Antiseptik va dezinfekstiyalovchi moddalar

Brilliayant yashili[tahrir | manbasini tahrirlash]
Brilliayant yashili — trifenil metan hosilasi, kuchli va tez taʼsirli antesentik hossaga ega. Tilla stafilakkoklar, boʻgma (difteriya) tayoqchasi, koʻpgina gramm musbat bakteriyalar brlliant yashiliga juda sezgirdirlar lekin bu antisektikning taʼsir kuchi oqsillar va boshqa organik moddalar taʼsirida susayib ketadi. Asosan piodermiyalarda tashqi (surtish uchun) qoʻllaniladi.
Metil koʻki[tahrir | manbasini tahrirlash]
Metil koʻki — brilliant yashilidan kuchsizroq.Tez qaytarilib leykoformaga oʻtadi, Qonda metilen koʻki leykoforma bilan oksidlanish-qaytarilish potenstialini hosil qiladi. M-n: metgemoglabinni qaytarib gemoglobinga oʻtkazadi. Preparatning (1 %eritmasi 0,1-1 kg) parenteral (t/i)qoʻllaniladi. Asosan metgemoglabin hosil qiluvchi zaxarlar bilan zaxarlanganda kata dozalarda metilen kmoglobinni met gemoglobinga oʻtkazadi. Preparatning bu xossasi sinil kislotasi bilan zaxarlanganda qoʻl keladi, chunki metgemoglabin stianidlar bilan boglanib zaxarsiz stianmetgemoglabin xosil qiladi. Metilen kukini-anetseptik vosita sifatida tashqi tomonda qoʻllaniladi, masalan: avtoz stomatit, gingevit, yarali stamotit. Bundan tashqari stistit, uretrit va peshob yoʻllarining boshqa hastaliklarida ichiladi.
Rivanol[tahrir | manbasini tahrirlash]
Rivanol (etakridin-laktat)-ancha kuchli mikroblarga qarshi taʼsirga ega, boʻlsa ham taʼsiri sekin asta rivojlanadi. Yaralarni yuvish va infekstiya tushgan boʻshliqlarni (plevra, Qorin, peshob xaltasi, bachadon va xokozo.) chayqash uchun qoʻlaniladi.
GALOGEN SAQLOVCHI ANTISEPTIKLAR[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xlorli oxak[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xlorli oxak — kalstiy gipoxlorid, kalstiya xlorid, kalstiy gidrookisining aralashmasi boʻlib, uning mikroblarga qarshi taʼsir kuchi, tarkibidagi kalstiy gipoxloridga bogliq. Xlorli ohak tashlandiq joylar axlat xonalar va molxonalar, otxonalarni hamda dez ipritaj qoʻlansa xidlarni bartaraf etish voitasi sifatida qoʻllaniladi.
Xloramin-B[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xloramin-B —.Xlorli oxakga nisbatan atomar xlorni asta-sekin ajratadi.Shu sababli antimikrob taʼsiri davomli. Toʻqimalarga zararli taʼsir koʻrsatmaganligidan yaralarni davolashda hamda teri va shilliq qavatlarni zararsizlantirish uchun qoʻllash mumkin. Xloramin B qorin tifi, vabo, sil va boshqa xastaliklarda bemorlarning chiqindilarini (ajratmalarini), ovqat anjomlarini, qoʻllarni, yiringli yarallar, jarrohlik qoʻlqoplarini, katetrlar va boshqa metalldan boʻlmagan asboblarga ishlov berishda qoʻllaniladi.
Yod[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yod — taʼsir mexanizimi xlornikiday.Mikroblarga qarshi taʼsiri faqat elementar yodga hos, yodidlar bunday xossaga ega emaslar. Qoʻllanilashi:yangi yaralarni, jaroxatlarni, operastiya maydonchasi, jarox qoʻliga ishlov berishda hamda zamburugʻlarga qarshi vosita sifatida (rangorang temiratka-leshay) qoʻllaniladi.

Antibiotiklar – bu mikroorganizmlarga tanlab jarohatlovchi yoki halokatli taʼsir koʻrsatadigan, biologik kelib chiqishga ega boʻlgan kimyoviy birikmalardir.Tibbiyot amaliyotida qoʻllaniladigan antibiotiklar aktinomitsetlar (nursimon zamburugʻlar), mogʻor zamburugʻlari, shuningdek ayrim bakteriyalardan olinadi. Ushbu guruh preparatlariga antibiotiklarning sintetik analoglari va tabiiy antibiotiklarning hosilalari ham mansub^[1].