Atom tuzilishi-1

Atom tuzilishi-3

1. O’zbekistonda yadro reaksiyalarini o’rganish sohasida qaysi olim(lar) ilmiy ishlar olib borishgan?

A) O.Oripov va M.Mo’minov B) A.Zokirov
C) N.Usmonov va I.Parpiyev D) O.Rashidova

2. Eramizdan avvalgi 460-370- yillarda kim tabiatdagi barcha narsalar juda kichik zarrachalar — atomlardan tashkil topganligini bayon qildi.

A) Gassendi B) Gippokrat C) Demokrit
D) Aristotel

3. Markaziy Osiyolik ensiklopedist qaysi olim atomlarning bo‘linishini va atom mayda bo'laklar bilan bo‘shliqlardan iborat ekanligini va ular doirno harakatda bo‘lishini izohlab berdi.

A) Ar-Roziy B) Gaber C) Ibn Sino
D) Abu Rayhon Beruniy
4. Qaysi ajdodimiz atomlarni bo ‘linmaydigan zarrachalar deb qaraydigan olimlarga qarshi o‘z fikrlarini bildirgan va atomlarni bo‘linadigan (lekin cheksiz emas) mayda zarrachalar ekanligini e’tirof etgan.
A) Ar-Roziy B) Gaber C) Ibn Sino
D) Abu Rayhon Beruniy

5. Uglerodning uchta izotopi mavjud deyilganda nima tushuniladi?

1) tabiatdagi Uglerod atomlari uch xil massaga ega ekanligi;
2) proton va neytronlar yig‘indisi bilan farq qiladigan uch xil Uglerod atomlar bor ekanligi;
3) neytronlar soni bilan farq qiladigan uchta Uglerod atomlar bor ekanligi;
4) protonlar soni bilan farq qiladigan uchta Uglerod atomlar bor ekanligi;
5) Uglerodning har xil agregat holatda bo‘lishi;
6) proton va neytronlar yig‘indisi bilan farq qilmaydigan uch xil Uglerodatomlari bor ekanligi.
A) 1, 2, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 4, 6 D) 4, 5, 6

6. Atom yadrolarida neytronlar soni bir xil, ammo protonlar soni bilan farqlanadigan elementlar fanda nima deyiladi. A) izotoplar B) izotonlar C) izobarlar

D) izoelektronlar

7. Radioaktivlik hodisasi deb nimaga aytiladi?

A) Kimyoviy elementlarning beqaror izotoplari yadrolaridan bir xil zarrachalar va nurlar chiqarib boshqa xil yadroga aylanishi
B) Kimyoviy elementlarning beqaror izotoplari yadrolaridan turli zarrachalar va nurlar chiqarib boshqa xil yadroga aylanishi
C) Kimyoviy elementlarning barqaror izotoplari yadrolaridan turli zarrachalar va nurlar chiqarib boshqa xil yadroga aylanishi
D) Kimyoviy elementlarning baqaror izotoplari yadrolaridan bir xil zarrachalar va nurlar chiqarib boshqa xil yadroga aylanishi

8. Qanday yemirilish natijasida element atomi yadrosidag'i neytron protonga aylanadi, Natijada elementning yadro massasi o‘zgarmasdan zaryadi bir birlikka ortadi.

A) alfa B) betta C) gamma D) pozitron

9. Qanday zarracha massasi elektron massasi bilan bir xil, zaryadi son jihatdan elektron zaryadiga teng, ishorasi qarama-qarshi bo‘lgan zarracha hisoblanadi?

A) rentgen B) betta C) gamma D) pozitron

10. A. Bekkerel qaysi nurlarni elektronlar oqimi ekanligini isbotladi.

A) alfa B) betta C) gamma D) pozitron
11. Elektron yadrodagi proton bilan birikib neytronga aylanishi bilan yuz beradigan yemirilish nima?
A) Elektronning yadroga qulashi natijasida yemirilish.
B) Elektronning yadrodan chiqish natijasida yemirilish
C) Pozitronning yadroga qulashi natijasida yemirilish
D) element atomi yadrosidag'i neytron protonga aylanish

12. қуйидаги ифоданинг етмаган қисмини топинг: Изотопларнинг физик хоссалари қисман фарқ қилади, уларнинг кимёвий хоссалари эса бир хил, чунки уларнинг кимёвий хоссалари _... билан ифодаланади.

A)нейтронлар сони ва атомнинг электрон B)ядро массаси ва атомнинг электрон
C) ядро заряди ва атомнинг электрон тузилиши
D)нуклонлар сонининг йиғиндиси ва

13. Элементнинг изотопи атмосферанинг юқори қатламларида азот атоми ядросини коинот нурлари таркибига кирувчи нейтронлар билан бомбардимон қилганда ҳосил бўлса ва шу реакцияда протонлар ажралиб чиқиши маълум бўлса, шу изотопни аниқланг. Шу изотоп органик табиатга эга бўлган предметларнинг ёшини аниқлаш учун ишлатилади.

A)₇¹⁴N B)₆¹²C C)₆¹³C D)₆¹⁴C

14. Atomni proton-neytron nazariyasini kimlar kashf qilgan? 1)Rezerford 2)Bor 3)Ivanenko 4)Gapon

A) 1,2 B) 3,4 C) 1,2,3,4 D) 1,3,4

15. Birinchi yadro reaksiyasida qaysi zarrachalar bo’lgan? ( ¹⁴N(x; y)¹⁷O

A) He; p B) α; D C) N, O D) H, He

16. Атом ядроси bittа позитрон ютиб, bittа электрон ажратиб чиқарса, қандай ўзгариш содир бўлади?

A)ядро заряди 2 бирликка камаяди
B)ядро заряди 2 бирликка ортади
C)ядро заряди ўзгармайди
D) ядро заряди 4 бирликка камаяди

17. Ядро реакциясида изотопнинг атом масса сони узгармай, ядро заряди ортадиган жараённи кўрсатинг.

1) 2) 3) А) 1,2 В) 1,3 С) 2 Д) 2,3

18. Mol nisbati 1,2:1 bo’lgan ⁵⁵Fe izotopi va ^xZn izotopi aralashmasida ruxning massa ulushi 48,8% bo’lsa, 129 g shunday aralashma HCl kislotada eritilganda qancha hajm gaz ajraladi?

A) 44,8 B) 49,28 C) 45,64 D) 39,2

19. Barcha zarrachalarning 37,5% qismi neytronlardan iborat bo’lgan Ca atomiga isobar bo’lgan K atomining neytronlar sonini toping?

A) 20 B) 24 C) 25 D) 44

20. Neytronlar soni barcha zarrachalarning 35 % ini tashkil etadigan noma’lum element izotopi xromning massasi 54 bo’lgan izotopiga isobar bo’lsa, noma’lum elementning jami zarrachalar soni qancha?

A) 28 B) 52 C) 54 D) 80

21. Tabiiy Ne ning atom massasi 20,2 ga teng bo’lib ^xNe va ²²Ne izotopi aralashmasida ^xNe izotopining massa ulushi 0,891 ga teng bo’lsa, “x” ni aniqlang.

A) 20 B) 19 C) 21 D) 24

22. uglerod uchta va kislorod ikkita izotopidan qancha is gazi hohil bo’ladi?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 3

23. → + x + 6 ushbu yadro reaksiyasida 63mg Rn parchalangan bo’lsa, necha (mg) E hosil bo’ladi?.(E va Rn o’zaro izoton)

A) 59,4 B) 55,5 C) 39,6 D) 69


24. ²³⁵А →¹⁴⁴В + ⁸⁹С + 2¹₀n yadro reaksiyasida A elementning izotopi tarkibidagi neytronlar soni В elementi izotopi tarkibidagi neytronlar sonidan 55 taga ko'p, С element izotopi tarkibidagi neytronlar sonidan esa 90 taga ko'p bo'lsa, С element izotopi tarkibidagi protonlar sonini toping.
A) 35 B) 36 C) 54 D) 28

25.Atomga 2 ta α - zarracha ta'sir ettirilganda 1 tadan neytron va pozitron ajraldi, atom massasi esa 17,5% ga, elektronlar soni esa 15% ga ortdi. Dastlabki element atomini aniqlang.

A) Ca B) V C) Cr D) Ti

26. ₉₈Cf →₈₂Pb +xα + yβ^- Cf izotopi parchalanganda 31,2 mg Pb va 54,18•10¹⁹ dona electron hosil bo’ladi. Cf izotopidagi neytronlar sonini toping. (Cf atomida neytronlar soni Pb nikidan 28 taga ko’p)

A) 154 B) 248 C) 208 D) 126

27. Tarkibida umumiy zarrachalar soniga nisbatan 30% electron bo’lgan A element izotopiga bitta alfa zarracha ta’sir ettirildi. Natijada proton va neytron soniga teng bo’lgan B element izotopi va bitta neytron hosil bo’ldi. B elementning atom massasini aniqlang.

A) 9 B) 12 C) 7 D)10

28. емирилишда атом ядросида қандай ўзгариш содир бўлади?

A) электрон ва позитроннинг ўзаро бирикиши
B) ядро нейтронининг протонга айланиши
C) протон ва нейтроннинг ўзаро бирикиши
D) ядро протонининг нейтронга айланиши

29. ¹²⁸Te изотопидан ¹²⁸J изотопи ҳосил бўлишида қандай радиоактив ўзгариш содир бўлишини аниқланг.

A) - чиқариш B) α – чиқариш
C) - чиқариш D) ядрога электрон ютилиши

30. Қайси металлнинг нитридидаги электронлар сони унинг оксидидагига қараганда 2,64 марта кўпроқ бўлади.

A) Ca B) Cu C) Mg D) Al

31. Кимёвий элемент бромнинг тартиб рақами 26 ва атом массаси 56 м.а.б. га тенг бўлса, унинг протон, нейтрон ва электронлари йиғиндисини топинг.

A) 56 B) 72 C) 81 D) 82

32. Элементларнинг izоtоnларида қуйидагиларнинг қайсилари бир хил бўлади?

1) ядро зарядлари; 2) нейтронлар; 3) электронлар;
4) протонлар; 5) атомларнинг масса сонлари;
A) 2,5 B) 3,4,5 C) 1,3,4 D) 2

33. Izotopning massasi:

A) yadrodagi protonlar soniga;
B) yadrodagi neytronlar soniga;
C) proton va elektron massasining yig‘indisiga;
D) proton va neytronlar massasining yig‘indisiga teng.

34. Тенг протонли атомларни курсатинг. 1)протий; 2)гелий; 3)тритий; 4)дейтерий; 5)литий.

A)1,4 B)2,5 C)1,3,4 D)2,3

35. Agar elementi atomiga bitta proton; bitta neytron; bitta electron biriktirilsa, qanday zarrachalar hosil bo’ladi?

A) xlor anioni; xlor izotopi; xlor kationi
B) xlor kationi; xlor izotopi; xlor anioni
C) oltingugurt izotopi; xlor izotopi; xlor anioni
D) argon izotopi; xlor izotopi; xlor anioni

36. Suniy radiaktivlik hodisasini qaysi olim(lar) 1934 ylda kashf etishgan?

A) P.Kyuri va M.Kyuri B) I.Kyuri va J.Kyuri
C) Rezerfort D) Bekkerel