Axborot xavfsizligi xavflarni boshqarishga kirish” fanidan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNALOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

“Axborot xavfsizligi xavflarni boshqarishga kirish” fanidan

4-Amaliy ishi
Mavzu: Axborot xavfsizligi riskini “nosozliklar daraxti” usuli yordamida tahlil


Bajardi: Bozorov Mirg’iyos
Tekshirdi: Saydullayev E.

SAMARQAND 2023


Mavzu : Axborot xavfsizligi riskini “nosozliklar daraxti” usuli yordamida tahlil
Reja:

1. 
   Axborot xavfsizligi riskini “nosozliklar daraxti” usuli
   
2. 
   “Nosozliklar daraxti” usuli yordamida tahlil
   
3. 
   Nosozliklar-daraxtining sababi
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

"Axborot xavfsizligi riskini 'nosozliklar daraxti' usuli yordamida tahlil" degan ifoda bilan axborot xavfsizligini tekshirish va mamlakatni himoya qilishni takomillashtirishni ma'qul o'rganish uchun foydali usullardan biri. Bu usulni quyidagi tartibda tahlil qilish mumkin:

Nosozliklarni aniqlash:
Birinchi qadam, axborot tizimida nosozliklar va xavfsizlik omillarini aniqlashdir. Bu, tizimni tehqiq qilish, dasturlarni sinov qilish, portlar va bog'lovchi tarmoqlarni skanerlar bilan tekshirish, yoki boshqa muammo va hatolarni aniqlash jarayonini o'z ichiga oladi.
Nosozliklarni daraxtga joylash:
Aniqlangan nosozliklarni daraxtga joylash, bu nosozliklarni afzal bir tartibda tahrirlash, avtomatik yoki qo'l bilan ishlovchi vositalarni tayyorlashni o'z ichiga oladi. Masalan, zararli koddan tashqari turli turdagi noxush amalga oshirishlar, portlar va protokollar orqali axborotlar almashishini chegaralash yoki ta'minlash o'rinlari orqali dasturlarni sinov qilish, dasturmiq dasturini aniqlash va shu kabi narsalarni qo'lga olishni o'z ichiga oladi.
Nosozliklarni tahlil qilish:
Nosozliklar daraxtiga joylashdan so'ng, bu nosozliklar xavfsizlik tizimining xavfsizligini qanday ta'minlashi mumkinligini tahlil qilish uchun imkoniyatlarni o'rganishni o'z ichiga oladi. Bu, nosozliklarni boshqarish, izlash va aniq tushuntirish, ta'minlash, bu nosozliklar ta'tilini o'z ichiga oladi.
Nosozliklarni tuzatish:
Nosozliklar daraxti, aniqlangan nosozliklarni tuzatish, nosozliklarni o'chirish yoki izidan chiqarish jarayonini o'z ichiga oladi. Nosozliklarni tuzatish uchun avtomatlashtirilgan vositalar yordamida zararli narsalarni chuqurlashtirish uchun qaror qabul qilishni o'z ichiga oladi.
Monitoring va yangilanish:
Nosozliklarni daraxtga olishdan so'ng, axborot tizimi va tizim xavfsizligi hali ham kuzatilishi va yangilanishi lozim. Xavfsizlikni ta'minlashda yangilashlar va o'zgarishlar tezda aniqlanishi kerak.
Bu usul, axborot xavfsizligini yaxshi tahlil qilish va qo'llab-quvvatlash uchun amalga oshiriladi. Nosozliklar daraxti, axborot tizimi xavfsizligini oshirish va bu tizimni zararli faoliyatlar va xavfsizlik nosozliklaridan himoya qilishda yordam bera olishi mumkin.
"Axborot xavfsizligi riskini 'nosozliklar daraxti' usuli yordamida tahlil" ni amaliyot qilish uchun quyidagi batafsil qadamlarni izohlashni ko'rishimiz mumkin:
Nosozliklar va xavfsizlik omillarni aniqlash:
Ushbu qadamda, axborot tizimida qaysi turdagi nosozliklar va xavfsizlik omillari mavjudligini aniqlash zarur. Bu, xavfsizlikni tekshirish vositalari va texnik vositalar yordamida bajariladi. Nosozliklar, potentsial xavfsizlik holati, ziddiyat, muhiti va tizimning joriy holati haqida ma'lumot olishning bir qismi bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
Nosozliklarni identifikatsiya qilish va tahlil qilish:
Nosozliklar va xavfsizlik omillarini aniqlaganingizdan so'ng, ularga qanday tegishli bo'lishi kerakligini tahlil qilish lozim. Nosozliklar ta'rifini o'z ichiga olgan holda, ularning o'zaro bog'liqligini va xavfsizlik tizimining o'zining holatini aniqlashga yordam beradi.
Nosozliklarni daraxtga joylash:
Aniqlangan nosozliklarni tuzatish, ularni daraxtga joylash tizimini yaxshi tashkil etish va nosozliklar daraxtining ustuvor tartibi bilan muvofiqlashni o'z ichiga oladi. Nosozliklarni daraxtga joylash uchun qaysi texnikalar va vositalar ishlatilishi kerakligini belgilash muhimdir.

Xavfsizlikni ta'minlash tahlili:

Nosozliklar daraxtiga joylashdan keyin, xavfsizlikni ta'minlash jarayonini tahlil etish lozim. Bu jarayon axborot tizimining xavfsizligini qanday ta'minlashi mumkinligini o'rganish, keyinchalik xavfsizlikni oshirish uchun tavsiyalar bering. Bu, nosozliklar va xavfsizlik omillariga qarshi qo'llaniladigan amaliy vositalarni, texnikalarini, protokollarni va xavfsizlik so'rovlarini o'z ichiga oladi.

5. **Nosozliklarni tuzatish:** Nosozliklarni daraxtga joylashdan so'ng, ularni tuzatish jarayonini boshlashni o'z ichiga oladi. Bu tuzatish amaliyotlarini amalga oshirish uchun xavfsizlik so'rovlarini to'g'ri o'rganish va qo'llab-quvvatlash kerek. Nosozliklar tuzatilgandan so'ng, bu o'zgarishlarni kuzatish va yangilanishni davom ettirish kerak.

Monitoring va yangilanish
Nosozliklar tuzatilgandan so'ng, tizimni monitoring qilish va yangilanishni boshqarish lozim. Nosozliklar daraxtining o'zgarishlarni kuzatish, yangilanishlar va o'zgarishlarni tezda aniqlashga yordam beradi.

Bu qadamlar axborot xavfsizligi tahlilini va qo'llab-quvvatlashni o'rganish uchun yordam beradi va axborot tizimining xavfsizligini ta'minlashga yordam bera olishingiz mumkin. Nosozliklar daraxti, tizimni zararli faoliyatlar va xavfsizlik nosozliklaridan himoya qilishda qo'llanilishi mumkin bo'lgan quyidagi yordamchilardan biri.

Mazkur ishda talaba "nosozliklar-daraxti" usulidan foydalangan holda xavf-hatarni baholashni o’rganadi.