Aqsh, Braziliya, Turkiya, Eron, Tojikistan, Tatarstan, Turkmanistan, Shimoliy
Download 276.2 Kb. Pdf ko'rish
|
Kafedrasi O’simlikshunoslik
- Bu sahifa navigatsiya:
- Hosilini yig‘ishtirish
- Nazorat savollari
|
Ekinzor parvarishi.
LalmТkorlТkНa no‘xat unТb cСТqТsСНan olНТn va maвsalasСНan keyin boronalanadi hamda qator oralari ikki marta kultivatsiya qilinadi. Boronalash ko‘nНalanРТРa va НТoРanalТРa o‘tkaгТlaНТ. Qator oralarТnТ ТkkТ marta kultТvatsiya qilishda, birin- cСТsТ sСonalasСНa, ТkkТncСТsТ РullaРanНa o‘tkaгТlaНТ. Qator oralarТnТ ТkkТ marta kultТvatsТвa qТlТsС uruР‘ СosТlТnТ 2,5 baravarТРa osСТraНТ. No‘xat o‘suv НavrТНa askoxТtoг, ПuгarТoг kasallТklarТ va ko‘sak qurtТ, no‘xat pasСsСasТ Сamda kemiruvchilardan zararlanishi mumkin. Ularga qarshi agrotexnik, biologik, kimyoviy usullarda qarshi kurashiladi. Hosilini yig‘ishtirish. O‘гbОkТston sСaroТtТНa no‘xat вoгnТnР jaгТ- rama issiq davri iyun oylarida yetiladi. Pishganda meva bandi va dukk ak po‘cСoqlarТ tОг qurТвНТ. HosТl qТsqa, ОnР maqbul muННatНa o‘rТb-yanchib olinmasa nobudgarchilik ko‘paвaНТ. O‘rТmНan olНТn kombaвnlar qaвta jТСoгlanaНТ, soгlanaНТ, barabanlar aylanish tezligi kamaytirilib (500- 600 mТnutТРa) ularnТ oralТР‘Т kОnРaвtТrТlaНТ. SamarqanН qТsСloq xo‘jalТk ТnstТtutТНa вaratТlРan «UmТН» navТ balanН bo‘вlТ bo‘lРanlТРТ ucСun kombaвn bТlan o‘rТsСРa juНa qulaв. Past bo‘вlТ navlar Сam вaxsСТ parvarТsС qТlТnРanНa bo‘вcСan bo‘laНТ va kombaвn вorНamТНa Нon СosТlТnТ o‘rТbвancСТb olТsСРa вaroqli holga keladi. Hosil tozalanadi, quritiladi va namligi 12- 14 % Нan ortТq bo‘lmaРan СolНa saqlanaНТ. Nazorat savollari: 1. No‘xat - ahamiyati, kelib chiqishi, tarqalishi, hosildorligi 2. No‘xat bТoloРТвasТ va navlarТ 3. No‘xat вОtТsСtТrТsС tОxnoloРТвasТ 7- Mavzu: Ko‘k no‘xat o’simligining biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi Reja: 1. Ko‘k no‘xatnТnР - ahamiyati, kelib chiqishi, tarqalishi, hosildorligi 2. Ko‘k no‘xatnТnР bТoloРТвasТ va navlarТ 3. Ko‘k no‘xatnТnР вОtТsСtТrТsС tОxnoloРТвasТ K o‘k no‘xat oгТq-ovqat hamda yem-xasСak maqsaНТНa ko‘p ОkТlaНТРan НukkaklТ Нon ОkТnlarТНan bТrТ. UruР‘ТНa 20-26% oqsТl mavjuН. UruР‘Т вaxsСТ pТsСaНТ va СaгmlanaНТ. Ko‘k no‘xat omТxta вОm-ishlab chiqarishda asosiy oqsil manbai. Uning 1 oziq birligida 120-185 g hazmlanadigan oqsil saqlanadi. Sabzavot navlari konsОrva sanoatТНa ПoвНalanТlaНТ. Ko‘k no‘xat almasСlab ОkТsСlarНa toгa va bosСqa ОkТnlarРa qo‘sСТb ОkТlРanНa 1 Рa olТnaНТРan oqsТl СamНa karotТn mТqНorТ ko‘p bo‘laНТ. Mavsum НavomТНa bТr РОktar ОkТnгorНa 80-120 kР aгot to‘plaвНТ. Tarixi . VatanТ OlН OsТвo, TurkmanТstonnТnР toР‘lТ mТntaqasТ, Iroq, KavkaгortТ. IkkТncСТ vatanТ O‘rta вОr НОnРТгТnТnР sСarqТв soСТllarТ. Ko‘k no‘xat YОvropa, OsТвo, AmОrТkaНa ko‘p ОkТlaНТ. JuНa plastТk ОkТn va sСunТnР ucСun kОng tarqalРan. Ko‘k no‘xatnТnР НonТ qaНТmРТ tosС НavrТРa taaluqlТ bo‘lРan qaгТlmalarНa topТlРan. EramТгРacСa bo‘lРan 1cСТ asrnТnР o‘rtalarТНa AПТn ko‘cСalarТНa ТssТq ko‘k no‘xatlТ sСo‘rva sotТlРan. Bu ovqat o‘sСa paвtНa mТslsТг masССur bo‘lРan. Ko‘k no‘xatnТnР kОвТnРТ arxОoloРТk qaгТlmalar natТjasТ ma’lumotТcСa vatanТ – Old Osiyo (Kavkaг ortТ, SСТmolТв sСarqТв Eron, toР‘lТ TurkmanТston, KТcСТk OsТвo) hisoblanadi. O‘rta asrlarНa ko‘k no‘xat xasСakТ Нukkak va вasmТq bТlan bТrРalТkНa YaqТnSСarq, Shimoliy Afri ka va YОvropa aСolТsТnТnР ovqatТnТnР гarurТв bТr qТsmТ bo‘lРan. XТtoвРa ОramТгНan olНТnРТ I asrНa, Сatto unНan Сam olНТn AПР‘onТstonНan HТnНТston orqalТ kТrТb kОlРan. HТnН va xТtoвlТklarНa boвlТk ramгТ bo‘lРan. Yaponiyaga Hindistonda IV asrda keltirilgan. Angliyani 1066 yilda Vilgelm I ZavoвОvatОl bosТb olТsСТ bТlan ko‘k no‘xat kОnР tarqalРan. GraП SСarl DobroРo (1124 в) sabгavot sТПatТНa ko‘k no‘xat va Нukkak ОkТsС to‘Р‘rТsТНa buвruq bОraНТ. AmОrТkaРa kОвТncСalТk kОltТrТlРan. BТrТncСТ bo‘lТb no‘xatni X.Kolumb Izabella (1493 g.) oralida (jemchujina Filippin) ekkan. QТsСlovcСТ no‘xat AvstrТвaНa kОltТrТlТb 1922 вТlНa AQSСНa ОkТlРan. Eramizdan 1700 —1500 вТllar olНТn buР‘Нoв, arpa, Нukkak, ko‘k no‘xat, вasmТq ОkТlРan. QaНТmРТ qo‘lвoгmaНa FОoПrast (IV—III vv. Нo n. О.) НavrТНa ko‘k no‘xat ovqat va yem-xashak uchun foydalanilgan.XVI asrda Fransiyada tarqalgan. QaНТmРТ GrОtsТвa va RТmНa kambaР‘al xalqnТnР asosТв ovqatТ bo‘lРan bo‘lsa XVI asrНa FransТвa qТrolТnТnР stolТРa cСo‘cСqa вoР‘Т bТlan qovurТlТb qo‘вТlРan. SСТrТn ko‘k no‘xat XVI asrНa РollanНlar tomonТНan kasСП ОtТlРan. AnРlТвaНa tansТq ovqat bo‘lТb, juНa qТmmat turРan. KОвТncСalТk ular Сam ko‘k no‘xatnТ вОtТsСtТrТsСnТ вo‘lРa qo‘вРan. RossТвaРa XVII asrНa kОltТrТlРan, unРacСa no‘xatnТnР bosСqa navlarТ ТstО’mol qТlТnРan. HОcС qaвsТ НavlatНa RossТвa НavlatТНОk ko‘k no‘xatnТ sОvТsСmaвНТ. RossТвaНa unТ «tsar-Рorox» НОb atasСaНТ. RossТвanТnР janubТНa СoгТrНa Сam вovvoвТ ko‘k no‘xatnТ ucСratТsС mumkТn. HoгТrНa ko‘k no‘xat НunвoНa НukkaklТ ОkТnlar ТcСТНa 4cСТ o‘rТnnТ ОРallab, 4κ% ovqatga, 35% — cСorvaРa ТsСlatТlaНТ.Xom ko‘k no‘xat ТsСlab cСТqaruvcСТ bТrТncСТ Нavlatlar HТnНТston va XТtoв. PТsСРan ko‘k no‘xat KanaНa, FransТвa, RossТвa va Xitoyda i/ch.di EnР katta ko‘k no‘xat ОkТlaНТРan maвНon KanaНaНa (1455 mln/ga ), eng yuqori hosil Fransiyada (boleye 20 ts/ga) yetishtiriladi. Aholi jon boshiga bir yilda Fransiyada 2,2 kg/, Efiopiyada — 6-ι kР, Ko‘k no‘xat Т/cС lТНОr mamlakatlar Kanada, Rossiya, Fransiya, Xitoy, Indiya.Yashil massa hosili 350 ts/ga ga yetadi. Download 276.2 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|