«avtohamroh» журнали кутубхонаси ЙЎЛ Ҳаракати қоидаларига

Ушбу светофор фацат трамвай ва йўлнинг махсус ажратилган 
бўлакларидан ҳаракатланадиган белгиланган йуначишли транс­
порт воситаларига тегишли бўлса-да, бошқа ҳайдовчилар свето­
форнинг бир вацтда ҳаракатланиши рухсати йўналишидан қатъи 
назар, трамвай ҳайдовчисига йўл беришлари керак.
8.8. Темир йўл кесишмаларида ўрнатилган 
доирасимон ок рангли милтилловчи ишора 
транспорт воситаларининг кесишма орқали 
харакатланишига рухсат беради.
Темир йўл кесииш аси олдида ўрнатилган 
уш бу светофорнинг оц милтилловчи чироги 
мазмун ж щ ат дан оддий светофорнинг 
я ш ш чироги б ш ан тенг.
Кўриниш чегарасида яцинлашиб келаётган поезд (локомотив, 
дрезина) бўлмаса, ўчирш ган м ш т илловчи оц ва цизил ишораларда 
ҳам ҳаракатланишга рухсат бершади.
8.9. Иўлларда харакатланишни тартибга 
солувчининг ишоралари куйидаги маъно­
ни билдиради:
- қўллари ён томонга узатилганда ёки 
туширилганда чал ва ўнгтомонидан трам- 
вайгатўғрига, рельссиз транспорт восита­
ларига, тўғрига ва ўнгга харакатланишга, 
пиёдаларга қатнов қисмини кесиб ўтишга рухсат берилади. Олди 
ва орка томондан барча транспорт воситалари ва пиёдаларнинг 
харакатланиши тақикланади;
- ўнг кўли олдинга узатилганда, чап ёнидан трамвайга чапга,
29

---

рельссиз транспорт воситаларига бар­
ча йўналишларда, олди томонидан бар­
ча транспорт воситаларига фақат ўнгга 
ҳаракатланишга рухсат берилади. Орка 
томонидан ва ўнг ёнидан барча транс­
порт 
воситаларининг 
харакатланиши 
такиқланади. Пиёдаларга тартибга солувчининг орка томонидан 
қатнов қисмини кесиб ўтишга рухсат этилади;
-
қўлини 
юқорига 
кўтарганда 
коидаларнинг 
8.13 
бандида 
кўрсатилганидан бошқа холларда транс­
порт 
воситалари 
ва 
пиёдаларнинг 
барча 
йўналишларда 
харакатланиши 
тақикланади.
Тартибга солувчи хайдовчи ва пиёдалар­
га тушунарли бўлган бошқа ишораларни 
ҳам бериши мумкин. Ишоралар яхши кўриниши учун тартибга со­
лувчи жезл ёки ёруғлик қайтарадиган қизил рангли мосламаларни 
қўллаши мумкин.
Чорраҳада барча транспорт воситалари­
га:
- тартибга солувчининг тўрт томони­
дан икки томонида доим ҳаракатланиш 
тақиқланади, 
икки 
томонидан
ҳаракатланишга рухсат этилади;
- тартибга солувчининг ҳаракатланишга 
рухсат берувчи ҳар бир ҳолатида трамвай­
га фақат бир йуналишда ҳаракатланишга рухсат этилади;
- тартибга солувчи узатилган қўллари билан чорраҳанинг 
ҳаракатланиш рухсат этилган томонларини курсатади;
- тартибга солувчининг орца томонида ҳаракатланиш доимо 
тақиқланади;
- тартибга солувчининг олд томонидан тўгри йуналишда 
ҳаракатланиш доимо тақиқланади.
8.10. 
Ҳаракатни тартибга солаётган ёки 
хизмат бурчини ўтаётган милиция ходим и 
транспорт воситаси ҳайдовчисига карата кўл 
ишораси ёки овоз кучайтиргичли курилма 
орқали транспорт воситасини тўхтатишни 
талаб 
қилиши 
мумкин. 
Ҳайдовчи 
эса
30

---

кўрсатилган жойда тўхташи керак.
ИПХ ходими йўл ҳаракати қатнашчиларига мурожаат қилишда 
ўнг кўлини бош кийимига қадар кўтариб, лавозими, махсус унвони 
ва фамилиясини айтиб ўзини таништириши, транспорт воситаси­
ни тўхтатиш сабабини билдириши лозим. Фуқаролар ёрдам сўраб 
мурожаат қилган такдирда ИПХ ходим и ўз ваколати ва имкония- 
ти доирасида ёрдам беради, саволларни ҳал қилиш учун қаерга 
мурожаат қилиш кераклигини тушунтиради. У фуқаролар билан 
мулоқотга киришганда хотиржам ва хушмуомала бўлиш билан бир- 
га, тортишмасликка, ўзини йўқотмасликка, қўполлик қилмасликка 
мажбурдир.
8. 11.
Йўл харакати қатнашчиларининг эътиборини жалб этиш 
учун хуштак билан қўшимча ишора берилиши мумкин.
8.12. Светофор (реверсивдан ташқари) 
нинг 
ёки 
тартибга 
солувчининг 
тақиқловчи 
ишорасида 
ҳайдовчилар 
транспорт воситаларини тўхташ чизиги 
(5.33 белгиси) (Н) олдида, бундай чизиқ 
бўлмаганда эса:
- чорраҳада қоидаларнинг 15.7 бандини 
хисобга олган ҳолда (О), пиёдаларга халақит 
бермасдан қатнов қисмлари кесишмаси ол­
дида;
-
темир 
йўл 
кесишмаси 
олдида 
коидаларнинг 17.4 бандига мувофиқ;
- бошқа жойларда светофор ёки тартибга 
солувчининг олдида, яъни ҳаракатланишга 
рухсат берилган транспорт воситалари ва 
пиёдаларга халақит бермаган ҳолда тўхташи 
керак.
8.13. Сариқ ишора ёнганда ёки тартибга солувчининг қўли 
юқорига кўтарилганда коидаларнинг 8.12 бандида кўзда тутилган 
жойларда кескин тормоз бермасдан тўхташга улгура олмайдиган 
транспорт воситаларининг ҳайдовчиларига ҳаракатни давом этти- 
ришга рухсат этилади.
Ушбу ишоралар берилганда қатнов қисмида бўлган пиёдалар 
йўлни бўшатишлари, агар бунинг иложи бўлмаса, қарама-карши 
йўналишлардаги транспорт окимларини ажратувчи чизикда 
тўхташлари керак.
8.14. Ҳайдовчилар ва пиёдалар тартибга солувчининг ишораси
31

---

ва кўрсатмаларига улар светофор ишора­
лари (Р), йўл белгилари ва чизиқларига 
зид келган такдирда ҳам амал қилишлари 
керак (П).
Чорраҳаларда светофор ишлаб турга­
нида ҳайдовчи имтиёз белггишрига эмас, 
балки светофорга бўйсунади.
8.15. 
Темир йўл кесишмаларида светофорнинг милтилловчи 
кизил ишораси билан бир вақтда пиёдаларнинг кесишма оркали 
харакатланиши тақиқланганлиги тўғрисида хабар берувчи товуш- 
ли ишора хам берилиши мумкин.
А