Arziqulova shohsanamning

Masala : 
1. Muntazam o`nburchakning har bir ichki burchagini toping. 
Yechish: n = 10 
Javob: 144
0
2. Bitta ichki burchagi 156
0
ga teng bo`lgan muntazam ko`pburchak 
tomonlari sonini toping. 
Yechish: 
( n-2)* 180
0
= 156
0
n 
( 180
0
– 156
0
) n = 360
0
24
0
n = 360
0

---

Javob: n = 15 
Teorema: 
Muntazam n burchakning bitta tashqi burchakgi 
gradusga teng. 
Isbot: 
Qo`shni burchaklar yig`indisi 180
0
ga tengligidan : 
Masala 
3.Muntazam to`qqizburchakning bitta tashqi burchagini toping. 

---

Yechish: n = 9 
Javob: 40
0
4. Mustahkamlash.( 15 min) 

---

1 Darslikdan № 3, № 4, № 6. o`quvchilar tomonidan doskada bajarish.( 
1 ball) 
№ 3. 
a) n= 3 , α - ? 
Javob: 60
0
b) n = 18, α - ? 
Javob: 160
0
№ 4. 
2.
n = 6 tashqi burchagi - ? 
Javob: 60
0
TO‘RTBURCHAKLAR KO‘PBURCHAKLAR 
 

---

 
Siniq chiziq va uning elementlari, yopiq siniq chiziq va ko‘pburchak 
haqidagi dastlabki tushunchalar bilan Siz 7- sinfda tanishgansiz. Endi 
ularni o‘rganishni davom ettiramiz. Agar yopiq siniq chiziq o‘z-o‘zi 
bilan kesishmasa, bunday siniq chiziq sodda yopiq siniq chiziq deyiladi. 
U tekislikni shu siniq chiziqqa tegishli bo‘lmagan ikki sohaga — ichki 
va tashqi sohaga ajratadi, u shu sohaning umumiy chegarasidir. 17- 
rasmda ichki soha bo‘yab ko‘rsatilgan. 
Endi biz ko‘pburchaklarni o‘rganishni davom ettiramiz. 
Tarif. Tekislikning sodda yopiq siniq chiziq bilan uning ichki soha- 
sining birlashmasi ko‘pburchak deb ataladi. 
Ko‘pburchakning chegarasiga tegishli bolmagan nuqtalari shu 
ko‘pburchak- ning ichki nuqtalari, chegarasida yotgan nuqtalari 
chegaraviy nuqtalar deyiladi. Ko‘pburchakni tashkil qilgan siniq 
chiziqning uchlari ko‘pburchakning uchlari, uning bo‘g‘inlari 
ko‘pburchakning tomonlari deb ataladi. 
Ko‘pburchakning hamma tomonlari uzunliklarining yig‘indisi ko 
‘pburchak- ning perimetri deyiladi. 
Ko‘pburchakning tomonlari (uchlari) soni o‘zining burchaklari soniga 
teng. 
1 
8-a rasmda ABCDE beshburchak tasvirlangan. 18-b rasmda 
tasvirlangan shakl esa ko‘pburchak emas, chunki u o‘z-o‘zini 
kesmaydigan yopiq siniq chiziqdan tuzilgan emas (ya’ni uning qo‘shni 
bo‘lmagan tomonlari umumiy nuqtaga ega). 

---

Ko‘pburchakning bir tomoniga tegishli ikki uchi qo ‘shni uchlar 
deyiladi. Ko‘pburchakning qo‘shni bo‘lmagan ixtiyoriy ikki uchini 
birlashtiruvchi kesma uning diagonali deyiladi. 
Masalan, 19-a rasmda A
X
A
%
, ... va A
x
A
n
_ , — pburchakning^ uchidan, 
19-b rasmdagi AC va CE hamda 19-d rasmdagi BE va BD kesmalar esa, 
mos ravishda, beshburchakning C va B uchidan chiqqan diagonallaridir. 
5 
Ko‘pburchakni belgilashda uning uchlari ketma-ket kelish tartibida ifoc: 
lanadi. Masalan, 20-a rasmdagi beshburchak ABCDE, BCDEA yoki 
CDEAB hokazo kabi belgilanishi mumkin. 
2. 
Qavariq ko‘pburchaklar. 
2- 
Ta’ri f: 
Agar ko‘pburchak tomonini o‘z ichiga olgan ixtiyoriy 
to'g'r. chiziqqa nisbatan bitta yarim tekislikda yotsa, u qavariq ko