Avtomobil va traktorlar konstruksiyasi

yaxshi avtomobil» sifatida O'zbekistonda ishlab chiqarilgan «Spark» avtomobili - 
deb topildi. 
Bir so'z bilan aytganda «GM-Uzbekiston» qo'shma korxonasi keyingi o'n 
yilda mamalakat eksport salohiyatining qariyb 7,6 foiziga oshishiga munosib hissa 
qo'shmoqda. Eng muhimi dastlabki kezlarda atigi 3 rusumdagi avtomobillar ishlab 
chiqarilardi. Hozirda esa konveyrlarda 10 turdagi avtomobillar ishlab 
chiqarilmoqda. Ayni paytda yana loyiha uchun zarur mablag'lar ajratilgan. Endilikda 
esa ular bosqichma-bosqich amalga oshiriladi (4-rasm). 
 
4-Rasm. O’zbekistonda 2017 yilga qadar ishlab chiqarilgan avtomobil markalari. 
Prеzidеntimiz I.A.Karimovning avtomobilsozlikka e'tibori yanada kuchayib, 
1999 yilda Samarqandda Turkiya davlati bilan hamkorlikda “Sam Koch avto” 
qo’shma korxonasi ishga tushirildi. Bu korxonadan o’rta sig’imli avtobuslar, kichik 
va o’rta sig’imli yuk avtomobillari chiqarilmoqda. Loyixa quvvati xozircha yiliga 
3000 dona avtobus va 1000 dona yuk avtomobillari chiqarishga qodir. 
2007 yil boshidan boshlab “SamKoch avto” korxonasidan chiqarilayotgan 
“UzOtayo’l» avtobus va yuk avtomobillarini takomillashtirish maqsadida 
Yaponiyaning “Isuzu” kompaniyasi bilan hamkorlik yo’lga qo’yildi. Endi bu 

---

korxonaning nomi “SamAvto” dan “SamAvto”ga, ishlab chiqarilayotgan avtobus va 
avtomobillarinmng nomi esa “Isuzu”ga o’zgartirildi. 
Ushbu avtomobil zavodlarida ishlab chiqarilayotgan yengil avtomobil, 
avtobus va yuk avtomobillari nafaqat O’zbеkiston aholisining extiyojlarini 
qondirmoqda, balki Rossiya, boshqa MDX a'zolari, hamda boshqa chеt el 
davlatlariga ham eksport qilish boshlandi. 
Avtomobil va traktorlarning energiya va kuch qurilmalari
 
Dvigatel avtomobnlning harakatlanishi uchun zarur bo’lgan mexanik 
energiya xosil qiluvchi manba bo’lib xizmat qiladi. Mexanik energiya esa dvigatelda 
yonilg’i yonishi natijasida xosil bo’lgan ximiyaviy energiyaning isspqlik 
energiyasiga aylanishi natijasida xosil bo’ladi. Dvigateldan olingan mexanik 
energiya bir qator mexanizm va agregatlar orqali yetakchi g’ildiraklarga yetkazib 
beriladi. Zamonaviy avtomobillarda, asosan, porshenli ichki yonuv dvigatellari 
o’rnatiladi (karbyuratorli yoki siqish natijasida o’z-o’zidan alangalanuvchi dizel 
dvigatellari). 
Kuch uzatmasi mexanizm va agregatlarning qo’shilmasidan tarkib topgan 
bo’lib, dvigatel validan kelayotgan burovchi momentni o’zgartirgan holda yetakchi 
g’ildiraklarga uzatib beradi.