«Astronomiya va astrofizika asoslari» fanidan ishchi dastur bajarilishining kalеndar tеmatik rеjasi


Download 73.25 Kb.
Pdf ko'rish
Sana20.09.2017
Hajmi73.25 Kb.
#16102

“Tasdiqlayman“ 

“Fizika” kafedrasi mudiri  

dost U.A. Aminov 

______________________ 

“___”___________2013 yil 

  

«Astronomiya va astrofizika asoslari» fanidan ishchi dastur bajarilishining kalеndar tеmatik rеjasi 

 

Fakultеt Fizifa-matematika  kurs IV  Akadеmik guruh  401-402            



Ma’ruza o`qiydi: katta o’qituvchi. Avezmuratov O.                             . 

Maslahat va amaliy mashg`ulоtlarni оlib bоradi:  Avezmuratov O. 

Tajriba mashg`ulоtlari оlib bоradi: ___________________________ 

Ishlab-chiqarish amaliyotini оlib bоradi: _______________________ 

 

Bajarilishi 

Bajarilishi 

 

T/r 



Mоdul va mavzu nоmlari 

Mashg`ul


о

t turi 


Ajrat 

vaqt 


sоat  sana 

O`qituvch

i imzоsi 

Talaba mustaqil ishi mavzuni 

Ajrat. 

vaqt 


Hisоbоt 

shakli 


sоat 

sana 


O`qituvchi 

imzоsi 




Asosiy  qism.  Kirish.  Astronomiya  va  astrofizika 

asoslari  predmeti,  tadiqiqot  doirasi,  maksadi  va 

vazifalari.  Astronomiya  va  astrofizika  asoslari 

fanning  vazifasi.  Fanning  fizika,  matematika  va 

boshqa  fanlar  bilan  bog’likligi.  Fanni  o’rganishdagi 

muammolar, uslubiy ko’rsatmalar. 

Ma’ruza  

 



 

 

Osmon 



sferasining 

harakatlanuvchan 

xaritasini 

o’rganish. 

Yozma 


uy ishi 

 

 



 

Osmon  sferasielementlarini  o’rganish.  A)  Osmon 



sferasi.  B)  Osmon  ekvatori  va  olam  o’qi.  C)  Osmon 

qutblari, meridiani, zenith, nadir vat eng kunliklar  

Seminar  

 



 

 

YOritkichlarning 



kulminatsiyasi. 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 



Amaliy  astronomiya  asoslari.  Astrafizika 

va 

astronomiyaning 



asosiy 

masalalari. 

Osmon  sferasi,  undagi  asosiy  nukta  va 

chiziklari, 

aylanalar. 

Astranomik 

koordinatalar tizimi 

Ma’ruza 


 

 



 

Zodiak. 


Yozma 


uy ishi 

 

 



 

Astranomik 



kordinatorlar 

tizimi: 


a) 

geografik 

koordinatalar, 

b) 


gorizantal 

koordinatalar, 

c) 

ekvatorial  koordinatalar  d)  ekliptik  koordinatalar 



tizimi 

Seminar 


 

 



 

YUlduz 


kataloglari 

va 


xaritalari.  

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

Koordinatalar  bir  tizimidan  boshqasiga  o’tish:  a) 

geografik  koordinatalaridan  ekvatorial  koordinatalar 

tizimiga  o’tish  b)  gorizontal  koordinatalar  tizimida 

ekvatorial  tizimiga  o’tish  c)  ekvatorial  koordinatalar 

tizimida gorizntal koordinatalar tizizmiga o’tish. 

Seminar 

 



 

 

Astrometrik asboblar. 



Yozma 


uy ishi 

 

 



 



               Kuyosh tizimining tuzilishi.  

Oy orbitasi va fazalari. Koinot jismlariga masofalarni 

aniqlash usullari. 

Ma’ruza 

 



 

 

Yer 



aylanish 

o’qining 

harakati. 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

Gorizontal  tomonlarini  aniqlash  uslublari.  A)  yulduz 



turkumlari  yordamida  b)  kompas  yordamida  c) 

quyosh harakatiga qarab  

Seminar 

 



 

 

Neptunning kashf etilishi. 



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

 

 



Er tipidagi sayyorlarfizikasi, Merkuriy, Venera, Mars. 

Gigant sayyoralar fizikasi. YUpiter, Saturn, Neptun. 

Ma’ruza 


 

 



 

Al-Xorazmiyning  astronimiya 

sohasida olib borgan ishlari. 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

Osmonda  yoritkichlarning  ko’rinma  xarakati:  a) 



Osmonning  sutkalik  aylanishi,  b)  Osmonning  yillik 

ko’rinman harakati  

Seminar 

 



 

 

Beruniyning 



astronomiya 

sohasida olib borgan ishlari 

Yozma 


uy ishi 

 

 



 

10 


Yulduzlar  osmonida  planetalarning  toppish  usullari: 

a)  ichki  planetalar,  Merkuriy,  Vnera,  b)  tashqi 

planetalar, Mars, Yupiter, Saturn 

Seminar 


 

 



 

Ulug’beklarning  astronomiya 

sohasida olib borgan ishlari 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

11 


Astrofizikaning  kuzatish  usullari  va  asboblari. 

Astrofizikada  fotometriya  va  spektroskopiya  usullari. 

Spektral  analiz.  YUlduz  temperaturalarini  aniqlash 

usullari. Teleskoplar. 

Ma’ruza 

 



 

 

Al-Farg’oniyning  astronomiya 



sohasida olib borgan ishlari 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

12 


Yulduz  turkumlarini  o’rganish:  a)  Zadiak  yulduzlar 

turkumlari  haqida,  b)  Boshqa  yulduz  turkumlari 

haqida. 

Seminar 


 

 



 

Chag’miniyning 

astronomiya 

sohasida 

olib borgan ishlari  

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

13 


Kuyosh  va  yulduzlar  fizikasi.  Kuyosh  tug’risida 

umumiy ma’lumotlar. Uning spektri. Ichki tuzilishi va 

atmosferasi. 

Fotosferadagi 

aktiv 

elementlar. 



Xromosfera va toj. 

Ma’ruza 


 

 



 

Oy harakati va fazalari 

Yozma 


uy ishi 

 

 



 

14 


Yulduzlar  osmonning  Atlasini  o’rganish  (A.A. 

Mixael)  a)  yulduzlar  koordinatlari  (

δ

va 


α

ni 


aniqlash)  b)  Yorug’  va  nomlangan  yulduzlar  o’rnini 

aniqlash (Sirius, Sentavr, Deneb va h.k.), c) qo’shaloq 

yulduzlar 

Seminar 


 

 



 

Butun 


olam 

tortishish 

qonunlari:  (Kepler,  Nyuton 

metodikasi) 

Yozma 


uy ishi 

 

 



 

15 


Yulduzlarning surilma xaritasini o’rganish: a) Surilma 

karta  yordamida  osmonda  yulduzlarni  orientir  qilish, 

b)  xarita  yordamida  yulduzlarning  koordinatalarni 

aniqlash,  c)  surilma  xarita  yordamida  quyoshning 

Seminar 

 



 

 

Kosmik tezliklar. 



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

yillik  xaritasini aniqlash 

16 


YUlduzlar.  Ularning  spektri  va  spektral  sinflari. 

Spektr – yorkinlik dsiagrammasi. 

Ma’ruza 

 



 

 

Nurlanish qonunlari. 



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

17 


Yoritkichlarning  kulminatsiyasi:  a)  yoritkichlarning 

kulminatsiyasidan 

foydalanib 

geografik 

koordinatalarini  aniqlash,  b)  kulminatsiya  yordamida 

yulduzlarning yillik xarakatini o’rganish 

Seminar 

 



 

 

Osmon  jismlarining  kimyoviy 



tarkibi va zichligini aniqlash. 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

18 


Yulduz o’lchamlarini aniqlash usullari. Yulduzlarning 

ichki  tuzilishi.  Qo’shaloq  yulduz  turkumlari  va 

ularning fizik xususiyatlari. 

Ma’ruza 


 

 



 

Quyosh tashqi qatlamlari 

 

 



 

 

 



 

 

 



19 

Universal, teodolit, Sekstant  asboblarini o’rganish: a) 

Universal 

asbob 


yordamida 

yoritkichlarning 

balandligi  aniqlash,  b)  Teodolit  yoki  Sektant 

yordamida  yoritkichlar  balandligini  aniqlash,  c) 

aniqlangan  balandlik  (h)  orqali  joining  geografik 

koordinatlarini aniqlash 

Seminar 

 



 

 

Sayyoralar nurlanishi 



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

20 


Teleskoplar a) teleskoplarning tuzilishi va maqsadi b) 

refraktor lik teleskop, d) radioteleskoplar  

 

Seminar 


 

 



 

Yer magnit maydoni 

Yozma 


uy ishi 

 

 



 

21 


Bizning Galaktika 

Galaktikamiz  tuzilishi.  Galaktikaning  1  va  2  tur 

tashkil  etuvchilari.  Yulduz  tudalari.  Yulduzlararo 

muxit  fizikasi.  Galaktika  aylanishi.  Galaktika  toji, 

magnet maydoni va kosmik nurlar.  

Ma’ruza 


 

 



 

Yorqinlik – massa 

diagrammasi 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

22 


Oy  xarakati  va  fazalari:  a)  Oyning  yulduzlarga 

nisbatan  xarakati, b) oyning  fazalari o’zgarishi, c) oy 

va quyosh tutilishi 

Seminar 


 

 



 

Galaktikalarni 

klassifikatsiyasi. 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

23 


Metagalaktika,  kosmologiya  va  kosmogoniya. 

Kushni  galaktikalar.  Galaktikalarni  sinflarga  ajratish. 

Ularni tarkibi va fizik xuxsiyatlari. Radiogalaktikalar. 

Kvazarralar. Galaktika tudalari va guruxlari. 

Ma’ruza 

 



 

 

Meta galaktikalar 



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

24 


Taqvimlar:  a)  Oy  taqvimlar,  b)  Umar  Hayyom 

taqvimlari haqida, c) Xozirgi zamon taqvimlari 

Seminar 

 



 

 

Kvazarlar  



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

25 


Planetalarning  ko’rinma  xarakati:  a)  Planetalarning 

konfiguratsiyasi,  b)  planetalarning  sirtmoqsimon 

Seminar 

 



 

 

Kometalar  



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

xarakati,  c)  planetalarning  to’g’ri  harakati,  d) 

planetalarni xaqiqiy xarakati, Keoler qonunlari 

26 

Koinotning  tuzilishi  va  Metagalaktika.  Koinotning 



vujudga  kelishi  va  kengayishi.  Xabbl  qonuni. 

Kosmologik negiz va modellar. 

Ma’ruza 

 



 

 

Yulduzlarning ichki tuzilishi 



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

27 


Kometalar: a)  kometalarning  ochilishi  haqida ta’rixiy 

ma’lumotlar, 

b) 

kometalarning 



tuzilishi, 

c) 


kometalalrning xarakati va orbitalari. 

Seminar 


 

 



 

Yulduzlarning va quyosh 

sistemaning fazoviy harakati 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

28 


Koinot  jismlarining  kosmogoniyasi.  Kosmognik 

muammolar.  Quyosh  va  uning  sayyora  tizimini 

vujudga  kelishi  bo’yicha  zamonaviy  nazariyasi. 

Sayyoralarning  poydo  bo’lishi.  Kant,  Laplas,  Jins  va 

Shmidt  nazariyalari.  Yulduzlar  tug’ilishi  fizikasi  va 

Evolutsiyasi. Galaktikaning paydo bo’lish nazariyasi.   

Ma’ruza 

 



 

 

Andromeda tumanligi  



Yozma 


uy ishi 

 

 



 

29 


Galaktikalar: a) bizning galaktikamizning tuzilishi; b) 

qo’shni 


galaktikalar, 

c) 


galaktikalarning 

klassifikatsiyasi, d) metagalaktika 

Seminar 

 



 

 

Galaktikalarning fazoviy 



taqsimoti 

Yozma 



uy ishi 

 

 



 

30 


Olamning  paydo  bo’lishi  to’g’risida  gipotezalar:  a) 

Kant, Jins gipotezalari, b) Laplas, Shmdt gipotezalari, 

c) xozirgi zamon gipotezalari 

Seminar 


 

 



 

Quyosh sistemasi kelib 

chiqishining zamonaviy 

nazariyasi 

Yozma 


uy ishi 

 

 



 

31 


Jami 

 

60 



 

 

 



 

60 


 

 

 



 

 

 

 

 

Download 73.25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling