Axborotni kodlash. Sanoq sistemalari reja: Axborotni kompyuterda tasvirlash

1-Labaratoriya mashg’ulotI

MAVZU
AXBOROT TEXNOLOGIYALAR TUSHUNCHASI TURLARI, XOSSALARI, UZATILISHI, O’LCHOV BIRLIKLARI. AXBOROTNI KODLASH. SANOQ SISTEMALARI

Reja:

1. 
   
   Axborotni kompyuterda tasvirlash.
   
2. 
   
   Axborotni kodlash. To’ldirish kod. Teskari kod. Modifikatsiyalashgan kod
   
3. 
   
   Axborot hajmi va uning o’lchov birliklari
   

Tayanch iboralar: Axborot o’lchov birliklari, kodlash, bayt, kilobayt, megobayt, gigobayt
Axborotni kompyuterda tasvirlash
Kompyuter fakat sonli ko’rinishda ifodalangan axborotni kayta ishlay oladi. Shuning uchun kompyuterda kayta ishlanishi lozim bo’lgan axborotni sonli ko’rinishda tasvirlash kerak. Boshlangich ma‘lumot kompyuterga kiritilishi jarayonida har bir rakamga, harfga va belgiga ma‘lum bir son mos quyiladi. Kelgusida kompyuterga ishlatiladigan barcha harflarni, rakamlarni va belgilarni kiskarok belgi yoki simvol deb ishlatamiz. Belgilar bilan ularga mos quyiladigan sonlar orasida moslik o’rnatish belgilarni kodlash deyiladi.
Kompyuterda barcha belgilar 0 va 1 rakamlari yordamida kodlanadi. Bunday kodlash ikkili kodlash deyiladi. 0 va 1 rakamlari bitlar deb ataladi. Bu atama quyidagi ingliz so’zlarida kelib chikkan: binary digit – ikkilik rakamlar. Har bir belgi 8 ta 0 va 1 lar ketma-ketligi ko’rinishida kodlanadi. Masaslan, katta A harfining kodi, 9 rakamining kodi, + va ) belgilarining kodi quyidagicha.
А - 01000001 + - 00101011
9 - 00110011 ) - 00101001

Axborotni kodlash
EHMda operatsiyalar bajarish uchun sonlar maxsus mashina kodlari bilan kodlanadi.
EHMning arifmetik mantiqiy qurilma (AMQ) si sonlarni uzluksiz ayirish va qo’shish operatsiyalarini qisqartirish maqsadida to’g’ri, to’ldirish va teskari kodlar ishlatiladi.

To’g’ri kod. Sonlarni absolyut ahamiyatini mos keluvchi belgi asosi: musbat va manfiy


ikkilik sonni to’g’ri kodlash formulasi quyidagi ko’rinishga ega:


(1)