"aniq va tabiiy fanlar" kafedrasi

Saytga xos rekombinatsiya nima? 
Saytga xos rekombinatsiya-bu genetik rekombinatsiyaning bir turi bo'lib, 
unda DNK bo'laklari o'rtasida ma'lum bir ketma-ketlik gomologiyasiga ega, 
lekin keng homologiyaga ega bo'lmagan qismlar almashinadi. Bu 

---

bakteriyalar genomining replikatsiyasi, differentsial patogenezi va 
harakatlanuvchi genetik element harakatida uchraydi. 
Saytga xos rekombinatsiya mexanizmi 
Bu jarayonda saytga xos rekombinazalar (SSR) deb nomlanuvchi 
fermentlar ishtirok etadi. Ular qisqa va o'ziga xos DNK ketma -ketligini tan 
oladi va bog'laydi. Keyin ular DNK umurtqasini ajratib, ikkita DNK spiralini 
almashadilar. 
Oxir-oqibat, 
bu 
fermentlar 
DNK 
zanjirlariga 
qayta 
qo'shilishadi. 
02-rasm: Saytga xos rekombinatsiya 
Ko'p hollarda bu jarayon uchun rekombinaza fermenti va rekombinatsiya 
joylarining mavjudligi etarli. Ammo ba'zi hollarda bir qator qo'shimcha 
oqsillar yoki qo'shimcha saytlar kerak bo'ladi. Saytga xos rekombinatsiya 
tizimlari juda aniq, tezkor va samarali. Shuning uchun ular gen muhandisligi 
uchun potentsial vositalardir. 
Gomologik rekombinatsiya va saytga xos rekombinatsiya o'rtasidagi 
o'xshashliklar qanday? 

Bu rekombinatsiya mexanizmlarining turlari. 

Ular turli organizmlar o'rtasida genetik o'zgaruvchanlikni kuchaytiradi. 

Ikkala jarayon ham DNK o'rtasida sodir bo'ladi. 

Rekombinatsiya 
mexanizmi 
uchun 
ular 
maxsus 
oqsillardan 
foydalanadilar. 

Ikkalasi ham prokaryotlarda, ham eukaryotlarda sodir bo'ladi. 

---

Gomologik rekombinatsiya va saytga xos rekombinatsiya o'rtasidagi 
farq nima? 
Gomologik rekombinatsiya-bu genetik rekombinatsiyaning bir turi bo'lib, 
bunda genetik material DNK yoki RNK kabi ikkita torli yoki bitta torli nuklein 
kislotalarning bir xil molekulalari o'rtasida almashinadi. Boshqa tomondan, 
saytga xos rekombinatsiya-bu genetik rekombinatsiyaning bir turi bo'lib, 
unda DNK segmentlari o'rtasida ketma-ketlik gomologiyasi ma'lum 
darajaga ega, ammo keng homologiyasi yo'q. Shunday qilib, bu gomologik 
rekombinatsiya va saytga xos rekombinatsiya o'rtasidagi asosiy farq. 
Bundan tashqari, DNKning uzun iplari o'rtasida gomologik rekombinatsiya 
sodir bo'ladi. Bundan farqli o'laroq, qisqa DNK ketma-ketligi orasida saytga 
xos rekombinatsiya sodir bo'ladi. Shunday qilib, bu gomologik 
rekombinatsiya va saytga xos rekombinatsiya o'rtasidagi yana bir muhim 
farq. 
Quyida jadval ko'rinishidagi gomologik rekombinatsiya va saytga xos 
rekombinatsiya o'rtasidagi farqlar ro'yxati keltirilgan. 

---