Assembler tilida dasturlash asoslari

Assembler tilida dasturlash asoslari

Assembler dasturlash tili va uning imkoniyatlari, assembler tili operatorlari va ularni qo‘llash, assemblerlash jarayoni.

Assembler nima
Bitta berilgan matn buyrug’iga, protsessorning bitta ko’rsatmasi mos keladigan ramziy til.
Mashina kodining matnli anologi.
Quyi darajali tizimli dasturlash.
Protsessorning mikroarxitekturasini aks ettiradi.

MASM






TASM


IA-32 (x86) protsessori


FASM


NASM



NASM


Assembler tili operatorlari
Siz dastur mantig’ining rasmiylashtirilgan tavsifi bo’lgan algoritm tushunchasi bilan tanishsiz. Algoritm bilan tavsiflangan harakatlar ketma-ketligi quyidagicha bo’lishi mumkin:
chiziqli - barcha harakatlar birma-bir, birin-ketin amalga oshiriladi;
chiziqli bo'lmagan - algoritmda dastur bajarilishi davom etadigan joy to'g'risida qaror qabul qilinishi kerak bo'lgan tarmoq qarorlari mavjud va qaror shartli yoki shartsiz bo'lishi mumkin.
Algoritmning chiziqli bo'limlari odatda ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish, ifoda qiymatlarini hisoblash va ma'lumotlarni o'zgartirish uchun buyruqlarni o'z ichiga oladi.
Taqqoslash buyruqlari, o’tishning turli hil ko’rinishlari, qism dasturni chaqirish va boshqalari tarmoqlanish nuqtalariga joylashtirilgan.
Protsessorning butun sonli mashinasi ko’rsatmalarining funksional tasnifiga yana to’xtalamiz. Bunday buyruqlarning umumiy sonidan quyidagi guruhlari chiziqli bo’limlarida ishlaydi:

• 
  Ma’lumotlar uzatish buyruqlari;
  
• 
  Arifmetik buyruqlar;
  
• 
  Mantiqiy buyruqlar;
  
• 
  Protsessor holatini boshqarish buyruqlari.
  
• 
  Ma’lumotlarni uzatish
  
• 
  Ma’lumotlarni uzatish buyruqlari guruhiga quyidagi buyruqlar kiradi:
  
• 
  mov ,
  
• 
  xchg ,
  
• 
  MOV – bu ma’lumotlarni uzatishning asosiy buyrug’i. U uzatishning turli xil variantlarini amalga oshiradi.
  
• 
  MOV buyrug’i bilan bitta xotira maydonidan boshqasiga o’zatib bo’lmaydi.
  
• 
  Ma'lumotlarni ikki tomonlama uzatish uchun XCHG buyrug’i ishlatiladi. Ushbu operatsiyani bajarish uchun, albatta, bir nechta MOV buyruqlar ketma-ketligini ishlatish mumkin, ammo almashinish operatsiyalari tez-tez ishlatib turilganligi sababli protsessor buyruqlar tizimini ishlab chiquvchilar alohida almashtirish buyrug’i - XCHG-ni kiritishni zarur deb hisoblashdi. Tabiiyki, operandlar bir xil turda bo’lishi kerak. Xotiraning ikkita katakchasining tarkibini bir-biri bilan to’g’ridan-to’g’ri almashtirishga (barcha assembler ko’rsatmalari kabi) yo’l qo’yilmaydi. Masalan,
  
• 
  xchg ax, bx; ax va bx registrlari tarkibini almashtirish
  
• 
  ;ax registrining mazmunini va xotiradagi so’zlarni [si] dagi adres bo’yicha almashtirish:
  
• 
  xchg ax, word ptr [si]
  
•