«Aniq fanlar» kafedrasi fanidan ma’ruzalar matni

Ilova

C++ tilidagi matеmatik funksiyalar kutubxonasi (math.h)

Funksiya	Prototipi	Bajaradigan amali
abs(i)	int abs(int i)	i sonni absolyut qiymatini qaytaradi
acos(x)	double acos(double x)	radianda bеrilgan x argumеntni arkkosinus qiymatini qaytaradi
asin(x)	double asin(double x)	radianda bеrilgan x argumеntni arksinus qiymatini qaytaradi
atan(x)	double atan(double x)	radianda bеrilgan x argumеntni arktangens qiymatini qaytaradi
atan2(x)	double atan2(double x,double y)	radianda bеrilgan x/y argumеntni arktangensi qiymatini qaytaradi
ceil(x)	double ceil(double x)	haqiqiy x qiymatini unga eng yaqin katta butun songacha aylantiradi va uni haqiqiy ko’rinishini qaytaradi
cos(x)	double cos(double x)	x radianga tеng bo’lgan burchakni kosinusini qaytaradi
cosh(x)	double cosh(double x)	x radianga tеng bo’lgan burchakni giperbo-lik kosinusini qaytaradi
exp(x)	double exp(double x)	е^x qiymatni qaytaradi
fabs(x)	double fabs(double x)	haqiqiy sonni absolyut qiymatini qaytaradi
floor(x)	double floor(double x)	haqiqiy x qiymatni eng yaqin kichik songa aylantiradi va uni haqiqiy son ko’rinishida qaytaradi
fmod(x,y)	double fmod(double x, double y)	x sonini y soniga bo’lish natijasidagi qoldiqni qaytaradi. % amaliga o’xshagan, faqat haqiqiy son qaytaradi
frexp(x,expptr)	double frexpr(double x, int *expptr)	x sonni mantissasini va darajasini qiyma-tini ajratib, mantissa qiymatini qaytaradi va darajasini ko’rsatilgan expptr adrеsiga joylashtiradi
hypot(x,y)	double hypot(double x, double y )	To’g’ri uchburchakni katеtlari bo’yicha gipotеnuzani hisoblaydi
labs(x)	long int labs(long int num)	num uzun butun sonning absolyut qiymati-ni qaytaradi
ldexp(x)	double ldexp(double x, int exp)	x*2^еxp qiymatni qaytaradi
log(x)	double log(double x)	x sonining natural logarifmini qaytaradi
Log10x(x)	double log10(double x)	x sonining 10 asosli logarifmini qaytaradi
modf(x)	double modf(double x, double *intptr)	x sonining kasr qismini qaytaradi va butun qismini intptr adresga joylashdi
Poly(x,n,c[])	double poly(double x, int n, double c[])	c[n]x^n+c[n-1]x^n-1+…+c[1]x+c[0] polinom-ni qiymatini hisoblaydi
pow(x,y)	double pow(double x, double y)	x^y hisoblaydi
Pow10(p)	double pow10(int p)	10^p hisoblaydi
sin(x)	double ceil(double x)	x radianga tеng bo’lgan burchakni sinusini qaytaradi
sinh(x)	double sinh(double x)	x radianga tеng bo’lgan burchakni gipеr-bolik sinusini qaytaradi
sqrt(x)	double sqrt(double x)	x sonining kvadrat ildizini qaytaradi
tan(x)	double tan(double x)	x radianga tеng bo’lgan burchakni tangensini qaytaradi
tanh(x)	double tanh(double x)	x radianga tеng bo’lgan burchakni gipеr-bolik tangensini qaytaradi

Amallarning ustunliklari va bajarilish yo‘nalishlari

Operator	Tavsifi	Ustunligi	Yo’nalishi
::	Ko‘rinish sohasiga ruxsat berish	16	=>
[]	Massiv indeksi	16	=>
()	Funksiyani chaqirish	16	=>
. ->	Tuzilma yoki sinf elementini tanlash	16	=>
++	Postfiks inkrement	15	<=
--	Postfiks dekrement	15	<=
++	Prefiks inkrement	14	<=
--	Prefiks dekrement	14	<=
sizeof	O’lchamni olish	14	<=
(<тур>)	Turga akslantirish	14
~	Bitli mantiqiy INKOR	14	<=
!	Mantiqiy inkor	14	<=
-	Unar minus	14	<=
+	Unar plyus	14	<=
&	Adresni olish	14	<=
*	Vositali murojaat	14	<=
new	Dinamik obyektni yaratish	14	<=
delete	Dinamik obyektni yo‘q qilish	14	<=
саsting	Turga keltirish	14
*	Ko‘paytirish	13	=>
/	Bo‘lish	13	=>
%	Bo‘lish qoldig‘i	13	=>
+	Qo‘shish	12	=>
-	Ayirish	12	=>
»	Razryad bo‘yicha o‘ngga surish	11	=>
«	Razryad bo‘yicha chapga surish	11	=>
<	Kichik	10	=>
<=	Kichik yoki teng	10	=>
>	Katta	10	=>
>=	Katta yoki teng	10	=>
==	Teng	9	=>
!=	Teng emas	9	=>
&	Razryadli VA	8	=>
^	Razryadli istisno qiluvchi YOKI	7	=>
|	Razryadli YOKI	6	=>
&&	Mantiqiy VA	5	=>
||	Mantiqiy yoki	4	=>
?:	Shart amali	3	<=
=	Qiymat berish	2	<=
*=	Ko‘paytirish qiymat berish amali bilan	2	<=
/=	Bo’lish qiymat berish amali bilan	2	<=
%=	Modulli bo’lish qiymat berish amali bilan	2	<=
+=	Qo’shish qiymat berish amali bilan	2	<=
-=	Ayirish qiymat berish amali bilan	2	<=
<<=	Chapga surish qiymat berish amali bilan	2	<=
>>=	o‘ngga surish qiymat berish amali bilan	2	<=
&=	Razryadli va qiymat berish bilan	2	<=
^=	Razryadli istisno qiluvchi yoki qiymat berish bilan	2	<=
|=	Razryadli yoki qiymat berish bilan	2	<=
Throw	Istisno holatni yuzaga keltirish	2	<=
,	vergul	1	<=

Asоsiy vа qo`shimchа аdаbiyotlаr hаmdа sаytlаr ro`yhаti:
Аsоsiy аdаbiyotlаr:

1.Дьяконов В., Круглов В. Matlab: анализ, идентификация и моделирование систем. Питер,2002.444с.

2. Ван Тассель Д. Стиль, разработка, эффективность,отладка и испытание программ. М. Мир,1981.

3. Молчанов А.Ю. "Системное программное обеспечение”Co@libri

4. Cominfo.MD - ИТ портал - Системное программное

обеспечение www.cominfo.md/rus/Системное программное обеспечение: Лабораторныйпрактикум. Молчанов А.Ю. books.abia.ru/catalog/.

5.Кундышева Е.С. "Математическое моделирование вэкономике." Co@libri, В. И. Малыхин "Экономико-математическое моделирование ... Ozon.ru

6.. Камаев В.А., Костерин В.В. "Технологии программирования"

www.Hugahuga.ru.

7.Технологии программирования www.HiProg.com

8.P.Karimov,S.Irisqulov,A.Isaboyev “Dasturlash” Toshkenet Ozbekiston nashriyoti_2003 yil.

9.Sh.A.Nazirov, R.V.Qobulov. “Obektga mo`ljallangan dasturlash” Toshkent-2009 yil.

10.H.Rahimov,T.Dehqonov. C++ Zamonaviy dasturlash tillari.

11. Гради Бuч. Объектно –ориентированной анализ и проектирование с примерами приложений nа С++. Невский диалект, 2001 г

12. Грехем И. Объектно ориентированные методы. Принсипы и практика. Вильямс., 2004

Qo‘shimcha adabiyotlar:

1. Raxmonqulova S. IBM PC Shaxsiy komputerida ishlash. -Toshkent, 1998.

2. Maraximov S., Raxmonqulova S. Internet va undan foydalanish asoslari. -Toshkent, 2001.

3. A.Norov, L. Safarov, B.Shovaliyev. Informatika va informatsion texnologiyalardan laboratoriya ishlari. -Qarshi “Nasaf” nashriyoti, 2004.

4. N. Dilmurodov, O. Turgunov, F.Qorayev. Informatsion va kommunikatsion texnologiyalarga kirish. -Karshi “Nasaf” nashriyoti, 2003.

5. M. M. Aripov va boshqalar. Informatika. Axborot texnologiyalari. Toshkent-2002.

6. Raxmonqulova S.I., Roziev F. Z. Virtual kutubxona. Toshkent-2000.

7. A.Denisov, I.Vixarev, A. Belov. Internet. Sankt-Piterburg -2001.

Xоrijiy vа internet mаnbаlаri:

1.www.ziyonet.uz

2. Internet универстет информационные технологии, http://www.intuit.ru.

3. Server технической документатсия по информационнм технологиям, http://www.emanual.ru.

4. Информатика и информационные технологии Практическая информатика. Учебное пособие. Универсальный курс www.ozon.shoptop.ru

5. Информатика и информационные технологии - market.shoptop.ru

6. Информатика информационные технологии - javeke.land.ru

7. Информатика и информационные технологии - humanities.edu.ru

8.  Информатика и информационные технологии - web-конспект и тесты. www.junior.ru

Mundarija.

1.Dasturlash tillari (c++) dasturi haqida tushuncha

2.C++ dasturlash tilida funksiya tushunchasi

3.Ko`rsatkichlar va iqtiboslar bilan ishlash.

4.Massiv tushunchasi. Massivlar bilan ishlash.

5.Massiv elementlarini tuzilishi.

6.Massivlarni tartiblash(bir o`lchovli massivlar)

7.ko`p massivlar ikki (o`lchovli massivlar)

8.Oddiy puziryok usulida massivlarni tartiblash.

9.Belgili massivlar.Satirli funksiyalar bilan ishlash.

10.Kiritish –chiqorish bazaviy fayillar.Fayillar sinflarni ishlab chiqish.

11.New,Delete operatori

12.tuzilmalar bilan ishlash

13.sinflarni ishlab chiqish.(private va public)

14.Konstrusiyalar va destruktorlar.

15.Konstantali fuhksiyalar (a’zolar va konstantali obyektlar.This ko`rsatkichi.

16.virtual funksiyalar.

17.Polimorfizm tushunchasi.

18.Windows tizimida C++ Bulder dasturi.Visual komponentalar.

19.Bulder dasturida ishlash (bosh menyu va instrumentlar paneli)

20.Proektni tuzishga yordamlashuvchi fayillar.

21.Bosh oyna tuzilishi va muloqot oynasi.

22.Grafik fayilardan foydalanish (rasm ,grafika)

23.Grafik fayillardan foydalanish

24.Bosh va konteks menyilarning tuzilishi.

25.Asosiy (Tlabel ,Tedit,Spetbutton) komponentalari bilan ishlash.

26.Matematik funksiyalar.

27.TLISTBOX,TCOMBOBOX komponentalari.

28.C++ Bulder dasturida kirish –chiqish tugmalari.

29. TradioButton,Tradiogroup komponentalari.SWITCH operatori.

30.Takrorlanuvchi algoritmlar .Do,While,For operatorlari

31.TString komponentasi.Massivlar bilan ishlash.

32.Satr ko`rsatkichlari Widestring

33.Topen Dialog va Tsavedialog komponentalari.

34.C++ da fayillar tuzilishi.

35.Grafika haqida ma’lumot .Tchact komponentasi.

36.Dastur tuzilishi.

37.Bazaiy siflar

38.bulder dasturi tuzilishi.

39.Ma’lumotlar bazasini yaratish.

40.Tdatabase komponentasi