Asosiy qism I. bob Bank tizimi avtomatlashtirilgan axborot tizimlarini qurish asoslari


Download 146.98 Kb.
bet4/5
Sana29.03.2023
Hajmi146.98 Kb.
#1307847
1   2   3   4   5
Bog'liq
Bank-tizimi-avtomatlashtirilgan-axborot-tizimlari-oquv-qollanma kurs ishi tayyorlanayotgani

Identifikatsiya. Bu har bir subuektga o'zining unikal belgisiga ega bo'lishi lozimligini bildiradi.
Autentifikatsiya. Har bir subuekt axborotlar bilan ish boshlashdan oldin haqiqatan ham o'zini tavsiya etayotganligini tasdiqlashi lozimligini bildiradi.
Avtorizatsiya. Bauzi harakatlarni bajarish uchun uni vakolatli subuektni tasdiqlashi zarurligini ko'rsatadi.
Kirishni nazorat qilish. Turli subuektlar turli ko'rinishdagi axborotlarga turli darajada kirishi lozimligini bildiradi (masalan, faqat o'qish uchun, modifikatsiya qilish uchun, o'chirib tashlash uchun va boshqalar).
Audit. Vakolatga ega xizmat (odatda AX xizmati) doimiy ravishda subuektlarni axborotlar bilan ishlashini, kirish nazorati tizimining holati va boshqa ishlashlarini tahlil qilib boradi.
Havfsizlikni bunday mexanizmlarini uzluksiz davom ettirish mumkin.
Ko'rsatilgan mexanizmlarni ishga tushirish uchun AX quyidagi vositalarni qo'llashi mumkin:
Shifrlash. Axborotlar shunday holga keltiriladiki, uning mazmunini faqat zaruriy maulumotlarga (kalit) ega bo'lgan subuektlargina o'qiy olishlari mumkin bo'ladi.
O'xshatmalik. Buni subuektni mosligini (masalan, identifikatorga mosligini) tasdiqlash uchun faqat ungagina maulum bo'lgan belgilar ketma- ketligini bilishi va zarur bo'lganda ko'rsata olishi kerak.
Elektron imzo. Axborot habarlariga qo'shimcha ravishda shunday maulumotlar terilishiki, bir tomondan subuektni identifikatsiyasini aniqlab bersa, boshqa tomondan chiquvchi axborot xabarlariga imzo qo'yilgandan so'ng o'zgartirilish qilinmaganligini kafolatlaydi.
Monitoring. Auditni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan texnik tauminot va ega bo'lgan xuquqqa vakolatlangan xizmat, odatda AX xizmati.
Shunga o'xshash bir qator havfsizlik vositalar mavjud.
Shu kabi AX obuekti tushunchasiga ham aniqlik kiritish lozim. Aniq masalalarga bog'liq holda maulumotlar, aiiaratli yoki dasturiy (tizimli yoki amaliy) tauminotlar obuektini ifodalaydi.
Bank ishlab chiqarish jarayoni uchun muhimlik darajasiga qarab obuektlar klassifikatsiyalangan bo'lishi zarur.

Download 146.98 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling