Axborot-kutubxona muassasalarida onlayn tadbirlarni o

Virtual foydalanuvchilar, tashriflar, kutubxonalardagi
onlayn tadbirlarni hisobga olish metodikasi
Kutubxonada foydalanuvchilarning virtual yozuvlarini qan-
day saqlash mumkin? Virtual foydalanuvchilarni hisobga olish-
ning asosiy bo‘limi ularning har birining kutubxonaning rasmiy 
veb-saytida ro‘yxatdan o‘tgan kodidir. Kod o‘quvchining doimiy 
IP-manzili bo‘lib, u hisobot davrida foydalaniladi. Masofaviy 
foydalanuvchilar sonini hisoblashning ikkita usuli mavjud. Birin-
chisi doimiy IP-manzillar sonini, ikkinchisi kutubxona veb-sayti-
da ro‘yxatdan o‘tgan foydalanuvchilar sonini hisoblash. 
Masofadan foydalanuvchilar soni kutubxonada tasdiqlangan 
ro‘yxatdan o‘tish shakllari va sayt hisoblagichlari tomonidan 
tasdiqlanishi kerak. Kutubxona xodimlari qo‘shimcha ravishda 
onlayn foydalanuvchilarni hisobga olish bo‘yicha kundalik yoki 
alohida daftar tutishlari kerak.
Afsuski, ijtimoiy tarmoqlardagi raqamlardan foydalanish 
mumkin emas, maksimal hujjatlarga ega masofaviy hodisalar va 
murojaatlarni (foydalanuvchi so‘rovlari) olish mumkin. Virtual 
tashriflarni faqat saytlarning rasmiy hisoblagichlaridan, veb-sa-
hifalaridan hisobga olishga ruxsat beriladi. Shuning uchun, sayt 
tarkibini shakllantirib, uni ijtimoiy tarmoqlardan o‘zaro bog‘la-
nishlar bilan to‘ldirish kerak. Ijtimoiy tarmoqlar veb-saytlarni 
targ‘ib qilishda juda foydali bo‘lishi mumkin. 
Onlayn mahorat darslarida qatnashuvchilar soni – jonli 
efirni o‘tkazishda to‘g‘ridan-to‘g‘ri ishtirokchilar soni, agar vi-
deo joylashtirilgan bo‘lsa, “layk”lar soni hisobga olinadi. Kutub- 
xona saytida o‘tkazilgan tarmoq viktorinalari, tanlovlar, kvestlar 
hisobga olinishi kerak. Kutubxona saytiga tashrif buyuruvchilar 
kutubxona veb-saytiga tashriflar sonini belgilaydi;
agar saytga 
yoki ijtimoiy tarmoqdagi kutubxonaning sahifalariga (guruhla-
ri) bo‘lsa, unda (O‘z DSt 3601:2022 “Axborot, kutubxonachilik 
va nashriyotchilik ishi bo‘yicha standartlar tizimi. Axborot-ku-
tubxona faoliyati statistikasi”)ga binoan tashrif buyurganligini 

---

18
yodda tutish kerak. Bloglar va ijtimoiy tarmoqlardagi akkaunt-
larni hisobga olmaganda, alohida hisoblagichlarga ega bo‘lgan 
barcha darajadagi kutubxona veb-saytlariga tashriflarni hisobga 
olgan holda qayd etiladi. Shuning uchun ushbu ko‘rsatkich ijti-
moiy tarmoqlardagi interaktiv kutubxona tadbirlariga tashriflarni 
o‘z ichiga olmaydi. Ijtimoiy tarmoqlardagi kutubxona saytlariga 
tashriflarni yozib olish uchun ularni alohida jurnalga (daftarga) 
yozib qo‘yish kerak.
Tadbir pasporti barcha ommaviy va onlayn tadbirlar uchun 
tayyorlanadi. Ko‘rishlar sonini ko‘rsatadigan tadbir sanasi-
ning skrinshoti kutubxona tadbirining pasportiga ilova qilinadi
(1-ilova).
Onlayn formatdagi tadbirlari (veb-seminarlar, onlayn mas-
ter-klasslar, onlayn uchrashuvlar va boshqalar) fotosuratlar, 
skrinshotlar bilan tasdiqlanadi.

---

19
1-ilova