Atom tuzilishi-1

Davriy sistema, xossalar-2

1. 8,96 l (n.sh.) CO va CO₂ aralashmasida 38,5•10²³ elektron mavjud bo`lsa, ushbu aralashmadagi uglerod(IV) oksidning hajmiy ulushini aniqlang.

A) 0,75 B) 0,25 C) 0,40 D) 0,60

2. Berilgan tartibda metalmaslik qanday o’zgarishini aniqlang.(elementlarning tartib raqami berilgan)

6 a) ortadi; b) kamayadi; c) o’zgarmaydi
A) 1b; 2b; 3a B) 1a; 2a; 3b
C) 1a; 2b; 3b D)1b; 2a; 3a

3. Atomning bitta elektronnini tortib olish uchun kerak bo’lgan minimal energiya miqdori-…..dir?

A) atom radius B) ionlanish energiyasi
C) elektronga moyillik D) elektrmanfiylik

4. Molekula tarkibidagi atomningo’ziga bog’lovchi elektronni tortish xususiyati-…dir?

A) atom radius B) ionlanish energiyasi
C) elektronga moyillik D) elektrmanfiylik

5. Berilgan tartibda element ionining radiusi qanday o’zgaradi? Te⁴⁺ Te^2- Te²⁺ Te⁶⁺

a) ortadi; b) kamayadi; c) o’zgarmaydi;
A) 1b, 2c, 3b B) 1b, 2a, 3c C) 1a, 2b, 3b
D) 1c, 2a, 3b

6. ҳали кашф этилмаган 114-элемент қайси оилага мансуб бўлиши мумкин?

A)s B)p C)d D)f

7. қайси ионларнинг радиуси энг кичик қийматга эга? A)I^- B)Cs⁺ C)Ba²⁺ D)Te^2-

8. Davriy jadval haqidagi qaysi fikr tog‘ri?

1) elementlarning davriy sistemasi davriy qoqunning grafik tasviri-dir; 2) elementning yadro zaryadi ortib borishi bilan ularning atom massalari ham to‘xtovsiz ortib boradi; 3) metallar davriy jadvalning o‘ng tomonida, metallmaslar esa chap tomonida joylashgan; 4) davrlarda yadroning musbat zaryadi ortib borishi bilan ularning atom radiusi kamayib boradi; 5) katta davrlarning juft qatorlarida faqat metallar joylashgan.
A) 1,4,5 B) 1,4 C) 2,3 D) 2,3,5

9. Berilgan tartibda elementlardagi s-elektronlar soni qanday o’zgaradi.( elementlar tartib raqami berilgan)

43 42 41 40 a) ortadi; b) kamayadi;
c) o’zgarmaydi;
A) 1b, 2c, 3a B) 1a, 2c, 3b C) 1c, 2a, 3a
D) 1b, 2b, 3b

10. Qaysi element shulalanuvchi, nur tarqatuvchi manosiga ega?

A) As B) Au C) P D) Rn

11. Katta davrlarning elementlarini ikki qatorga ajratishga asos bo`lgan muhim xususiyat?

A)nisbiy atom massa B)elektromanfiylik
C)ekvivalent D)oksidlanish darajasi

12. D. I Mendeleyev uchta elementni (a.skandiy b.galliy c.germaniy) bashorat qilgan, ularni qanday nomlagan? 1.ekaalyuminiy 2.ekasilitsiy 3.ekabar

A) a-3; b-1; c-2 B) a-1; b-2; c-3 C) a-2; b-3; c-1
D) a-2; b-3; c-1

13. Mendeleyev (a) ta elementning borligini oldindan aytgan, (b) ta elementga bo`sh joy qoldirgan, (c) ta elementning massasini to`grilagan.

1)29; 2)11; 3)20; 4)3.
A) a-2; b-4; c-1 B) a-2; b-3; c-1
C) a-1; b-3; c-2 D) a-2; b-3; c-4

14. Er – xotin V. Noddak va I. Noddaklar tomonidan reniyning kashf qilinishiga D.I. Mendeleyev davriy sistemada marganes ostida nechta bo`sh katak qoldirilganligi sabab bo`ldi?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 1

15. Uchinchi davr elementlarida tartib raqamning ortib borishi bilan ularning o`zida va birikmalarida qaysi xossalar susayib boradi.

1) metallik 2) elektromanfiylik 3) ionlanish potensiali
4) vodorodli birikmalarida elementlarning oksidlanish darajasining maksimal qiymati
5) kislorodli birikmalarida maksimal valentligi
6) elektronga moyillik energiyasi
7) yuqori musbat oksidlanish darajasi holatida ion radiusi 8) atom radiusi 9) metallmaslik
A) 2,3,4,8,9 B) 1,4,7,8 C) 1,7,8 D) 1,3,4,8,9

16. D.I Mendeleyev oldindan aytib bergan elementlardan birining oksidi tarkibida kislarod 34,7%ni tashkil etadi. Bu element nomini va nisbiy atom massasini aniqlang?

A)Germaniy,72,9 B)Bor,11, C)Galliy,69,7 D)Skandiy,44,9

17. A elementning nisbiy atom massasi B elementning

nisbiy atom massasidan 1,75 marta ko’p bo‘lsa A va B elementlarining nisbiy atom massalari farqi 24 ga tengligini bilgan holda A elementni aniqlang? A element III valentli
A) O B) Cr C) S D) Fe

18. 11,2 l (n.sh.) metanga qancha hajm (l, n.sh.) uglerod(IV) oksid qo`shganimizda aralashmadagi elektronlar yig`indisi Avogadro sonidan 16marta ko`p bo`ladi?

A) 6,72 B) 13,44 C) 5,6 D) 11,2

19. As^3- ioni X ²⁺ ionidan 1,5 marta ko’p elektronga

ega. X elementni aniqlang.
A) Fe B) Cr C) Ti D) Ba

20. X⁺³ ionida proton soni 21 ta neytron soni electron sonidan 6 taga ko’p. Atom massani toping.

A) 27 B) 45 C) 44 D) 30

21. Novshadil spirtini olishni yozib qoldirgan “Yetmish kitob” muallifi bo’lgan orta asr kimyogari?

A) Gipokrat B) Alfarganes C) Gaber D) Razes

22. “Minerologiya” ning muallifi bo’lgan o’rta asr kimyogari , tog' jinslari, minerallar, metallar va ular asosidagi ko'plab boshqa birikma, qotishmalar hossalari haqida shu asarda aytib o’tgan

A) Jobir ibn Hayyom B) Al-Farg’oniy
C) Ar-Roziy D) Abu Rayhon Beruniy

23. A, B, C, D, E element yadro zaryadlari 1:3:6:9:11 nisbatda, yig’indisi 90 bo’lgan elementlarning qaysi biri o’zgarmas bir valentli bo’ladi?

A) A B) C C) A, B D) D, E

24. Diagonal o’xshashlikda litiy (a) va berilliy(b) ga qaysi elementlar o’hshaydi?

A) a-Mg; b-Al, Ge B) a-Ca; b-Al
C) a-Na; b-Mg D) a-K; b-Ti

25. Sichqonlar uchun zahar ma’nosiga ega element?

A) Sb B) As C) N D) Cl

26. Quyidagi elementlarni bog’lovchi xususiyat nima?

Au, Fe, C, S, Cu, Zn, Ag, Sb, Pt, Hg
A) barchasi bir hil agregat holatda
B) barchasi o’garuvchan valentli va 1tasi metalmas
C) barchasi qadimdan ma’lum
D) metalmasni inobatga olmaganda, rangli metallar

27. Kislota tug’diruvchi element qaysi?

A) O B) S C) H D) N

28. Qaysi element taqlidiy ovoz manosiga ega?

A) Sn B) Ti C) Os D) Pb

29. Qaysi element barqaror (a) va beqaror (b) manosini anglatadi?

A) a-Sn; b-At B) a-Ba; b-Re C) a-Nb; b-Se
D) a-J; b-Br

30. Manosi “Havo uchun yaroqsiz” qaysi element bo’lishi mumkin?

A) O B) F C) Ne D) N

31. Quyidagi olimlar qilgan ishlarini juftlang.

1) Y.Berselius; 2) Debereyner; 3) A.Shankurtua;
4) L.Meyer
a) elementlarning atom massalariga asoslangan triadalar nazariyasi;
b) kimyoviy elementlar silindr shaklidagi jadvali;
c) elementlar atom massalari ortib borishiga asoslangan jadval;
d) 46 elementning atom massalari asosida kimyoviy elementlar jadvali
A) 1d, 2a, 3c, 4b B) 1d, 2a, 3b, 4c
C) 1a, 2b, 3c, 4d D) 1b, 2c, 3d, 4a

32. Grekshada “ko’lansa” (a) va “shirin” (b) manosiga ega element qaysi?

A) a-Br; b-Al B) a-Br; b-Be C) a-J; b-Be
D) a-Os; b-Zn

33. Metallar…

A) Davriy jadvalning asosiy guruhida joylashgan barcha elementlar
B) barcha s-, d- va f-elementlar
C) s-elementlar(H va He tashqari) barcha d- va f-elementlar, ba’zi p-elementlar
D) davriy jadvalda berilliydan astatga tomon o’tkazilgan diagonal yuqorida joylashgan elementlar

34. X atomi proton soni 11 ta, neytron soni electron sonidan 2 taga ko’p bo’lsa, X atom atom massasi qancha?

A) 23 B) 20 C) 24 D) 39

35. Mendeleevning davriy qonuni qaysi olim aytganidek, “Koinotdagi barcha atomlar o’zaro bog’likligining kashf etilishi” bo’ldi.

A) N.Zelenskiy B) Semyonov
D) Butlerov D) Nilson

36. Elementlarning metallik xossalarini solishtirish uchun qaysi kattalikdan foydalaniladi?

A)elektronga moyillik B)elektromanfiylik
C)oksidlanuvchi D)ionlanish energiyasi