Article · April 020 citations reads 1,209 authors
“Young Scientist” . # 17 (307) . April 2020 Young Scientist O’zbekiston
Download 1.44 Mb. Pdf ko'rish
|
Quyoshelementlariningoptikxususiyatlariniyaxshilashusullari
471
“Young Scientist” . # 17 (307) . April 2020 Young Scientist O’zbekiston Young Scientist O’zbekiston Grafik-3: 75 nm qalinlikdagi MgF2 bilan qoplangan kremniy asosli quyosh elementining yutilish, qaytish va o’tish koeffitsientlarini to’lqin uzunligiga bog’liqligi Qaytib ketayotgan nurlar miqdorini kamaytirishning yana bir uslubi, quyosh elementining yuzasida piramidalarni hosil qilishdir. Tekis yuzaga tushgan nur faqat bir marotaba sinadi. Bu esa nurni kamroq yutilishiga sabab bo’ladi. Agar yuzani tekstura ya’ni piramidalar bilan qoplasak yuzada nurni ko’proq marotaba sinishiga erishamiz. Buni 1-rasmdan ko’rishimiz mumkin. Hosil qilinayotgan piramidalarning asosidagi burchagiga qarab tushayotgan nurning necha marotaba sinishini aniqlay olamiz. Va bu orqali quyosh elementini aynan qanday piramidalar bilan qoplanish kerakligini bila olamiz. Agar piramidalar orasida nur to’rt marotaba sinyapti deb tasavvur qilsak har bir sinish burchaklari va piramida asosidagi burcha orasidagi bog’lanish 2-formulada keltirilgan. Bunga ko’ra piramida asosidagi burchak qanday oraliqda bo’lishi kerakligini aniqlay olamiz. Demak piramidalarning asosidagi burchak 64.3<α<80 oralig’ida bo’lishi kerak. Rasm-1: Ikki piramida orasida nurlarning qaytishi 1 2 3 4 3 5 2 3 7 a a a a a a a a π π π = = − = − = − (2) Bu yerda α — piramida asosidagi burchak. 2 arctan h a d = (3) Bu yerda h — piramida balandligi, d — piramida asosining kengligi. Agar har bir sinishda qaytarish koeffitsientlarini piramida asosidagi burchakka bog’liq funksiya desak, u holda umumiy qaytarish koeffitsienti 4-formulada keltirilganidek har bir sinishdagi qaytish koeffitsientlari ko’paytmasiga teng. 1 1 2 2 3 3 4 4 ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) R a r a r a r a r a = (4) Bu yerda: r 1 (α), r 2 (α), r 3 (α), r 4 (α) — piramida asosidagi burchakka bog’liq bo’lgan qaytarish koeffitsientlari. Ularni frenel formulalaridan topa olamiz [2]. 1 2 1 2 cos( ) cos( ) ( ) cos( ) cos( ) k k k k k k n a n r a n a n γ γ − = + (5) Umumiy qaytish koeffitsienti piramida asosidagi burchagining funksiyasi ekanligini hisobga olsak, u holda bu funksiyani piramida asosidagi burchak bo’yicha hosila olib nolga tenglasak u holda, funksiyaning ekstremum nuqtasini topa olamiz. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 4 3 1 2 3 1 2 4 2 1 1 3 4 4 2 3 0 dr dr r r r r r r d d dr dr r r r r r r d d α α α α α α α α α α α α α α α α α α α α + + + + = (6) Yuqoridagi 6-tenglamani analitik hisoblashni imkoni bo’lmagani uchun, sonli uslubda hisoblash uchun C# 6.0 dasturlash tilida dastur tuzdik va u yordamida piramida asosidagi burchak α=73.12 0 bo’lishi kerakligi ma’lum bo’ldi. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling