Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti labaratoriya ishi №2 Bajardi: 213-19 guruh talabasi Foziljonov Ismoiljon Tekshirdi

---

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH
VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Labaratoriya ishi №2
Bajardi: 213-19 guruh talabasi
Foziljonov Ismoiljon
Tekshirdi: Axrorov Faxriddin
TOSHKENT – 2023

---

Toshkent – 2023
2-amaliy ish
Mavzu: Simulink paketi yordamida fizik masalalarni yechish.
Ishdan maqsad: Simulink paketi bloklarini o’rganish va masalalarga tatbiq etish.
Nazariy ma’lumot
Display bloki uning belgisida uning kiritish qiymatini ko'rsatadi. Ko'rsatilgan
ma'lumotlar miqdori va ma'lumotlar bo'lgan vaqt bosqichlari ko'rsatilgan
Decimation blok parametri bilan aniqlanadi.
Add: Kiritilganlarni qo'shish yoki ayirish. Quyidagilardan birini belgilanadi:
har bir kirish porti uchun + yoki - ni o'z ichiga olgan qator, | portlar orasidagi
bo'shliq uchun (masalan, ++|-|++)
skalyar, >= 1, yig'iladigan kirish portlari sonini bildiradi.
Faqat bitta kirish porti mavjud bo'lsa, barcha o'lchamlar yoki belgilangan
o'lchamlar ustiga elementlar qo'shiladi yoki olib tashlanadi.
Product: Kirishlarni ko'paytirish yoki bo'lish uchun ishlatiladigan blok.
Constant: "Constant value" parametri bilan belgilangan doimiy qiymatni
chiqaradi. Agar "Doimiy qiymat" vektor bo'lsa va "Vektor parametrlarini 1-D
sifatida izohlash" yoqilgan bo'lsa, doimiy qiymatni 1 o'lchovli massiv sifatida ko'rib
chiqish kerak. Aks holda, doimiy qiymat bilan bir xil o'lchamdagi matritsani
chiqarish kerak bo’ladi.
Math Function: Logarifmik, eksponensial, quvvat va modul funktsiyalarini
o'z ichiga olgan matematik funksiyalar to’plami. Funksiyada bir nechta argument
bo'lsa, birinchi argument yuqori (yoki chap) kirish portiga mos keladi.

---

Divide: Kiritilgan qiymatlar ustida bo’lish amallarini bajaradi.
Subtract: Kiritilgan qiymatlar asosida ayirish amallarini bajaradi.
27-masala. Jism 30 m/s tezlik bilan yuqoriga tik otildi. Jismning tezligi qanday
balandlikda va qancha vaqtdan keyin ko’tarilish boshidagi tezligidan 3 martta
kichik bo’ladi?
Yechish:
Berilgan:
V0=30 m/s
V=10 m/s
g=10 m/𝑠
2
t-?
H-?
Javobi: t =
;
H =
.
𝑣0−𝑣
𝑔
= 2𝑠
𝑣0
2
−𝑣
2
2*𝑔
= 40 𝑚

---

1-rasm. Vaqt uchun qurilgan model
2-rasm. Foydalanilgan bloklar

---

3-rasm. Balandlik uchun qurilgan model.
Xulosa
Ushbu amaliy ishda biz Simulink paketi bilan yaqindan tanishdik. Xususan, ushbu
paketning bir qancha kategoriyalari bo’lib, har bir kategoriyaning bloklari mavjud.
Ushbu amaliy ishda biz asosan Commonly Used Blocks, Math Operations va Sinks
kategoriyalari bloklaridan foydalanib modelimizni qurdik. Berilgan masalamizga
mos model qurib javobini solishtirdik va to’g’ri ekanligini isbotladik.