Қатынасын Клеман және Дезорма әдісімен анықтау. Жетекшісі: Салькеева А. К. (қолы)

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Дененің жылу сыйымдылығы, меншікті жылу сыйымдылығы, мольдік жылу сыйымдылығы дегеніміз не?
   

Массасы кез келген мәнді дененің температурасын 1К-ге арттыруға қажет жылу мөлшерін жылу сыйымдылық деп атайды. Біртекті денелердің жылулық қасиетін меншікті және мольдік жылу сыйымдылықтармен сипаттайды. Массасы 1 кг дененің температурасын 1 К- арттыруға қажет жылу мөлшерін меншікті жылу сыйымдылығы деп атайды. С әрпімен белгілейді. _ Дененің бір молінің температурасын 1 К-ге арттыруға қажет жылу мөлшерін мольдің жылу сыйымдылығы деп атайды. _ әрпімен белгілейді. _{  }

2. 
   Термодинамиканың бірінші заңы қалай тұжырымдалады?
   

Термодинамиканың бірінші заңы- термодинамикалық жүйелер үшін керек энергияның сақталу заңы; бұл заң бойынша жүйеге берілетін жылу оның ішкі энергиясын өзгертуге және жүйенің сыртқы күштерге қарсы жұмысына жұмсалады. Энергиялардың бір түрден екінші түрге айналу кезінде энергиялардың сақталу және айналу заңы сақталады. Термодинамиканың бірінші заңы осылай тұжырымдалады: ішкі энергияның өзгерісі жүйеге берілген жылу мөлшері мен сыртқы күштердің жұмысының қосындысына тең. _ Егер жүйе жылу  _0 немесе U₁=U₂: тұйық жұйенің ішкі энергиясы өзгермейді.

3. 
   Қандай процесті адиабаталық деп атайды? Пуассон формуласын жазыңыз.
   

Сыртқы ортамен жылу алмасусыз өтетін процесс адиабаталық процесс деп аталады. Адиабаталық процессте жүйе сырттан жылу алмайды және өзі де сыртқы денелерге жылу бермейді. Процесс адиабаталық түрде өту үшін жүйе ешбір жүйе жылу өткізбейтін қабырғалармен қоршалған болу керек. Практика жүзінде адиабаталық процесс деп шапшаң өтетін процесстерді айтуға болады. Адиабаталық процессте жұмыс тек жүйенің ішкі энергиясының өзгеру есебінен ғана істелуі мүмкін. Пуассон формуласы: _{ }- адиабаттар көрсеткіш. Идеал газ үшін: _

4. 
   Термодинамиканың бірінші заңын әр түрлі изопроцестер /изотермиялық, изобаралық, изохоралық және адиабаталық/ үшін жазыңыз.
   

Изопроцесстер дегеніміз- негізгі күй параметрлерінің біреуі тұрақты болып отыратын тең салмақты процесстер.

Изохоралық процесс (V=const). V=const кезіндегі идеал газ күйінің параметрлері арасындағы тәуелділік графигі изохор деп аталады. Изохоралық процесс кезінде газ сыртқы денелердің үстінен жұмыс жасамайды. Изохоралық процесс үшін газға берілетін бүкіл жылу, оның ішкі энергиясын көбейтіге жұмсалады. _Q=_A _{ }. Газдың еркін массасы үшін: _

Изобаралық процесс (p=const). p=const кезінде идеал газ күйінің параметрлері арасындағы тәуелділік графигі изобар деп аталады. Изобаралық процессте газға массасы жылу санын беру кезінде _, оның ішкі энергиясы келесі шамаға өсетін болады: _

Изотермалық процесс (Т-const). Т=const кезінде идеал газ күйінің параметрлері арасындағы тәуелділік графигі изобар деп аталады. Т=const кезінде идеал газдың ішкі энергиясы өзгермейді. _

Изотермалық процесс үшін: _. Q=A=_

Газдың ұлғаюы кезінде температура төмендемес үшін, изотермалық процесс ішінде газдың, ұлғаю сыртқы жұмысына эквивалентті жылу санын шығаруы қажет.

5. 
   С_р және С_v арасындағы байланыс.
   

_ және _ тек қана еркіндік дәреже сандарымен ғана анықталады және температураға тәуелсіз.

C_p=C_v+R