka bilan qarama- qarshi qo‘ydi-Foyda olish bilan bog‘liqbo‘lgan inson manafaati soxasi deb xisoblangan.Zamonaviy falsafada iqtisodiyot qiymat tushunchasi nuqtai nazardan qaraladigan ijtimoiy munosabatlar tizimi sifatida qaraladi.
Iqtisodiyotning asosiy vazifasi –insonlar xayoti uchun zarur bo‘lgan va ularsiz jamiyat rivojlanib bo‘lmaydigon shunday nematlarni doimiy ravishda yaratish xisoblanadi.Iqtisodiyot cheklangan resurslar dunyosida inson yextiyojlarini qondirishga yordam beradigon tarmoq soxasi xisoblanadi.
Iqtisodiyot -bu ishlab chiqarish taqsimlash va savdo shuningdek tovarlar va xizmatlarni istemol qilish soxasini o‘rganish soxasi. Umumiy olganda u tanqis resurslarni ishlab chiqarish ishlatish va boshqarish bilan bog‘liq amaliyotlar, nutqlar va moddiy ifodalarni ta’kidlaydigan ijtimoiy soxa sifatida belgilanadi.Muayyan iqtisodiyot –bu asosiy omillar sifatida uning madaniyati qadriyatlari ta’limi texnologik evolutsiyasi tarixi ijtimoiy tuzilishi siyosiy tuzilishi xuquqiy tizimlari va tabiiy resurslarini o‘z ichiga olgan jarayonlar toplamidir.Bu omillar ma’no mazmunni beradi va iktisodiyot sharoit va parametrlarini belgilaydi.Boshqacha qilib aytganda iqtisodiy soxa –bu o‘zaro bog‘liq bo‘lgan inson amaliyotlari va operatsyalarning ijtimoiy soxasi bo‘libu bir necha soxalar bilan chambarchas bog‘liqdir
Iqtisodiyot (qadimgi yunoncha: οἶκος „uy, xonadon“ + νόμος „nom, boshqaruv ostidagi hudud“) jamiyatning iqtisodiy faoliyati, shuningdek ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va iste’mol qilish tizimida rivojlanadigan munosabatlar yig‘indisi hisoblanadi.
Birinchi marta ilmiy ishda “iqtisod” so‘zi IV asrda ishlatila boshlangan. Miloddan avvalgi Ksenofontdan, uni «tabiashunoslik» deb ataydi. Aristotel iqtisodni xrematistika bilan qarama-qarshi qo‘ydi — foyda olish bilan bog‘liq bo‘lgan inson faoliyati sohasi^[2] deb hisoblagan. Zamonaviy falsafada iqtisodiyot qiymat tushunchasi nuqtai nazaridan qaraladigan ijtimoiy munosabatlar tizimi sifatida qaraladi^[3]. Iqtisodiyotning asosiy vazifasi — insonlar hayoti uchun zarur bo‘lgan va ularsiz jamiyat rivojlanib bo‘lmaydigan shunday ne’matlarni doimiy ravishda yaratish hisoblanadi. Iqtisodiyot cheklangan resurslar dunyosida inson ehtiyojlarini qondirishga yordam beradigan tarmoq sohasi hisoblanadi.
Jamiyat iqtisodiyoti insonning va butun jamiyatning hayotiy faoliyatini ta’minlaydigan murakkab hamda tomonlama o‘z ichiga olgan organizm sanalmaydi.