"Axborot texnologiyalari" kafedrasi 2- мustaqil ish Fan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI NURAFSHON FILIALI
"Axborot texnologiyalari" kafedrasi

2- мustaqil ish
Fan___________“Ma’lumotlar bazasi”___________________

Guruh: 210-21 ____________________________
Talaba: Abdumajitov I
Tekshirdi: Umarov Muhriddin
____________________________

Toshkent-2022 y


2-MUSTAQIL ISH TOPSHIRIQLARI
1-topshiriq. Standart funksiyalardan foydalanib so‘rovlar yaratish. Agregat funksiyalardan foydalanish. Murakkab so‘rovlar yaratish. Bir nechta jadvallar birlashtirish, «JOIN» lar bilan ishlash. Mavzusiga doir Youtube tizimida Video darsliklarni ko‘rish va kengaytirilgan ko‘rinishda video mazmunini bayon qilish.
2-topshiriq. SQL tilida INDEX yaratish. Tasavvur, VIEW yaratish va undan foydalanish. QLda funksiyalar yaratish. SQLda triggerlar yaratish. Mavzusiga doir Youtube tizimida Video darsliklarni ko‘rish va kengaytirilgan ko‘rinishda video mazmunini bayon qilish.
3-topshiriq. Savollarga javob bering?

1. 
   Qaysi peredikat Guruhlash uchun ishlatiladi?
   
2. 
   SELECT * FROM STUDENT WHERE SURNAME=‘P’; kodni izohlang?
   
3. 
   Bir nechta shartlardan foydalanishda WHERE operatorida shartlar orasi qanday ajratiladi?
   
4. 
   SELECT operatoridagi FROM so‘zidan keyin kelgan yozuv nimani bildiradi?
   
5. 
   Qaysi peredikat saralash uchun ishlatiladi?
   
6. 
   SELECT operatorining umumiy yozilish sintaksisini yozing?
   
7. 
   INSERT, UPDATE, DELETE quyidagilarning biriga misol keltiring?
   
8. 
   Qaysi operatorda WHERE ishlatib bo‘lmaydi?
   
9. 
   SELECT * FROM STUDENT WHERE SURNAME=‘P%’; kodni izhlang?
   
10. 
    SELECT operatoridan keying * nimani bildiradi?
    
11. 
    SELECT COUNT(id) FROM STUDENT so‘rovini nima qaytaradi?
    
12. 
    Jadval ustunidagi yig‘indi qiymati qanday hisoblanadi?
    
13. 
    JOIN operatori nimaga mo‘ljallangan?
    
14. 
    SELECT MAX(id) FROM STUDENT so‘rovini nima qaytaradi?
    
15. 
    SELECT AVG(age) FROM STUDENT so‘rovi nimani qaytaradi?
    
16. 
    Jadvaldagi qaydlar miqdori qanday hisoblanadi?
    

Qaysi operatorlar bilan MIN, MAX, AVG, SUM agregatnix funksiyalar bajarilishi mumkin?

2-Mustaqil ish javoblari:

1.Ma’lumotlarni aniqlash operatorlari — ma’lumotlar bazasi jadvalini tuzish, o‘zgartirish yoki o‘chirish, indeks tashkil qilish (ma’lumotlarni tez izlab topish vositasi), har xil foydalanuvchilar bilan ishni tashkil qilish va boshqalarni amalga oshiradi.Ma’lumotlar ustida manipulyatsiya qilish operatorlari — ma’lumotlar bazasiga yozuvni qo‘shish, o‘chirish yoki yangilash imkonini beradi.
BETWEEN va IN operatorlari.
BETWEEN ifodasi bu qiymatlar diapazoniga tegishlilikni tekshirishdir. Ifoda sintaksisi quyidagicha:
NOT ifodasi shartni teskarisiga o‘giradi, ya’ni tegishli emas ma’nosini bildiradi.
Agregat (yoki STATIK) funksiyalar sonli yoki hisoblanuvchi ustunlar bilan ishlaydi.Guruhli funksiyalar jadvaldan yig`ilgan axborotlarni olish uchun xizmat qiladi. Bu funksiyalari jadvaldagi satrlar guruhi bilan amal bajarib, 1 ta natija chiqaradi. Agregat funksiya argumenti butun ustun bo’lib, bitta qiymat qaytaradi.Select so`rovida guruhli funksiyalar maydon nomlari kabi ishlatiladi. Maydon nomlari funksiyalar argumentlari sifatida keladi. Agregat funksiya argumenti butun ustun bo‗lib, bitta qiymat qaytaradi.
Bu funksiyalarni ko‘rib chiqamiz:
AVG() – Ustundagi xamma qiymatlar o‘rtasi qiymatini xisoblaydi.
SUM () – Ustundagi xamma qiymatlar summasini xisoblaydi.
MAX() – Ustundagi xamma qiymatlar eng kattasini aniqlaydi.
COUNT(*) – So‘rov natijalari jadvalidagi satrlar sonini xisoblaydi.
COUNT() – Ustundagi qiymatlar sonini xisoblaydi.
Bazadagi buyurtmalarning ichida eng oldin berilgan so‘rov sanasi?
SELECT MIN(ORDER_DATE) FROM ORDERS
Yozuvlar sonini sanash uchun COUNT() qo‘llanadi. Bu funksiya son qiymat qaytaradi.
Masalan: Kompaniyamiz mijozlari soni nechta?
SELECT COUNT(CUST_NUM) FROM CUSTOMERS
Sqlda JOIN lar asosan ikki yoki undan ortiq jadvallar orasidagi tegishli ustunga asoslangan qatorlarni birlashtirish uchun ishlatiladi. Qisqa qilib tushuntirganda joinlar bir nechta jadvallarning utunlarini biriktirish uchun ishlatiladi.Sqlda joinlarining 4 ta turi mavjud bo’lib bular.
1.INNER JOIN
2.LEFT JOIN
3.RIGHT JOIN
4.FULL OUTHER JOIN
1-2-rasm. Sql jadvallari


1. Inner join:(https://www.w3schools.com/sql/img_innerjoin.gif).


3-rasm. Inner join