Axborotni himoyalashning kriptografik usullari

---

AXBOROTNI HIMOYALASHNING 
KRIPTOGRAFIK USULLARI
S.KOMILOV

---

KRIPTOGRAFIYANING ASOSIY QOIDALARI
1.
Xavfsizlik ta’minlash uchun ma’lumotlarni shifrlash.
2.
Shifrlangan ma’lumotlarni qaytarish va o’qish uchun bir kalit yoki parol 
bilan himoyalash.
3.
Kalitlar va parollar yaxshi xavfsizlikning asosidir.
4.
Ma’lumotlarni shifrlash va himoyalash protsessi, qarshi tarafdan o’qish, 
o’zgartirish, yoki yuzaga chiqarishga qarshi xavfsiz bo’lishi kerak.
5.
Shifrlash va himoyalash protsessi, yuqori samarali matematik usullar va 
algoritmalarga asoslangan.

---

KRIPTOGRAFIYANING ASOSIY TA’RIFLARI
1.
Ma’lumot: Xabar, matn yoki sonlar kabi ma’lumotlarning umumiy nomi.
2.
Shifrlash: Ma’lumotlarni kalit yordamida xavfsiz holatda kodlash.
3.
Dekodlash: Shifrlangan ma’lumotlarni kalit yordamida avtomatik ravishda qaytarish.
4.
Kalit: Shifrlash protsessida ishlatiladigan belgilovchi katta son.
5.
Parol: Kalitni yodlash uchun ishlatiladigan maxsus so’zlar jadvali.
6.
Kriptoanaliz: Shifrlangan ma’lumotlarni kuchli analitik va matematik usullar yordamida 
tahlil qilish.
7.
Kriptografiya protokollari: Ma’lumotlarni shifrlash, o’qish va himoyalash uchun 
qo’llaniladigan o’zgaruvchan algoritmalarning barchasini o’z ichiga olgan yozuvlar 
jamlanmasi.

---

AXBOROTNI HIMOYALASHNING KRIPTOGRAFIK 
USULLARI
Axborotni himoyalashning kriptografik usullari, axborotni 
maxfiy tarzda uzatish va uni noma'lum shaxslar yoki 
tizimlardan himoya qilish uchun qo'llanadigan usullardir.
Kriptografiya, matematikaviy model va algoritmlar 
yordamida xavfsiz axborot almashinuvi tizimini yaratishga 
imkon beradi.

---