Texnologik jarayonning parametrlari - texnologik jarayonning borishini tavsiflovchi fizikaviy kattaliklardir. Masalan, temperatura, bosim, sarf, kuchlanishlar texnologik jarayonning parametrlari bo`lishlari mumkin. Texnologik jarayonni amalga oshirishda bu jarayonni xarakterlovchi parametrlar aniqlangan qonunlar (mantiqiy ketma-ketlik) bo`yicha o`zgarishlari kerak (yoki doimiy bo`lishlari kerak). Asosiy tushunchalar va ta’riflar. Texnologik jarayonlar har turli bo`lishlari mumkin, masalan: - elektrotexnik, issiqlik texnikasi, ximiyaviy yoki biologik ob’ektlarni boshqarish jarayoni;
- robotlarni boshqarish jarayoni;
- paxtani tola va chigitga ajratish jarayoni (jinlash);
- ipni g`altakka o`rash;
- raketani nishonga tog`rilashda uni boshqarish jarayoni.
Boshqarish deganda, keng ma’noda, qo`yilgan maqsadga erishishni ta’minlovchi biron-bir jarayonni tashkil etishni tushuniladi. Boshqarish shundan iboratki, ob’ektga (elektrotexnika yoki issiqlik texnikasi, paxta, raketa) ta’sir ko`rsata borib, unda sodir bo`layotgan jarayonlarni shunday o`zgartirish kerakki, toki boshqarish maqsadiga erishilsin. Asosiy tushunchalar va ta’riflar. Boshqarish maqsadini boshqarish sistemalari bo`yicha mutaxassislar emas, balki, masalan, texnologlar, injenerlar, iqtisodchilar, biologlar, yani, texnikaning boshqarishni qo`llash zarur bo`lgan sohasidagi mutaxassislar shakllantiradilar. Boshqarish bo`yicha mutaxassislarning asosiy masalasi boshqarish maqsadiga erishish uchun zarur bo`lgan axborotni yig`ish, uzatish, uni qulay shaklda taqdim etish yoki qulay shaklga aylantirish, qayta ishlash va nihoyat boshqarish ob’ekti maqsadni bajarishini ta’minlashi uchun bu axborotdan qanday foydalanish haqida qaror qabul qiliuvchi sistemani yaratishdan iborat. Asosiy tushunchalar va ta’riflar. Boshqarish maqsadi – temperaturani biron-bir taqsimlanishini saqlab (taminlab) turish yoki temperaturani biron chegaraviy qiymatidan ortib ketishiga issiqlik energiyasini berish yoki olish orqali yo`l qo`ymaslik.
Do'stlaringiz bilan baham: |
