Архитектуравий лойиҳалашда иқлимотнинг роли - Қурилиш иқлимоти соҳасида ҳудудлар ландшафти ва иқлимининг
- асосий тавсифлари ва параметрлари. Биноларни лойиҳалаш учун физик-геологик маълумотлар: Қуёш радиацияси, ҳарорат, намлик ва шамол режимлари. Физикавий геологик маълумотлар. Иқлимнинг бино ҳажмий-режавий ва конструктив ечимига таъсири. Иқлим бўйича меъерий ҳужжатлардан (ҚМҚ, ШНҚ) фойдаланиш.
Ёдда тутинг! - Киш пайтида турар жой биноларидаги харорат18 – 20 С, шимолда 21 – 22 С, жанубий районларда 17 – 19 С ни ташкил килиш керак, ёз пайтида иклим районларда турар жой биносидаги харорат 23 – 24 С, жанубий районларда 25 – 26 С, совитиладиган хоналарда 26 С ташкил килиш керак.
- Айрим микроиклим параметрлари ва уларни бирга кушиш архитектура ечимларини танлашга бевосита таъсир килади. Хаво харорати мухитда асосий мезон хисобланиб, бусиз бошка параметрларни бохолаш кийин. Сиртларда хароратни таъсири танланган материалга боглик булади, масалан пол курилмалари. Поллар хам материалига караб, «совук » катта иссиклик узлаштирувчи материаллардан килинган, тошли, мармар поллар иссик иклим шароитли давлатларда купрок куллаш, умеренном икликлимли шимолий районларда « иссик » яъни тахта поллардан фойдаланиш максадга муофик булади. Фазони яратувчи архитектор хаво харорати ва намлигидан хам катта ахамиятга эга булган шамолни тугри талкин килиши ва бахолаб билиши керак. Масалан - 30 С да хаттоки энг кучсиз шамол (2-3 м/с) хам очик хавода кишини эркин айланишга хам йул куймайди.
- Бундай шамоллар хаво харорати + 5 С дан +20С атрофида сезиларли совитиш таъсирига эга. 20 С дан юкори булган температурада хаво намлиги асосий роль уйнайди. Намли хавода бугланиш кийинлашади ва факат шамол организмни салкинлатади. Хаво хароратини 19 С дан 29 С гача ошиши, тегишли хаво намлигини 50 – 70 дан 30- 50 % гача пасайтиради. Агар намлик пасаймаса, у холда фазода шамоллаштириш ва аэрация биринчи мухим ахамият касб этади.
Бино, яшаш масканлари ва шахарларни лойиха қилишда ва қуришда қурилиш минтақаси, шамол эсишининг такрорланиши ва тезлиги мухим ахамиятга эга. Айниқса, саноат ва қишлоқ хўжалик биноларини лойиха қилишда, табиатни ва яшаш массивларини экологик химоя қилишда шамол эсиши эътиборга олинади. Минтақаларда шамолни жугрофий қутб томонларидан эсишининг такрорланиши ва тезлиги метерологик станцияларда қайд қилиниб борилади. - Бино, яшаш масканлари ва шахарларни лойиха қилишда ва қуришда қурилиш минтақаси, шамол эсишининг такрорланиши ва тезлиги мухим ахамиятга эга. Айниқса, саноат ва қишлоқ хўжалик биноларини лойиха қилишда, табиатни ва яшаш массивларини экологик химоя қилишда шамол эсиши эътиборга олинади. Минтақаларда шамолни жугрофий қутб томонларидан эсишининг такрорланиши ва тезлиги метерологик станцияларда қайд қилиниб борилади.
Шамол эсишининг такрорланиши ва тезлигини кўрсаткичлари ихтиёрий маштабда чизилади. Бу чизма, “Шамол юлдузи” дейилади. Шамол эсишининг такрорланиши ва тезлигини кўп йиллик кузатиш кўрсаткичлари асосида йиллик, фаслий ва ойлик юлдузи чизилади.Иклимий районлаштириш архитектуравий иклимшуносликни асосий ташкил килувчиси хисобланади. Бу архитектор ва иклимшунослар ёрдамида лойихалаш максадида бевосита бинолар типологияси ва шахарсозлик ечимларига боглик холатда ишлаб чикилади. - Шамол эсишининг такрорланиши ва тезлигини кўрсаткичлари ихтиёрий маштабда чизилади. Бу чизма, “Шамол юлдузи” дейилади. Шамол эсишининг такрорланиши ва тезлигини кўп йиллик кузатиш кўрсаткичлари асосида йиллик, фаслий ва ойлик юлдузи чизилади.Иклимий районлаштириш архитектуравий иклимшуносликни асосий ташкил килувчиси хисобланади. Бу архитектор ва иклимшунослар ёрдамида лойихалаш максадида бевосита бинолар типологияси ва шахарсозлик ечимларига боглик холатда ишлаб чикилади.
Шамол таъсиридан тушадиган норматив қийматни топиш формуласи - qн=qo* k*c;
- qн- норматив шамол босими;
- qo-реал тезлик босими;
- k-жойнинг типига ўзгариш коэффициенти;
- А-типдаги жойлар очиқ жойлар (дашт, чўл, денгиз, кўлнинг очиқ қирғоқлари)
- 10 м/сек да 1; 20м/сек 1.2га тенг деб олинади.
- Б- баландлиги 10 м дан баланд бўлган тўсиқлар билан қопланган ўрмон массивлари
- 10 м/сек да 0.65; 20м/сек 0.9 га тенг деб олинади.
- c- аэродинамик коэффициент (суюрлик коэффициенти) вертикал юзалар учун қуйидагича қабул қилинади. Шамол рўпарадан келса с=0,8; шамол йўналиш қарама қарши томонга йўналган бўлса с= -0,6
I – тоифа нормативи 0,38 кПа, 38 кгк/м кв. II- тоифа нормативи 0,48 кПа, 48 кгк/м кв. Қордан тушадиган тагрузга - pн= po* c;
- po – қор массасини 1 м2 юзага таъсир этиши.
- c- нагрузка таъсир этиш коэффисиенти
Do'stlaringiz bilan baham: |
