Asoslar. Asoslar


Download 53.47 Kb.
bet2/3
Sana19.06.2023
Hajmi53.47 Kb.
#1625824
1   2   3
Bog'liq
12 Asoslar

Asoslarni olinishi.


  1. Suvda eriydigan asoslarning olinishi

    1. Aktiv metallarga suvni ta’sir ettirib

Na + H2O → NaOH + H2 K + H2O → KOH + H2
Rb + H2O → RbOH + H2 Mg + H2O → Mg(OH)2 + H2

    1. Aktiv metallarning oksidlariga suvni ta’sir ettirib

Na2O + H2O → NaOH K2O + H2O → KOH Rb2O + H2O → RbOH MgO + H2O → Mg(OH)2



    1. Aktiv metallarning gidridlariga suvni ta’sir ettirib NaH + H2O → NaOH + H2 KH + H2O → KOH + H2

RbH+ H2O → RbOH + H2 MgH2+ H2O → Mg(OH)2 + H2

  1. Suvda erimaydigan va amfoter asoslarning olinishi:

1) Metallarning tuzlariga ishqorlarni ta’sir ettirib.
CuSO4 + KOH → K2SO4 + Cu(OH)2 MnCl2 + KOH → KCl + Mg(OH)2 Fe(NO3)2 + KOH → KNO3 + Fe(OH)2 CrBr2 + KOH → KBr + Cr(OH)2

Asoslarning xossalari.


Fizik xossalari – asoslar turli ranga ega bo’ladi. M; KOH,NaOH,Ca(OH)2 – oq rangli
Ni(OH)2 – yashil rangli Fe(OH)3 – qo’ng’ir rangli Cu(OH)2 – havorang rangli CuOH – sariq rangli.

Kimyoviy hossalari.


  1. Asoslarga kislotalarning ta’siri:

NaOH + HCl → NaCl + H2O KOH + HCl → KCl + H2O LiOH + HCl → LiCl + H2O Ba(OH)2 + HCl → BaCl2 + H2O

  1. Asoslarga kislotali oksidlarning ta’siri:

NaOH + Cl2O → NaClO + H2O KOH + P2O5 → K3PO4 + H2O Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O

  1. Amfoter asoslarga kislota va ishqorlarning tasiri:

Be(OH)2 +HCl → BeCl2 + H2O Zn(OH)2 + HCl → ZnCl2 + H2O Al(OH)3 +HCl → AlCl3 + H2O Cr(OH)3 + HCl → CrCl3 + H2O Be(OH)2 + KOH → K2[Be(OH)4] Zn(OH)2 + KOH → K2[Zn(OH)4] Al(OH)3 + KOH → K[Al(OH)3] Cr(OH)3 + KOH → K[Cr(OH)]

  1. ishqorlar tuzlar bilan reaksiyaga kirishib yangi tuz va yangi asos hosil qiladi.(sharoitga qarab o’rta yoki asosli tuz hosil qiladi)

    1. ishqor ko’p bo’lsa o’rta tuz hosil bo’ladi. M; CuCl2 + NaOH → Cu(OH)2 + NaCl

NiCl2 + KOH → Ni(OH)2 + KCl

    1. ishqor kam bo’lsa asosli va o’rta tuz hosil bo’ladi. M; AlCl3 + KOH → Al(OH)Cl2 + KCl

Fe2(SO4)3 + NaOH → (Fe(OH))2SO4 + Na2SO4

  1. asoslar qizdirilganda metal oksid va suv hosil qiladi. M; Fe(OH)3 → Fe2O3 + H2O

Cu(OH)2 → CuO + H2O Cr(OH)3 → Cr2O3 + H2O


  1. Qanday moddalar asoslar deyiladi?


  1. metall atomlari va kislota qoldiqlaridan tashkil topgan moddalar;

  2. bitta yoki bir nechta gidroksoguruhlar bilan birikkan metall atomlaridan tashkil topgan moddalar;

  3. biri kislorod bo’lgan ikki elementdan tashkil topgan moddalar;

  4. kislota va tuzlarning ta’sirida o’z rangini o’zgartiradigan moddalar;

  5. qizdirilganda tuz va suv hosil qiluvchi murakkab moddalar.

  1. Neytrallanish reaksiyalarining ta’rifi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?


  1. kislota bilan asos ta’sirlashishi natijasida tuz va suv hosil bo’ladigan reaksiyalar;

  2. kislota bilan metall orasida boradigan, natijada tuz va vodorod hosil bo’ladigan reaksiyalar;

  3. modda suv bilan o’zaro reaksiyaga kirishib, suvda eriydigan asos hosil qiladigan asosli oksid bilan suv orasida boradigan reaksiyalar;

E) vodorod bilan metallmaslar orasida boradigan reaksiyalar.

  1. Keltirilgan fikrlardan qaysi birlari to’g’ri?


  1. Suvda erimaydigan asoslar, odatda beqaror bo’ladi, qizdirilganda metall va suvga aylanadi.

  2. Ishqorlar erimaydigan asoslardan farq qilib, o’rtacha qizdirilganda, odatda parchalanmaydi.

  3. Suvda erimaydigan asoslar tegishli metallarga bevosita suv ta’sir ettirish yo’li bilan olinadi.

  4. Ishqorlarning ko’pchiligi organik moddalarni yemiradi, eritmalari indikatorlarga ta’sir etadi.

  5. Indikator rangining o’zgarishiga qarab, kislota bilan ishqor orasida reaksiya borayotganligi haqida fikr yuritish mumkin.

  6. Ishqorlar aktiv metallarga bevosita suv ta’sir ettirib, suvda erimaydigan asoslar esa tegishli metall tuziga ishqor ta’sir ettirib olinadi.

  7. suvda eriydigan asoslar tarkibiga odatdagi sharoitda suv bilan reaksiyaga kirishmaydigan metallar kiradi.

A) 3,4,6,7; B) 1,2,3,5; C) 2,3,4,6;
D) 2,4,5,6; E) 4,5,6,7.

  1. Kislota va ishqor eritmalarida eriydigan d – elementlar birikmalarini ko’rsating.


1) Zn(OH)2, 2) Al(OH)3, 3) Cu(OH)2,
4) Cr(OH)3, 5) Mn(OH)2.
A) 1,2 B) 1,3 C) 1,4 D) 3,4 E) 4,5

  1. Qaysi moddalar natriy ishqori bilan reaksiyaga kirishadi?


1. Si; 2. Cu; 3. SiO2; 4. FeO.
A) 1,2 B) 2,3 C) 1,4 D) 2,4 E) 1,3.

  1. Qaysi qatordagi hamma gidroksidlar ishqor bilan reaksiyaga kirishadi?

  1. Fe(OH)2, Zn(OH)2, Al(OH)3;

  2. Mg(OH)2, Cr(OH)3, Al(OH)3;

  3. Zn(OH)2, Al(OH)3, Cr(OH)3;

  4. Fe(OH)3, Fe(OH)2, Al(OH)3;

  5. Fe(OH)2, Cr(OH)3, Zn(OH)2.

  1. Quyidagi gazlarning qaysilari ishqor bilan reaksiyaga kirishadi?

1. N2O; 2. NO2; 3. NO; 4. C2H6; 5. CO2;
A) 1,2 B) 2,3 C) 2,5 D) 1,3 E) 3,5

  1. Qaysi guruhdagi hamma moddalar KOH eritmasi bilan o’zaro reaksiyaga kirishadi?


  1. magniy xlorid, soda, oltingugurt (VI) oksidi, rux sulfat, mis (II) xlorid;

  2. sulfat kislota, fosfor (V) oksid, kremniy (IV) oksid, kaliy nitrat, kaliy sulfat;

  3. vodorod xlorid, temir (III) sulfat, oltingugurt (VI) oksid, alyuminiy gidroksid, kaliy gidrosulfid;

  4. kaliy xlorid, temir (III) sulfat, oltingugurt (VI) oksid, alyuminiy gidroksid, kaliy gidrosulfid;

  5. sulfat kislota, uglerod (IV) oksid, bariy gidroksid, fosfor (V) oksid, mis gidrokarbonat.

  1. Quyidagi gidroksidlardan qaysilari amfoter xossaga ega?


1) NH4OH; 2) KOH; 3) Be(OH)2;
4) Ca(OH)2; 5) Zn(OH)2; 6) Fe(OH)2;
7) Cr(OH)3; 8) Sn(OH)2


A) 1.3.5.7; B) 2.4.6.8; C) 2.3.5.7;
D) 1.2.4.6; E) 3.5.7.8.

  1. Qaysi gidroksidlar amfoter xossaga ega?


A) Zn(OH)2, Cr(OH)3; B) Al(OH)3, Cr(OH)2:
C) Cr(OH)2 , Ca(OH)2; D) KOH, NaOH;
E) Ca(OH)2, Mn(OH)2;

  1. Qaysi ionlar ishqor mo’l bo’lgan holda cho’kma hosil qiladi?



4
1)Fe 3 ;2) Al 3 ;3)Ca 2 ;4)Mg 2 ;5)NH ;6)Zn 2 ;7)Cu 2 ; A) 1,3,5 B) 1,4,7 C) 1,5,7 D) 2,4,6 E) 4,5,6

  1. Qaysi moddalar ishqor eritmasida eriydi?


1. Cr; 2. Zn; 3. Ba; 4. Al; 5. C; 6. Si;
A) 2,4,6; B) 1,3,5; C) 2,3,5;
D) 3,5,6; E) 4,5,6.

  1. Gidroksidlarning qaysi biri amfoter xossaga ega?


A) Ca(OH)2; B) Fe(OH)3; C) Fe(OH)2;
D) Mg(OH)2; E) LiOH.

  1. Alyuminiy gidroksid qaysi moddalar bilan reaksiyaga kirishadi?


1. Na2CO3; 2. KOH; 3. Cu(OH)2;
4. HNO3; 5. H2O;
A) 2,4 B) 1,5 C) 3,4 D) 2,5

  1. Quyidagi metall gidroksidlarning qaysilari kislotalar bilan ta’sirlashib, ishqorlar bilan ta’sirlashmaydi?


1) kalsiy; 2) magniy; 3) rux;
4) kaliy; 5) alyuminiy;
A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 1,2,5 D) 2,3,5 E) 1,4,5

  1. Quyidagi moddalarning qaysi birlari bilan kalsiy gidroksid reaksiyaga kirisha oladi?


1) kaliy gidroksid; 2) karbonat angidrid;
3) xlorid kislota; 4) kislorod; 5) bariy gidroksid; A) 1,5 B) 3,4 C) 2,3 D) 1,3 E) 2,4

  1. Download 53.47 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling