Axborotlarni kiripto himoyalash algoritmlari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI URGANCH FILIALI “Kompyuter injiniringi” fakulteti “Axborot xavfsizligi” kafedrasi « Blokli simmetrik shifrlash algoritmlari tahlili » mavzusida INDIVIDUAL LOYIHASI 1 Mavzu: Blokli simmetrik shifrlash algoritmlari tahlili 5330500 – “Axborot xavfsizligi” yo’nalishi Bajardi: 951-20 guruh talabasi Ro`zmamatov Zafarbek Ilmiy rahbar: ____________________________________ MUNDARIJA
Kirish …………………………………………………………………………….		3
1.BOB.	Axborotlarni kiripto himoyalash algoritmlari ...……………...….	4
	Masala holatini aniqlash ………………………………………	4
	Axborotlarni kriptografik himoyalash usullari………………..	5
	Blokli shifrlash algoritmlari……………………….…………..	10
	Kiriptografik algoritmlarning solishtirma tahlili ...…………...	19
2.BOB.	Blowish simmetrik blokli shifrlash algoritmi………………..........	21
	2.1. Blowfish kriptoalgoritmi……..……. …………………………..	21
	2.2. Shifrlash va deshifrlash blok sxemasi…………………………..	23
	2.3. Blowfish kriptoalgaritmining dasturiy moduli ………………….	25
XULOSA …………………………………………………………………...........		28
ADABIYOT ……………………………………………………………………..		29
ILOVALAR ………………………………………………………………..........		29

KIRISH
Ma'lumotlarni shifrlab muhofaza qilishning turli maqsadlarda qo‘llanib rivojlanib borishi, shifrlash uslublarining foydalanuvchilar tomonidan aloqa tarmoqlarida qo‘llash uchun qulay bo‘lishini talab qilinishi bilan birga, uning bardoshliligiga bo‘lgan talabning ham kuchayishiga olib keldi. XIX asrda aloqa kommunikasiyalarining rivojlanib borishi, tabiiy ravishda, shifrlash jarayonlarini avtomatlashtirilishini talab eta boshladi. Telegraf aloqa sistemalari vujudga keldi va ular ham, o‘z navbatida, ma'lumotlarni shifrlashni talab eta boshladi. Maxsus g‘ildirak ko‘rinishidagi, sonli shifrlash qurilmasi 1790 yilda Amerika qo‘shma Shtatlarining (AQSh) davlat kotibi, keyinchalik esa AQShning uchinchi Prezidenti Tomas Jefferson tomonidan yaratilgan va shunga o‘xshash sonli shifrlash qurilmalari ikkinchi jahon urushi yillaridan keyin ham AQSh qurolli kuchlarida qo‘llanilib kelingan.
O`zbekistonda ham mustaqillikdan so`ng axborot texnologiyalariga bo`lgan talabning ortishi natijasida axborot texnologiyalarini har bir sohasiga keng etibor berildi. Shu jumladan axborot xavfsizligi sohasida ham. Bu sohada hozirda ko`zga ko`rinarli ishlar qilinyapti. Bularga misol qilib O`zbekistonni axorotni himoya qilish standartini olishimiz mumkin. Bu axborot xavfsizligini kriptografiya bo`limiga tegishli bo`lib bu bo`lim axborot xavfsizligiga muhum ahamiyat kasb etadi. Hozirda ma`lumotlarni qimmatlilik darajasi oshgan, shuning uchun axborotlarni uzatishda ularni shifrlab uzatish muhim ahamiyat kasab etadi.
Bu kurs ishining mavzuzi Blowfish simmetrik blokli shifrlash algoritmi .Bu shifrlash standartni o`rganish davomida maqsad qilib ko`p narsalarni qo`yilgan. Chunki bu standartni o`rganib chiqqan mutaxasis o`zining shifrlash standartini tuzishga va ularda bo`ladigan jarayonlarni tushunishga harakat qiladi. Bu kurs ishi mavzusini dolzarbligiga keladigan bo`lsak hozirda ma`lumotlarni qimmatlilik oshga bir davrda shifrlash algaritmlariga muhtojlik sezamiz. Bu shifrlash algaritmi esa o`zining kriptobardoshliligi yuqoriligi bilan boshqalari orasida ajralib turadi.