АҲОЛИ СТАТИСТИКАСИ
Мустақил иш объектлари Бухоро ва ХоразмСурхондарё вилоятлари ҳисобланади
Doimiy aholi soni-Jami, (yil boshiga; ming kishi)
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
2022
|
Buxoro
|
1707,4
|
1729,7
|
1756,4
|
1785,4
|
1815,2
|
1843,5
|
1870,2
|
1894,8
|
1923,9
|
1947,1
|
1976,8
|
Xorazm
|
1629,1
|
1653,8
|
1684,1
|
1715,6
|
1746,9
|
1776,7
|
1805,0
|
1835,7
|
1866,5
|
1893,3
|
1924,2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tug`ilganlar soni-Jami, (yilda; kishi)
|
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
34 257
|
36 743
|
38 291
|
39 352
|
38 297
|
37 228
|
40 338
|
41 141
|
41 555
|
43 173
|
|
Xorazm
|
34 731
|
37 858
|
40 248
|
39 543
|
39 199
|
37 619
|
40 103
|
41 092
|
41 978
|
42 653
|
|
O'lganlar soni-Jami, (yilda; kishi)
|
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
7 486
|
7 662
|
7 708
|
7 976
|
8 013
|
8 336
|
7 978
|
8 335
|
10 055
|
9 129
|
|
Xorazm
|
7 675
|
7 269
|
7 780
|
7 855
|
8 158
|
8 324
|
8 203
|
8 467
|
9 671
|
9 463
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tuzilgan nikohlar soni-Jami, (yilda; kishi)
|
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
17 671
|
17 438
|
16 872
|
16 299
|
15 790
|
16 329
|
16 065
|
15 974
|
15 771
|
16 923
|
|
Xorazm
|
16 687
|
17 516
|
17 030
|
16 192
|
14 932
|
16 397
|
16 032
|
15 793
|
13 991
|
15 543
|
|
Nikohdan ajralishlar soni-Jami, (yilda; kishi)
|
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
1042
|
1319
|
1706
|
1774
|
1633
|
1822
|
1755
|
1724
|
1517
|
2084
|
|
Xorazm
|
582
|
797
|
1014
|
996
|
1152
|
1325
|
1025
|
1027
|
1098
|
1507
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ko‘chib kelganlar soni, (yilda; kishi)
|
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
4 460
|
5 225
|
7 007
|
6 497
|
5 994
|
6 783
|
6 091
|
5 584
|
4 873
|
6 672
|
|
Xorazm
|
7 192
|
7 333
|
6 202
|
6 542
|
6 175
|
6 639
|
6 308
|
5 752
|
4 987
|
9 855
|
|
Ko‘chib ketganlar soni, (yilda; kishi)
|
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
8 885
|
7 579
|
8 625
|
8 069
|
7 967
|
9 037
|
8 766
|
9 265
|
13 209
|
10 991
|
|
Xorazm
|
9 511
|
7 655
|
7 147
|
6 975
|
7 368
|
7 730
|
7 452
|
7 574
|
10 467
|
12 202
|
|
Go'daklar o'limi soni-Jami, (yilda; kishi)
|
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
360
|
354
|
387
|
393
|
366
|
355
|
292
|
317
|
310
|
327
|
|
Xorazm
|
392
|
363
|
566
|
563
|
571
|
611
|
516
|
516
|
527
|
535
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1.1. Аҳоли сони ва таркиби статистикаси
Аҳолини сони йил давомида ўзгариб туради. Шунинг учун йил боши ва охирига аҳоли сони ҳисобланади.Ана шу ҳисобга олиш ва олдин ўтказилган аҳоли рўйхати маълумотларига статистик ишлов бериш асосида ҳар йили ҳисоб-китоб қилиш йўли билан бутун мамлакатдаги ва айрим вилоят, туман ҳамда шаҳар ва қишлоқ аҳолисининг йил охиридаги умумий сони қуйидагича аниқланади:
A1 =A0 + (Atug' -Ao'l ) + (Akel -Aket ),
бу ерда: А0 - аҳолининг йил бошидаги сони; Atug' - жорий йилда туғилганлар сони; Ao'l - жорий йилда ўлганлар сони; Akel - жорий йилда келганлар сони; Aket - жорий йилда кетганлар сони.
Аҳолининг ўртача сонини аниқлашда турлича методлардан фойдаланиш мумкин.
1. Агар аҳоли сони фақатгина йилнинг боши ва охирида келтирилган бўлса, у ҳолда аҳолининг ўртача сони оддий арифметик формула ёрдамида ҳисобланади:
А0 +А1
А=
2
бу ерда: А - аҳолининг ўртача сони; А0 - аҳолининг йил бошидаги сони; А1 - аҳолининг йил охиридаги сони.
Юқоридаги оддий арифметик формула ёрдамида Бухоро ва Хоразм вилоятларининг 2012-2021 йилларга ўртача доимий аҳоли сонини аниқлаймиз:
Аҳолининг йиллик ўртача сони
|
|
2012
|
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
2018
|
2019
|
2020
|
2021
|
|
Buxoro
|
1718,55
|
1743,05
|
1770,9
|
1800,3
|
1829,35
|
1856,75
|
1882,5
|
1909,35
|
1935,5
|
1961,95
|
|
Xorazm
|
1641,45
|
1668,45
|
1699,85
|
1731,25
|
1761,8
|
1790,85
|
1821,35
|
1851,1
|
1879,9
|
1908,75
|
|
1-расм. 2012-2021 йилларда Бухоро ва Хоразм вилоятларининг доимий ўртача йиллик аҳоли сони, минг киши
1-расмдан кўриниб турибдики 2012 йилда Бухоро вилоятининг доимий ўртача йиллик аҳоли сони 1718,55 минг кишини ташкил этган. 2021 йилда эса 1961,95 минг кишини ташкил қилиб, 2021 йилда 2012 йилга нисбатан 243,4 минг кишига ошганини кўришимиз мумкин. Хоразм вилоятида эса 267,3 минг кишига ошган.
2. Агар аҳоли сони бир йил ичидаги ойлар бошида тенг интервалларда келтирилган бўлса, у ҳолда аҳолининг ўртача сони ўртача хронологик формула ёрдамида ҳисобланади:
21 А1 + А2 + А3+...+ 21 Аn
А =
n-1
Бухоро ва Хоразм вилоятининг 2012-2022 йилларга доимий ўртача йиллик аҳоли сонини ҳисоблаймиз:
Бухоро вилояти
А= 2012-20221840,83
Хоразм вилояти
А= 2012-20221775,425
1.2. Аҳолини табиий ва механик ҳаракатини аниқлаш
1.3. Аҳоли табиий ҳаракатини ифодаловчи абсолют ва нисбий кўрсаткичлар:
туғилиши, вафот этиши, табиий ўсиш, никоҳ қуриш ва ажралиши каби кўрсаткичларни аниқлаш
1.4. Аҳоли миграцияси турлари. Аҳоли миграциясининг абсолют ва нисбий кўрсаткичларини аниқланг
Аҳолининг ҳаракати кўрсаткичлари мазмунан бир-биридан фарқ қилувчи икки гуруҳ кўрсаткичларини ўз ичига олади.
Биринчи гуруҳга аҳолининг табиий ҳаракатини, туғилиши ва ўлишини, никоҳдан ўтганлар ва ажралганлар сонини, иккинчи гуруҳга эса аҳолининг миграциясини тавсифловчи кўрсаткичлар киради (1-жадвал).
1-жадвал Аҳоли ҳаракати кўрсаткичлари
№
|
Кўрсаткичлар
|
Ҳисоблаш таркиби
|
Изоҳлар
|
I. Табиий ҳаракат кўрсаткичлари
|
1.
|
Туғилиш коэффициенти (Kt )
|
A
Kt = tug' 1000
А
|
Atug ' -туғилганлар сони
А -аҳолининг ўртача сони
|
2.
|
Ўлиш коэффициенти( K o' )
|
A
Ko' = o'l 1000 А
|
Ao'l -ўлганлар сони
|
3.
|
Мутлоқ табиий ўзгариши (TO')
|
TO'=Atug' -Ao'l
|
|
4.
|
Табиий ўзгариши коэффициенти ( K to' )
|
(A
Kto' = tug' - Ao'l )1000
А
|
ёки Kto' Kt Ko'
|
5.
|
Махсус туғилиш коэффициенти ( Kmt )
|
A .1000
K mt tug'
А
|
А’-15-49 ёшдаги аёлларнинг ўртача сони
|
6.
|
Махсус, 1 ёшгача болалар ўлими коэффициенти ( Kbo' )
|
Kbo' 23 N10001 13 N 0
|
m-жорий йилда туғилганлар сонидан 1 ёшгача ўлганлар сони; N0 ва N1-ўтган ва жорий йилда туғилганлар сони
|
II. Механик ҳаракат кўрсаткичлари
|
7.
|
Келганлар коэффициенти ( K kel )
|
KEL
Kkel - 1000
А
|
KEL-мазкур аҳоли пунктига домий яшаш учун келган аҳоли сони
|
8.
|
Кетганлар коэффициенти( K ket )
|
KET
Kket 1000
А
|
KET - мазкур аҳоли пунктидан бошқа аҳоли пунктига доимий яшаш учун кетганлар сони
|
9.
|
Механик ўзгариши коэффициенти( K mo' )
|
(KEL
K KET)100
|
0
ёки Kmo' Kkel Kket
|
mo'
А
|
10.
|
Мутлоқ механик ўзгариши (MO')
|
MO'=KEL+KET
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
