Arnawli bilimlendiriw ministrligi

Kюri turaqlısı, al arqalı absolюt temperatura belgilengen. Paramagnetizmnin’ klassikalıq teoriyası Lanjeven ta’repinen 1905-jılı
do’retildi. Ol paramagnetik ha’m to’mengi temperaturalar ushın ( ≪ ) magnitlengenlik menen magnit maydananın’ kernewligi shamaların baylanıstıratug’ın mınaday an’latpanı aldı:
μ = dep esaplasaq ha’m arqalı paramagnetiktin’ ko’lem birligindegi atomlar sanı belgilesek, onda an’latpasın alamız. di Avagadro sanı menen almastırsaq, onda formulasın alamız. Endi (151)- ha’m (154)-an’latpalardı salıstırıp Kюri turaqlısının’ ma’nisin
alamız:
Biz (154)-formulanın’ ≪ sha’rtin qanaatlandıratug’ın to’mengi temperaturalar ushın alıng’anlıg’ın aytıp o’tip edik. Ku’shli magnit maydanlarında ha’m to’mengi temperaturalarda shaması menen shamaları arasında proportsionallıq baqlanbay qaladı. Sebebi barlıq
momentleri maydan bag’ıtına tolıq burılıp boladı ha’m toyınıw baslanadı. Sonlıqtan nın’ bunnan bılay o’siwi shamasının’ o’siwine alıp kelmeydi. (154)-formula menen espalang’an magnit qabıllag’ıshlıq bir qatar jag’daylarda ta’jiriybede alıng’an na’tiyjelerge jaqsı sa’ykes keledi. Paramagnetizmnin’ kvant teoriyası boyınsha atomnın’ magnit momenti vektorının’ sırttan tu’sirilgen magnit maydannın’ bag’ıtına tu’sirilgen proektsiyaları diskret ma’nislerge iye boladı. Ko’pshilik jag’daylarda klassikalıq fizika kvant teoriyası menen u’lken ayırmag’a iye bolsa da
(mısalı to’mengi temperaturalarda) kvant teoriyası boyınsha esaplang’an magnit qabıllag’ıshlıqtın’ formulası (154)-formulag’a sa’ykes keledi. Endi ilim menen teхnikada og’ada u’lken a’hmiyetke iye bolg’an ferromagnetizm qubılısı menen tanısamız. Ferromagnetizmnin’ ferromagnetik dep atalatug’ın zatlarda baqlanatug’ınlıg’ın atap o’temiz ha’m kelesi lektsiyanı ferromagnetiklerdin’ fizikalıq qa’siyetlerin u’yreniwge bag’ıshlaymız.

Juwmaq

Magnit maydanında da elektr maydanında nurning ekige ajralıp sınıwına qusap jasalma anizotropiya júzege keltiriw múmkin eken. Magnit maydanında jaqtılıqnıń ekige ajralıp sınıw hádiysesin Kotton - Muton hádiysesi arqalı tushintirsa bo'lar eken. Bul hádiyse da Kerr hádiysesine uqsaw eken. Bul hádiyseni mánisi sonnan ibarat, magnittıń eki polyusı ortasıǵa izotrop suyıqlıqdı jaylastırsak, magnit maydanı tásiri astında izotrop dene bir o'qli kristall hossasiga iye boladı jáne bul jismning optikalıq o'qi magnit maydan baǵdarına parallel boladı. Bul halda da jarıqlıq ekige ajralıp sinadi.

Házirgi waqıtta pán hám texnikada qutblangan jarıqlıq payda etiw ushın ekilenip sindiruvchi kristallardan tayarlanǵan qutblantiruvchi prizmalar qollanıladı.

A’debiyatlar

1. I. V. Savelov “Ulıwma fizika stul” 3-úshek Tashkent 1976.

2. F. X. Tuxvatullin, Sh. Fayzullayev, A. Jumaboyev, G. Murodov “Optikalıqa” oqıw qóllanba 1-bólim. Samarqand.

3. G. S. Landsberg “Optikalıqa” Tashkent - “oqıtıwshı ” 1981.

4. D. V. Suvuxin «Optikalıqa». M. Nauka, 1960.

Paydalanılǵan saytlar

www. uzreferat. ucoz. net

www. title. ru

www. zıyanet. uz