Anorboyev asrorbekning

Ta'sirni kuchaytirish
Ikkinchi Jahon urushi tugaganidan keyin Evropa va Osiyodagi siyosiy vaziyat keskin o'zgardi. Gitler Germaniyasiga qarshi kurashda sobiq ittifoqchilar - SSSR va AQSh dunyoning kelajakdagi tuzilishi to'g'risida turlicha qarashlarga ega edilar. Qo'lda sovet Ittifoqi kommunistlar hokimiyat tepasiga kelgan Sharqiy Evropaning ozod qilingan davlatlariga: Bolgariya, Vengriya, Polsha, Ruminiya, Chexoslovakiya va Yugoslaviyaga jiddiy yordam ko'rsatdi. Ko'pgina evropaliklar qiyin davrlarni boshidan kechirayotgan kapitalistik tizimni sotsialistik tuzum bilan almashtirish iqtisodiyotni tezda tiklashga va normal hayotga qaytishga yordam beradi deb ishonishgan. Ko'pgina G'arbiy Evropa mamlakatlarida saylov paytida kommunistlarga berilgan ovozlarning ulushi 10 foizdan 20 foizgacha bo'lgan. Bu hatto Belgiya, Gollandiya, Daniya va Shvetsiya singari sotsialistik shiorlarga yot bo'lgan mamlakatlarda ham sodir bo'ldi. Frantsiya va Italiyada kommunistik partiyalar boshqa partiyalar orasida eng yirik partiyalar bo'lgan, kommunistlar hukumat tarkibiga kirgan, ularni aholining uchdan bir qismi qo'llab-quvvatlagan. SSSR oldida ular Stalin rejimini emas, avvalambor, "yengilmas" natsizmni ag'darib tashlagan kuchni ko'rdilar.
SSSR, shuningdek, mustamlaka qaramligidan xalos bo'lgan va sotsializmni qurish yo'liga kirgan Osiyo va Afrikadagi mamlakatlarni qo'llab-quvvatlash zarur deb hisobladi. Natijada Sovet xaritasida jahon xaritasiga ta'sir doirasi tez sur'atlar bilan kengayib bordi.
Ixtilof
AQSh va uning ittifoqchilari kelajakdagi dunyo taraqqiyotiga mutlaqo boshqacha qarashgan, SSSRning dunyo miqyosidagi ahamiyati tobora ortib borayotganidan g'azablandilar. Amerika Qo'shma Shtatlari faqat ularning mamlakati - o'sha paytdagi dunyodagi yagona qudratli yadro quroliga ega bo'lgan boshqa davlatlarga o'z shartlarini belgilashi mumkinligiga ishongan va shu sababli Sovetlar "sotsialistik lager" deb atalmish davlatni mustahkamlash va kengaytirishga intilishganidan qoniqishmagan.
Shunday qilib, urush oxirida ikkita eng yirik davlatlarning manfaatlari murosasiz to'qnashuvlarga kirishdi, har bir mamlakat o'z ta'sirini ko'plab davlatlarga etkazishga intildi. Har tomonlama kurash boshlandi: mafkurada, iloji boricha ko'proq tarafdorlarni jalb qilish uchun; qurollanish poygasida raqiblari bilan kuch holatidan gaplashish; iqtisodiyotda - ularning ijtimoiy tizimining ustunligini va hattoki, sport kabi tinch sohada namoyon bo'lishini.
Shuni ta'kidlash kerakki dastlabki bosqich qarama-qarshilikka kirgan kuchlar teng emas edi. Urushning og'ir yukini yelkasida ko'targan Sovet Ittifoqi undan iqtisodiy jihatdan zaiflashgan holda chiqdi. Boshqa tomondan, Qo'shma Shtatlar, asosan urush tufayli, iqtisodiy va harbiy jihatdan super kuchga aylandi. Ikkinchi Jahon urushi davrida Qo'shma Shtatlar sanoat quvvatini 50% ga va qishloq xo'jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishni 36% ga oshirdi. SSSRni hisobga olmaganda, Qo'shma Shtatlarda sanoat ishlab chiqarishi dunyodagi barcha boshqa mamlakatlarning ishlab chiqarish hajmidan oshib ketdi. Bunday sharoitda Qo'shma Shtatlar raqiblariga bosimni to'liq oqlandi deb hisobladi.
Shunday qilib, dunyo aslida ijtimoiy tizimlarga muvofiq ikkiga bo'lingan: bir tomon SSSR, boshqalari AQSh boshchiligida. Ushbu harbiy-siyosiy bloklar o'rtasida Sovuq urush boshlandi: global qarama-qarshilik, xayriyatki, ochiq harbiy to'qnashuvga erishmagan, ammo doimiy ravishda turli mamlakatlarda mahalliy harbiy mojarolarni keltirib chiqardi.