Aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi

IV variant
l.Quyidagi oksidlarning qaysi biri suv bilan reaksiyaga ki-rishib, kislota hosil qiladi?
A. Na20 ,^0,80, B. S02, P20s
C. A1,03 Cr703 MnO, D. N„0,' РД, N,0,
2. Ikki negizli kislotalarni aniqlang.
A) HN03, H,Cr04, HF B) H7SOJ, H3 P04, HC1 C) H2S04 H.CO, ,H2S D) H,S04\ HNO,, H, P04"
3.Lakmus indikatori kislotali muhitda qanday rangga kiradi?
A) qizil B) sariq C) rangsiz D) pushti
4. Metall atomi kislota qoldig'idan tashqari gidroksil guruh
saqlagan murakkab moddalarga deyiladi.
A) tuzlar B) asosli tuzlar C) nordon tuzlar D) qo'sh tuzlar
4-shart. Bu moddani bilasizmi?
Har bir guruhdan bittadan o'quvchi chiqib, tarqatmalarda berilgan moddalardan birini tanlaydi va javob beradi.
I guruh o'quvchisi tanlagan tarqatmada kalsiy karbonatni (CaCO,) formulasi berilgan. Bu haqda o'quvchi quydagicha ma'lumot beradi:
- kalsiy karbonat, tuzlar sinfiga mansub;
- turmushda qo'llanishiga qarab, marmar , bo'r, ohaktosh deyiladi;
- nisbiy molekular massasi 100 gr/mol;
- marmar Navoiy viloyatining Nurota va G'ozg'on konlaridan olinadi;
- qattiq, suvda erimaydigan modda.
II guruhdan ham o'quvchi chiqib, savol tortadi.
-H2 S04:
sulfat kislota;
-kislorodli, ikki negizli kislota;
-moysimon, rangsiz suyuqlik, suvda yaxshi eriydi;
-gigroskopik modda;
-kislota bilan ishlaganda ehtiyot bo'lish zarur.
III guruh o'quvchisi: Si0₂:
kremniy (IV)-oksid;
tabiatda qum shaklida uchraydi;
bu oksidning o'ziga xos turi kvars deb ataladi;
oksid qiyin suyuqlanadi va oyna tayyorlash ishlatiladi;
yarimo'tkazgich sifatida ishlatiladi.
IV guruh o'quvchisi: NaOH:
-natriy gidroksid;
-oq rangli, suvda yaxshi eriydigan ishqor;
-gigroskopik modda;
-texnik nomi kaustik soda;
-sovun, qog'ozishlab chiqarishda ishlatiladi. O'quvchilar bergan javoblariga ko'ra baholanadi.
5 - s h a r t. Bu bo'yicha har bir guruhga bittadan sxemani ish-lash taklif etiladi va to'g'ri ishlagan guruhga rag'bat beriladi.
I guruh quyidagi sxema bo'yicha amalga oshadigan kimyoviy jarayonlarning kimyoviy reaksiya tenglamalarini yozing.
Fe H>FeCl3 ^Fe(OH), ->Fe20, ->Fe ->FeS04 1.2Fe+3 CI2->-2FeCL
FeCl, +3NaOH -»Fe(OH), + 3NaCl
2 Fe(OH)3 ->Fe,03 + 3H20
Fe,03 + 3H, ->2Fe + 3H20
Fe + CuS04 ->FeS04 +Cu
II guruh o'quvchilariga quyidagi sxema asosida amalga oshadigan
kimyoviy jarayonlarning reaksiya tenglamalarini yozing.
С ->C02 ->CaC03 ->CaO -ч>Са(ОН)2 ->Ca(HCO,)2
i.c + o2-»co,
2. C02 + CaO -^CaC03
3.CaC03->CaO + C02
CaO + HzO ->Ca(OH),
Ca(OH)2+ 2H2CO, -> Ca(HCO,)2
III Guruh o'quvchilariga quyidagi sxema asosida amalga oshadi-
gan kimyoviy jarayonlarning reaksiya tenglamalarini yozing.
P -> P20, ^H3P04 ^Ca3(P04)2 H,P04 ->Na2 HP04 1. 4P +5 02-> 2P205 2. P205 + 3H20 ->2H3P04
3. 2H3P04 +3 Ca(OH)2 -^Ca3(P04X 4. Ca3(P04)2 + 3H2S04 ->
2H3P04 + 3Ca S04
5. H,PO< + 2NaOH ->Na,HPO. + 2FLO
3 4 2 4 2
IV guruh o'quvchilariga quyidagi sxema asosida amalga oshadi-
gan kimyoviy jarayonlarning reaksiya tenglamalarini yozing.
S ->SO, ->S(X ->H,SO. ->NaHS04 ->Na,S04
2 3 2 4 4 2 4
S + O₂->SO₂
2 SO, + 02 ->S03
SO₃ + H₂O ->H₂SO₄
NaOH + H,S04 ->NaHS04 + H,0
NaOH + NaHS04 ->Na2S04 + H20
Mustahkamlash: Oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlarning xossalarini takrorlash orqali, ularning bir-biriga aylanishi ular orasidagi gene-tik bog'lanishni tushuntiring.
Xulosa: Ushbu darsda shartlar bo'yicha g'olib boigan va I o'rinni olgan guruh o'qituvchilarini kimyoga oid qo'llanma bilan rag'batlantiriladi. Dars davomida faol ishtirok etgan o'quvchilar baho-lanadi.